Kahramanmaraş Depreminden Etkilenen Ergenlerin İyi Oluş Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, , 150 - 156, 30.01.2024

Zila Özlem Kırbaş

https://doi.org/10.31020/mutftd.1364500

Öz

Amaç: Bu çalışma depremden etkilenen ergenlerin iyi oluş düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesini amaçlamıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan araştırma, Türkiye’de deprem yaşanılan illerin birinde liselere devam eden 154 öğrenci ile Nisan 2023- Haziran 2023 tarihleri arasında yapıldı. Veriler “Kişisel Bilgi Formu” ve “Ergenler İçin Beş Boyutlu İyi Oluş Ölçeği (EPOCH)” ile toplandı. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t test ve One-Way ANOVA kullanıldı.
Bulgular: Çalışmada Ergenler İçin Beş Boyutlu İyi Oluş Modeli: EPOCH Ölçeği toplam puanı 65,30±11,59 bulundu. Ölçeğin alt boyut puanları sırasıyla bağlılık 3,17±0,77, kararlılık 3,35±0,69, iyimserlik 3,03±0,94, ilişkililik 3,86±0,88 ve mutluluk 2,89±0,83 bulundu. Ölçeğin iyimserlik ve ilişkililik alt boyut puanları ile ergenlerin okul başarı durumları arasında anlamlı fark bulundu (p<0,05). Ölçeğin bağlılık, kararlılık, iyimserlik, ilişkililik alt boyutları ve toplam puanları ile kardeş sayısı arasında anlamlı fark bulundu (p<0,05). Ölçeğin iyimserlik, ilişkililik, mutluluk alt boyut ve toplam puanları ile ergenlerin kaldıkları yer arasında anlamlı fark bulundu (p<0,05). Ölçeğin bağlılık ve ilişkililik alt boyut puanları ile hayatını kaybeden yakınları olan ergenlerle olmayanlar arasında anlamlı fark bulundu (p<0,01).
Sonuç: Depremden etkilenen ergenlerin iyi oluş düzeylerinin okul başarı durumları, kardeş sayıları, depremden sonra kaldıkları yer ve depremde ailedeki kayıp durumlarından etkilendiği sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Ergenlik, İyi Oluş, Pediatri Hemşireliği

Teşekkür

Katılımcılara teşekkür ederim.

Investigation of Well-Being Levels of Adolescents Affected by Kahramanmaraş Earthquake in Terms of Some Variables

Öz

Objective: This study aimed to examine the well-being levels of adolescents affected by the earthquake in terms of some variables.
Method: The descriptive research was conducted between April 2023 and June 2023 with 154 students attending high schools in one of the earthquake-affected provinces in Türkiye. Data were collected with the “Personal Information Form” and the “Five-Dimensional Well-Being for Adolescents Scale (EPOCH)”. Independent groups t test and One-Way ANOVA were used to analyze the data.
Results: In the study, the total score of the Five-Dimensional Well-Being Model for Adolescents: EPOCH Scale was 65.30±11.59. The sub-dimension scores of the scale were 3.17±0.77 for commitment, 3.35±0.69 for stability, 3.03±0.94 for optimism, 3.86±0.88 for relatedness, and 2.89±0.83 for happiness, respectively. A significant difference was found between the optimism and relatedness sub-dimension scores of the scale and the school success of the adolescents (p<0.05). A significant difference was found between the commitment, stability, optimism, relatedness sub-dimensions and total scores of the scale and the number of siblings (p<0.05). A significant difference was found between the optimism, relatedness, happiness sub-dimension and total scores of the scale and the place where the adolescents stayed (p<0.05). A significant difference was found between the commitment and relatedness sub-dimension scores of the scale and adolescents who had relatives who died and those who did not (p<0.01).
Conclusion: It was concluded that the well-being levels of adolescents affected by the earthquake were affected by their school success status, number of siblings, where they stayed after the earthquake, and loss in the family during the earthquake.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, Adolescence, Well-Being, Pediatric Nursing

