Kahramanmaraş ve Hatay Depremlerinin Ardından Mersin’de Depremzedelerin Yaşadığı Geçici Toplu Yerleşim Yerleri Hızlı Değerlendirme Raporu

Yıl 2023, , 469 - 481, 30.05.2023

Gülçin Yapıcı , Ö. Özkan Özdemir Ahmet Burhan Söker Burcu Ecem Uğuz Deniz Erdal , Şahadet Kurnaz Duygu Onbaşı Altuğ Civan Yahya Kemal Bolat Caferi Tayyar Şaşmaz

https://doi.org/10.31020/mutftd.1289784

Öz

Şubat 2023’de yaşanan Kahramanmaraş ve Hatay depremlerinin ardından 11 ilde yıkımlar gerçekleşmiş ve buralarda yaşayan kişilerin bazısı başka illere göç etmiştir. Mersin, deprem bölgesine en yakın illerden birisi olarak önemli ölçüde göç almıştır. Gelen depremzedelerin bir bölümü Mersin’de belediyeler, kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları, halk tarafından sağlanan geçici toplu yerleşim alanlarına yerleşmiştir. Bu çalışmada Mersin Tabip Odası ve Mersin Büyükşehir Belediyesi Sağlık İşleri Daire Başkanlığı koordinasyonunda bir kurul oluşturularak geçici toplu yerleşim alanlarının hızlı değerlendirmesinin yapılması amaçlandı. Yenişehir, Mezitli, Akdeniz, Anamur, Erdemli, Silifke, Tarsus, Bozyazı ve Mut ilçelerindeki depremzedelerin geçici yerleşim yerleri 24-27 Şubat 2023 tarihleri arasında ziyaret edilerek hazırlanan standart bir form ile değerlendirildi. Ziyaret edilen 93 geçici barınma yerinin %38.7’si merkez ilçelerdedir ve toplam 20.194 kişi yaşamaktadır. Yerleşim yerlerinin %29.0’u otel, %26.9’u yurtlardır. Bazı yerleşim alanlarında aileye özel tuvalet ve banyolar olmakla birlikte ortak kullanılanlar da bulunmaktadır. Ortak kullanılan tuvalet ve banyolar için bazı yerleşim yerlerinde kişi başına düşen sayının yetersiz olduğu, mahremiyet açısından kadın-erkek ayrımının olmadığı belirlenmiştir. Birçok yerleşim alanında sabah ve akşam yemeklerinin sağlandığı, ancak öğle yemeği ve ara öğünlerde sorun olduğu görüldü. Yerleşim yerlerinin üçte birinde çocuklar ve erişkinler için sosyal alanlar bulunmamaktaydı. Yarısından daha azında güvenlik görevlisi bulunmaktaydı. Tüm yerleşim birimlerinde sağlık hizmeti sunulmadığı, hizmet sunulan yerlerde ise sadece poliklinik hizmetinin olduğu belirlendi. Temel sağlık hizmetlerinin sunumunda önemli eksikler bulunmaktaydı.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Mersin, Geçici toplu yerleşim yeri

Rapid Evaluation Report of Temporary Mass Settlements Where Earthquake Victims Lived in Mersin After the Kahramanmaraş and Hatay Earthquakes

Öz

After the Kahramanmaraş and Hatay earthquakes in February 2023, demolitions took place in 11 provinces and some of the people living there migrated to other provinces. Mersin, as one of the provinces closest to the earthquake zone, has received significant immigration. Some of the earthquake survivors settled in temporary collective settlement areas provided by municipalities, public institutions, non-governmental organizations and the public in Mersin. In this study, a committee was formed under the coordination of Mersin Medical Chamber and Mersin Metropolitan Municipality Health Affairs Department, and it was aimed to make a rapid assessment of temporary collective settlement areas. Temporary settlements of earthquake victims in Yenişehir, Mezitli, Akdeniz, Anamur, Erdemli, Silifke, Tarsus, Bozyazı and Mut districts were visited between 24-27 February 2023 and evaluated with a standard form. 38.7% of the 93 temporary accommodation places visited are in the central districts and a total of 20,194 people live. 29.0% of the settlements are hotels and 26.9% are dormitories. In some residential areas, there are private toilets and bathrooms for the family, but there are also common areas. It has been determined that the number per person is insufficient in some settlements for common toilets and bathrooms, and there is no discrimination between men and women in terms of privacy. It was observed that morning and evening meals were provided in many residential areas, but there were problems with lunch and snacks. One third of the settlements did not have social areas for children and adults. Less than half had security guards. It was determined that health services were not provided in all settlements, and only polyclinic services were available in the places where service was provided. There were significant deficiencies in the delivery of primary health care services.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, Mersin, Temporary Mass Settlements

