Kāmil
al-Sināʿa al-Ṭıbbiyya is an encyclopedic medical work written by ʿAlī b.
al-ʿAbbās al-Majūsī known as Haly Abbas in the West. “The first discourse” of
the second part related to practice of medicine is on “preservation of the
health”. The 24th chapter of the first discourse deals with “The Regimen of the
Elders”. The aim of this study is to contribute to the literature of Turkish
history of medicine by translating and discussing that chapter related to the
regimen of the elders. For this purpose
an Arabic copy printed in Bulaq in Egypt in 1294 AH./1877 AD. and a Latin copy
printed in Venice in 1492 were used and translated from both Arabic and Latin
into Turkish. After comparing these translations, the differences between them
were pointed out in the footnotes and a Turkish text was composed, basing on
Arabic translation. Then this text was
presented in the results section of the article. The knowledge presented in Kāmil
al-Sināʿa al-Ṭıbbiyya was evaluated with the knowledge in Aphorisms
by Hippocrates, De sanitate tuenda by Galen, Synopsis and Euporistes
by Oribasius, Epitome by Paul of Aegina and Liber medicinalis ad
Almansorem by Abū Bakr Muḥammad b. Zakariyyā al-Rāzī. As a result, it is
possible to say that, the Haly Abbas’ account on senectitude and his principles
on the regimen of the elders are in accordance with the ideas shared by
Hippocrates, especially by Galen within the scope of humoral paradigm.
Moreover, it is noticed that Haly Abbas have summarized the Galen’s writings
and as a pattern he may have used the related section of Oribasius’ Euporistes.
Haly Abbas Kamil al-Sinaa al-Tibbiya Royal Book Stephen of Antioch Geriatrics
Bu
çalışma Batı dünyasında Haly Abbas olarak tanınan ʿAlī b. el-ʿAbbās el-Mecūsī’nin
Kāmilu’ṣ-Ṣınāʿati’ṭ-Ṭıbbiyye adlı eserinin tıbbın pratiğine ait olan
ikinci kısmının “sağlığın korunması” üzerine olan birinci makalesinin
“yaşlıların tedbiri” üzerine olan 24. bölümün Türkçeye çevrilerek sunulması,
tartışılması ve Türk tıp tarihi literatürüne kazandırılması amacıyla
yapılmıştır. Çalışmada esas olarak Kāmilu’ṣ-Ṣınāʿati’ṭ-Ṭıbbiyye’nin
1294/1877 yılında Bulak Matbaası’nda basılmış Arapça nüshası ile 1492 yılında
Venedik’te basılmış Latince nüshasıkullanılmış, nüshalardaki
bölümler makalenin yazarları tarafından Arapçadan ve Latinceden Türkçeye
çevrilmiştir. Arapça ve Latince metinler arasında bulunan farklılıklar
dipnotlar şeklinde gösterilerek Arapça metnin esas alındığı bir Türkçe metin hazırlanmış
ve bulgular bölümünde sunulmuştur. Kāmilu’ṣ-Ṣınāʿati’ṭ-Ṭıbbiyye’de yer
alan bu bilgiler Hippokrates’in Aforizmalar, Galenus’un De sanitate
tuenda, Oribasius’un Synopsis ve Euporistes, Aeginalı
Paulus’un Epitome ve Ebū Bekr Muḥammed b. Zekeriyyā el-Rāzī’nin Kitābu’l-Manṣūrī
fī’ṭ-Ṭıbb adlı eserlerinde yer alan konuyla ilgili bilgiler eşliğinde tartışılmış
ve ilgili bölümün tıp tarihindeki yeri saptanmaya çalışılmıştır. ʿAlī b.
el-ʿAbbās el-Mecūsī’nin yaşlılık üzerine verdiği bilgilerin ve yaşlıların
tedbirlerinde uyulması gereken prensiplerin Humoral paradigma kapsamında Hippokrates’le
birlikte özellikle Galenus’un fikirleriyle uyumlu olduğu ve ʿAlī b. el-ʿAbbās
el-Mecūsī’nin adı geçen bu bölümde Galenus’un yazdıklarını özetlediği görülmüş,
Oribasius’un Euporistes’te yazdığı bölümün de bu işlem için sanki bir
şablon gibi kullanıldığı fark edilmiştir.
Ali b. el-Abbas el-Mecusi Kamilu’s-Sınāʿati’t-Tıbbiyye Kitabu’l-Meliki Stephanus Antiochus geriatri
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Klinik Tıp Bilimleri |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 17 Eylül 2018 |
Gönderilme Tarihi | 14 Mayıs 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 8 Sayı: 3 |
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin süreli bilimsel yayınıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz. Makalelerin sorumlulukları yazarlara aittir
Kapak
Ayşegül Tuğuz
İlter Uzel’in “Dioskorides ve Öğrencisi” adlı eserinden
Adres
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Çiftlikköy Kampüsü
Yenişehir/ Mersin