Kaynakça

• 1. AFAD (2023). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu Erişim Tarihi: 14.05.2023
• 2. Aker AT, Karakılıç H. Erciş ve Van depremi bağlamında Afetlerde Psikososyal Hizmetler Birliği ve Türkiye Psikiyatri Derneği. Aker AT, Aydın N, Beşiroğlu L, Çelik F, editörler. Van- Erciş 2011 Depremleri TPD Etkinlikleri ve Deneyimleri’nde. Ankara: Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları. 2014;1-19.
• 3. Bulut S. Depremden sonra çocuklarda görülen travma sonrası stres tepkilerinin yaş ve cinsiyet açısından karşılaştırılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2009;4(31):43-51.
• 4. Erden G, Erman H, Öztan N. Çocuklar ve ergenlerde travmatik yaşantılar ve baş etme. Afetlerde Psikososyal Hizmetler Birliği, Psikososyal Uygulamalar Katılımcı Kitabı. 2011;97-141.
• 5. Gözübüyük AA, et al. Olağanüstü durumlarda çocuk sağlığı. Journal of Clinical and Experimental Investigations. 2015;6(3):324-330.
• 6. Azzollini S, et al. Applications of Psychological First Aid in disaster and emergency situations: its relationship with decision making. Athens Journal of Social Sciences 2018;5(2):201-213.
• 7. Limoncu S, Atmaca AB. Çocuk Merkezli Afet Yönetimi. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E- Dergisi 2018;13(1):132-143.
• 8. Karabulut D, Bekler T. Doğal afetlerin çocuklar ve ergenler üzerindeki etkileri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi 2019;5(2):368-376.
• 9. Becker‐Blease KA, Turner HA, Finkelhor D. Disasters, victimization, and children’s mental health. Child Development 2010;81(4):1040-1052.
• 10. Myers JE, Sweeney TJ, Witmer M. The well of wellness counseling for wellness. Journal of Counseling & Development. 2000;78(3):251-266.
• 11. Fredrickson BL, Joiner T. Positive emotions trigger upward spirals toward emotional well-being. Psychological Science 2002;13(2):172-175.
• 12. Diener E. Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist 2000;55(1):34-43.
• 13. Diener E, et al. Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin 1999;125(2):276-302.
• 14. Diener E, Tov W. Well-being on planet earth. Psychological Topics 2009;18(2):213-219.
• 15. Hoyt LT, et al. Positive youth, healthy adults: Does positive well-being in adolescence predict better perceived health and fewer risky health behaviors in young adulthood? Journal of Adolescent Health 2012;50(1):66-73.
• 16. Yüksel A, et al. Öğrencilerin okul başarılarını etkileyen temel değişkenler. Ulusal Eğitim Dergisi.2023;3(1):177-192.
• 17. Demirci İ, Ekşi F. Ergenler için beş boyutlu iyi oluş modeli: EPOCH ölçeğinin Türkçe formunun geçerliği ve güvenirliği. Gençlik Araştırmaları Dergisi 2015;3(3):9-30.
• 18. Hair JF, et al. Multivariate Data Analysis: Pearson Education Limited. 2013.
• 19. Ataç M, Özsezer G. Depremden etkilenen çocuk ve ergenlerin ruhsal durumu ve hemşirelik yaklaşımı. Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi 2021;1(1):22-27.
• 20. Ümmet D, Demirci G. Yaşam becerileri eğitimi kapsamında yürütülen grupla psikolojik danışma uygulamasının ortaokul öğrencilerinin iyi oluşları üzerindeki etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 2017;45(45):153-170.
• 21. Yarar Y. Lise öğrencilerinin iyi oluş düzeyleri ile siber zorbalık siber mağduriyetleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, 2019.
• 22. Dell'OSso L, et al. Impact of traumatic loss on post-traumatic spectrum symptoms in high school students after The L’Aquila 2009 Earthquake in Italy. J Affect Disord 2011;134(1-3):59-64.
• 23. Zhang W, Jiang X, Ho KW, Wu D. The presence of posttraumatic stress disorder symptoms in adolescents three months after an 8.0 Magnitude Earthquake in Southwest China. Journal of Clinical Nursing 2011;20:3057-3069.