Kaynakça

• 1.Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. 2023 Kahramanmaraş ve Hatay depremleri raporu. Mart 2023 Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf Erişim tarihi: 04.04.2023
• 2. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul’da Dolmabahçe Ofisi’nde Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Toplantısı‘na katılarak konuşma yaptı 04 03 2023 Erişim adresi: https://www.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/cumhurbaskani-erdogan-istanbulda-dolmabahce-ofisinde-turkiye-ulusal-risk-kalkani-toplantisina-katilarak-konusma-yapti (Erişim tarihi: 04.04.2023
• 3. Vali Pehlivan, 6 Şubat Depremi sonrası afet yönetim ve koordinasyonu kapsamında ilimizde yürütülen çalışmalara ilişkin basın toplantısı gerçekleştirdi. 04.03.2023. Erişim adresi:http://www.mersin.gov.tr/vali-pehlivan-6-subat-depremi-sonrasi-afet-yonetim-ve-koordinasyonu-kapsaminda-ilimizde-yurutulen-calismalara-iliskin-basin-toplantisi-gerceklestirdi Erişim tarihi: 04.04.2023
• 4. Mersin Büyükşehir, 7 Bin 500 depremzedeye barınma alanı sağladı. 15 Mart 2023. Erişim adresi: https://www.mersin.bel.tr/haber/mersin-buyuksehir-7-bin-500-depremzedeye-barinma-alani-sagladi-1678864569 Erişim tarihi: 04.04.2023
• 5. Başkan Seçer, Büyükşehir'in kentte ağırladığı depremzede yurttaşları ziyaret etti. 11 Mart 2023. Erişim adresi: https://www.mersin.bel.tr/haber/baskan-secer-buyuksehirin-kentte-agirladigi-depremzede-yurttaslari-ziyaret-etti-1678559293 Erişim tarihi: 04.04.2023
• 6. Sphere Association. The Sphere Handbook: Humanitarian charter and minimum standards in humanitarian response. Fourth edition, Geneva, Switzerland, 2018. Erişim adresi: https://www.spherestandards.org/wp-content/uploads/Sphere-Handbook-2018-EN.pdf Erişim tarihi: 04.04.2023
• 7. Karababa AO. Geçici barınma yerleri ve çevre sağlığı hizmetleri. İçinde; Olağandışı durumlarda sağlık hizmetleri sağlık çalışanının el kitabı. Ed. Ali Osman Karababa. Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi. Ankara, 2002. S.155-164 Erişim adresi: file:///D:/Users/ME%C3%9C/Downloads/odsh_ek.pdf Erişim tarihi: 04.04.2023
• 8. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf Erişim tarihi: 04.04.2023
• 9. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi. Erişim adresi: https://www.ihd.org.tr/insan-haklari-evrensel-beyannames/ Erişim tarihi: 04.04.2023
• 10. WHO. Social determinants of health. The solid facts. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/108082/e59555.pdf?sequence=1 Erişim tarihi: 04.04.2023
• 11. BM. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi. Erişim adresi: file:///D:/Users/ME%C3%9C/Downloads/EkonomikSosyalKulturelHaklarSozlesmesi.pdf Erişim tarihi: 04.04.2023
• 12. Şiriner Önver M. Konut ve konut politikası. Birinci Baskı. IJOPEC Yayıncılık Londra, İstanbul: Nisan 2016, s. 19