Sular Altında Kalan Sağlık Merkezi: Allianoi

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 2, 16 - 20, 01.08.2011

Nuran Aray Adnan Ataç Muharrrem Uçar

Öz

Allianoi, Bergama-İvrindi karayolunun 23. km’sinin kuzeydoğusunda, Paşa Ilıcası olarak bilinen bölgede bulunmaktadır. Yortanlı Baraj Göletinin ortasında kalan Allianoi antik kenti, Helenistik çağda (M.Ö. 323-30) kurulmuş, M.S. II. yüzyılda Hadrian Döneminde (M.S. 117-138) büyük bayındırlık hareketi yaşayarak en parlak dönemini geçirmiştir. Antikçağda insanların hidroterapi yoluyla şifa buldukları bir kült sağlık merkezi olarak kullanılmıştır. Arkeolojik kazılar sayesinde, Bergama’nın yakınında ikinci bir sağlık merkezi olarak ortaya çıkarılmıştır. Böylece bu bölgenin önemini arttıran ve Asklepion kültürünün Anadolu’da yaygın olduğunu gösteren bir yer olmuştur. Allianoi’de yapılan kazı çalışmalarında tıp tarihine ışık tutacak Asklepios’a ait heykellerin yanı sıra 400 civarında tıbbi alet ve ecza kapları ele geçirilmiştir. 1904 yılında, Bergama kaymakamı Kemal Bey, Ilıca’nın bulunduğu alanda yapılan kazı çalışmaları ile ılıcanın bir bölümünü ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bilimsel anlamda ilk ciddi araştırma 1906 yılında, Pergamon kazı ekibinden C. Schuchhardt tarafından yapılmış, sonuçları 1912’de Altertümer von Pergamon’un ilk bandında “Paşa Ilıcası” başlığıyla detaylı olarak verilmiştir. Yine 20. yy. başlarında, A. Phillippson bölgede detaylı araştırmalar yapmış ve bu çalışma sonucunda yaptığı yayında da Paşa Ilıcası’na değinmiştir. W. Radt Pergamon kazı başkanlığı döneminde, kazı fotoğrafçısı E. Steiner ile birlikte her yıl ılıcayı ziyaret edip durumunu belgelemişlerdir. Ilıca ve çevresinin prehistorik dönemle ilgili olarak da 1956 yılında J. Driehaus’un yaptığı yayın dışında detaylı bir çalışma yapılmamıştır.Anahtar Kelimeler: Allianoi; Bergama; Hidroterapi; Asklepion; Tıp Tarihi

Anahtar Kelimeler

Allianoi, Bergama, Hidroterapi, Asklepion, Tıp Tarihi

The Ancient Health Center Which Remaining Under Water: Allianoi

Öz

Abstract ABSTRACTAllianoi is located the northeast of the Pergamon-Ivrindi Highway which known as Pasha Spa in the region. The ancient city of Allianoi was established the Hellenistic era (323-30 BC) and it is located in the middle of the Yortanli dam today. The most brilliant period of Allianoi was the period of Hadrian (AD 117-138) in II. Century BC which established of large public works. It was used as a cult of health center that people have found healing through hydrotherapy in ancient times. This health center was uncovered as a second ancient center near the Pergamon to archaeological excavations. Thus, it is attract attention the importance of this region and has been a place that shows Asklepion cult is widespread in Anatolia. Some statues of Asklepios and 400 medical instruments and pharmaceutical containers were seized from the excavation of Allianoi. These archological finds are important for the history of medicine. Kemal Bey that he is governor of Pergamon revealed some of the spa in the area of Allianoi in 1904. In 1906, the first serious scientific research was made by C. Schuchhardt that he was a member of Pergamon excavation team. The results of the first band was published the title given in detail as "Pasha Spa" in 1912. A. Phillippson have made detailed studies in the beginning of the twentieth century and his work result also pointed out the Pasha spa. W. Radt Pergamon and his photographer E. Steiner visited the spa during excavation and documented the status of spa each year. J. A Driehaus published detailed study about the environment of spa in 1956. Keywords: Allianoi; Pergamon; Hydrotherapy; Asklepion; History of Medicine

Anahtar Kelimeler

Allianoi, Pergamon, Hydrotherapy, Asklepion, History of Medicine

Kaynakça

• Vitruvius, Mimarlık Üzerine On Kitap, Çeviri; Dr. Suna Güven, Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları, Ağustos 1990, Sayfa: 141
• Karagöz Ş., Eski Çağda Sağlık Merkezleri, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Geçmişten Günümüze Tıp Sergisi, 38. Uluslararası Tıp Tarihi Kongresi, İstanbul, 2002, s: 65-66
• Akurgal E., Anadolu Uygarlıkları, s: 354, 4. Baskı, Net Turistik Yayınları, İstanbul, 1993
• Bayatlı O., Bergama Asklepionu, 5. Basım, İzmir, 1993.
• Türkmen B., Allianoi’da Bulunan Ezme ve Öğütme Taş Aletleri İle Taş Kaplar, Edirne Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2009
• Yaraş A., Dr. Ahmet Yaraş ile Söyleşi Asklepionlar, Bilim ve Ütopya, Eylül 2002, Sayı: 99,
• Yücel E., Yortanlı Barajı’nın Suları Altında Kalacak Olan Antik Bir Şifa Merkezi Allioni, Arkeoloji ve Sanat Dergisi, Yıl: 22, Sayı: 97, Temmuz-Ağustos 2000
• Yaraş A., Sağlık Merkezi Allianoi’dan Yeni Bir İlaç, Journal of Archaeology and Art, Arkeoloji ve Sanat, Yıl: 32, Sayı:134, Mayıs- Ağustos 2010, s: 97-104
• Çelgin A.V., Allianoi Gerçeği, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2010
• http://freehost02.websamba.com/bergamaturkey/tarih/allioni.htm
• Baykan D., Allioni Tıp Aletleri, Bilim ve Ütopya, Eylül 2002, Sayı: 99,
• Evran Ü., Bir Özel Koleksiyonda Yer Alan Antik Tıp Aletleri, Journal of Archaeology and Art, Arkeoloji ve Sanat, 2. Baskı, Yıl: 27, Sayı:120, Temmuz-Aralık 2005, s: 39-44
• Rezzan Has Müzesi Konferansları III, Allianoi: Dünü, Bugünü, Yarını, 12 Mayıs 2008, Editör: Zeynep Çulha, 1. Baskı, Mayıs, 2009
• http://www.hurriyet.com.tr/gundem/17074155