XIV. yüzyılda yazılmış olan “Teşrihü’l-Ebdan min e’t-Tıb” adlı eserde spinal sinirlerin anatomisi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 133 - 137, 30.05.2018

İlhan Bahşi , Mustafa Orhan , Murat Çetkin

https://doi.org/10.31020/mutftd.419223

Cited By: 2

Öz

Anatominin görsel boyutunun ihmal edilemeyeceği, görsellikten yoksun bir
anatomi eğitiminin hekimin iyi yetişmesini noksan bırakabileceği düşünüldüğünde
geçmiş dönemlerdeki resimli anatomi kitaplarının oldukça kıymetli olduğu
anlaşılacaktır.

Bu çalışmanın amacı XIV. Yüzyılda yazılmış olan Teşrihü’l-Ebdan min e’t-Tıb adlı eserde bahsedilen spinal sinir
anatomisinin incelenmesi ve o dönemdeki bilgilerin günümüz bilgileri ile
karşılaştırılmasıdır.

Kitapta, sinir sistemi ayrı bir başlık altında incelenmiştir. İlk olarak
sinirler hakkında genel bilgiler verilmiş ardından kranial ve spinal sinirler
anlatılmıştır. Yazar, eserinde insanlar ile hayvanlar arasında his ve hareket
olmak üzere iki fark olduğunu ifade etmiştir. His ve hareketin merkezinin beyin
olduğunu ve bütün sinirlerin beyne ulaştığını söylemiştir.

Tarihi tıp
kitaplarında eksik ve yanlış bilgiler olsa da bu kitapların bilimsel gelişimi
göstermesi açısından değeri yüksektir. Mansur’un
Teşrihü’l-Ebdan min e’t-Tıb isimli
eserininanatomi tarihi açısından önemli bir yerinin olduğu, etkisinin kendinden
sonraki dönemlere de yansıdığı görülmektedir. Eserde verilen bilgilerin
eksiklikleri ve yanlışlıklarına rağmen bu eserin anatominin tarihsel gelişimine
katkı sağladığını düşünmekteyiz. 

Anahtar Kelimeler

Teşrihü’l-Ebdan min e’t-Tıb, Spinal sinirler, Tıp tarihi

The anatomy of spinal nerves in the “Teşrihü’l-Ebdan Min e’t-Tıb” written in the fourteenth century

Öz

Considering that the
visual dimension of anatomy cannot be ignored and an anatomy education without
the visual part will make a doctor imperfect in their profession, it may be
seen that pictorial anatomy books written in previous periods are highly
valuable.

The purpose of this study is to investigate the spinal nerve anatomy
included in the work titled Teşrihü’l-Ebdan
min e’t-Tıb written in the XIVth century and compare the information at that
period to the information of our time.

The nervous system was analyzed under a separate title in the book.
Firstly, general information was provided about nerves, and then cranial and
spinal nerves were described. The author stated in his work that there are two
differences between humans and animals as feeling and movement. He stated that
the center for feeling and movement is the brain and all nerves converge in the
brain.

Although there are insufficient or incorrect information in historical
books of medicine, such books are highly valuable as they show the scientific
progress. It is apparent that Mansur’s work titled Teşrihü’l-Ebdan min e’t-Tıb has a significant place in the history
of anatomy, and its influence was reflected in the following periods. Despite
the occasions of insufficient or incorrect information in the piece, we think
it contributed to the historical development of anatomy.

Anahtar Kelimeler

Teşrihü’l-Ebdan min e’t-Tıb, Spinal nerve, Medical history

Kaynakça

• 1. Acıduman A, Arda B. Anatominin görsel boyutu üzerine tarihsel bir örnek: Harîta-i Vücûd-i Beşer 1327 (1911/12). Cocuk Sagligi ve Hastaliklari Dergisi 2010;53(1):66-75 2. Ziaee AA. Persian Illustrated Anatomy from Timurid Iran. IOSR-JHSS 2014;19(2):49-52 3. Kâhya E, Bilgen B. Kitab-ı Teşrihü'l-ebdan min e't-tıb. Atatürk Kültür Merkezi, Ankara; 2014. 4. Khalili M, et al. Illustration of the heart and blood vessels in medieval times. Int J cardiol 2010; 143: 4-7 5. Çetkin M, et al. Anatomy of spinal nerves in the first Turkish illustrated anatomy handwritten textbook. Childs Nerv Syst2017;33(2):205-9. 6. Kâhya E. Şemseddîn-i İtȃkî’nin Resimli Anatomi Kitabı. Ankara Kültür Merkezi Yayınları, Ankara; 1996. 7. Kâhya E. Şemseddîn-i Itâkî. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık, İstanbul; 1988. 8. Adıvar A. Osmanlı Türklerinde İlim, 4. baskı. Remzi Kitabevi, İstanbul; 1982. 9. Batırel HF. Early Islamic physicians and thorax. Ann Thorac surg 1999;67(2):578-80.