Tıbbın Kültür Tarihi Çerçevesinde Hemşire Üniformasının Evrimi

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 6 - 15, 01.04.2014

Sibel Öner Yalçın Serap Torun Funda Gülay Kadıoğlu

Öz

Üniforma, onu giyen kişilerin özel bir grubun üyesi
olduklarını gösteren bir semboldür ve herhangi bir başka
giysiye göre, onu giyen kişinin daha çok göz önünde
bulunmasına neden olur. Üniformanın sembolik anlamı
aslında o gruba üye olan bir bireyin belirli normlara
uyduğunu ve bir gruba ait temel beceri ve değerlere hâkim
olan standart rolleri sergileyeceğini vurgular. Hemşirelik
mesleği açısından üniforma, hemşirelerin merhametli
olduklarına ve bir başkasının bakımı için gerekli bilgiyi
kendilerinde bulundurduklarına dair sözsüz özel bir anlam
ifade etmektedir.
İlk hemşire üniformaları, rahibelerin kıyafetlerinden
esinlenilmişti ve XIX. yüzyıl öncesinde orta sınıfa mensup
kadınların günlük giysileriyle benzerdi. Bu üniformaların ilk
örneklerinin boyları uzundu, kolalıydı, çıkarılabilir yakasımanşetleri
vardı ve sıklıkla üniformayı kaplayan uzun bir
pelerini bulunuyordu. XIX. yüzyıl süresince hemşirelerin
eğitim aldıkları kurumlara bağlı olarak üniformanın stilinde
önemli değişiklikler meydana geldi. Özellikle yönetmeliğe
uygun üniformalar, XIX. yüzyılın sonuna kadar, hemşirelik
okullarının ayırt edici bir işareti olmaya başladı. XX. yüzyılda
ise üniformalar daha fonksiyoneldi; güncel modanın
eğilimlerini takip ediyordu, rahatlığa odaklanmıştı ve
geleneksel hemşire üniformaları artık geçmişte kalmıştı.
Bu çalışmada tarihsel açıdan, hemşire üniformasındaki
değişimler ve bu değişimlere zemin hazırlayan faktörler
incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üniforma, Hemşire Üniforması, Hemşire Üniformasının Tarihi

Nurse Uniforms’ Evolution as Part of Medicine Cultural History

Öz

Uniform is a symbol that identifies those who wear it as a
member of a specific group and it makes the wearer’s status
much more visible than other types of dress. This symbolic
statement means that an individual will adhere to the
certain norms and standardized roles mastered the essential
group skills and values. For the profession of nursing,
uniform implies a nonverbal specific statement that nurses
are merciful and have the knowledge to care for others.
The first nursing uniforms were derived from the nun’s
dress, and before the 19th century, it was similar to the
middle class-woman’s housedress. Early uniforms were long,
usually stiffly starched, and detachable collars-cuffs and
often included a long cape that would cover the uniform.
During the 19th century, major changes occurred in the style
of the uniform depending on which educational institution
the nurses belonged to. Especially, the regulation uniforms
became a distinguishing mark of nursing schools by the
end of the 19th century. In the 20th century, the uniform
became more functional, followed fashion trends, focused
on comfort and traditional nurses’ uniforms were a thing of
the past.
In this study, changes in nurse uniform and the factors that
set ground to these changes have been examined from a
historical perspective.

Anahtar Kelimeler

Uniform, Nurse Uniform, History of Nurse Uniform

Kaynakça

• Spragley F, Francis K. Nursing uniforms: Professional symbol or outdated relic?. Nursing Management.
• ;37(10):55-58. 2. Stimson JC. The nurse uniform. The American Journal of Nursing. 1936;36(4): 367-372. 3. Pearson A, Baker H, Walsh K, Fitzgerald M. Contemporary nurses uniforms history and traditions. Journal of
• Nursing Management. 2001; 9(3): 147–152. 4. Houweling L. Image, function and style: A history of the nursing uniform ,American Journal of Nursing.
• ;104(4):40-48. 5. Lehna C, Pfoutz S, Peterson TG, Degner K. Nursing attire: İndicators of professionalism?. Journal of Professional
• Nursing. 1999;15(3):192-199. 6. Winslow G R. From Loyalty to Advocacy: A new metaphor for nursing. Hastings Center Report. 1984;14(3 ):32-40. 7. Torun S. Kırım Savaşı’nda Hasta Bakımı ve Hemşirelik. Çukurova Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Deontoloji ve Tıp
• Tarihi Anabilim Dalı, Doktora Tezi (yayınlanmış) Adana, 2008;111. 8. Wolcott E. How to win patients: And influence relatives. American Journal of Nursing.1940;40(4):383-387. 9. The college of nursing:Evolution of nursing uniform. The American Journal of Nursing.1931;31(11):1259–1260.
• http:www.Jstor.org/stable/3410165.Erişim Tarihi:09.01.2014 10.
• Nursing. 2006;106(3): 64-64. 11.
• Publishing. 2006:166-177. 12.
• Erişim Tarihi: 09.04.2013.] 13. 14. 15. 16.
• kanun13017uc.html.Erişim Tarihi:12.05.2013 17. 18.
• hemsire_kiyafeti_hakkinda_genelge.pdf. 19. 20. 21. 22. 27. 23.
• Journal.2009:8(4) . 24.
• Journal.2008;35(2):169. 25.
• of nurse professionalism. Nursing Research.2008; 21(4):181–190.
• KULLANILAN GÖRSELLERE AİT KAYNAKLAR Resim 1. http://blessedmariannecope.org/ http://service.cua.edu/socialjustice/new-american-saints.cfm . Erişim tarihi: 10. 07.2013. Resim 2. http://dartmed.dartmouth.edu/fall05/html/beyond_nightingale_07.php. Erişim tarihi:24.06.2013. Yazarların arşivinden Resim 3. Resim 4. http://www.flickr.com/photos/65359853@N00/5847773748/ Erişim tarihi:09.07.2013. Yazarların arşivinden Resim 5. Resim 6. http://nationalnursingreview.com/2010/05/nursing-scrubs-medical-lab-coats-why-it-is-important/. Erişim
• Tarihi: 11.07.2013 Resim 7. http://www.geliboluyuanlamak.com/haber_detay.php?haber_id=12 Erişim T: 25.05.2012. Servet-i Fünûn, 23 Ocak 1913, Sayı 1129 Resim 8. Resim 9. Yazarların arşivinden
• Resim 10. Yazarların arşivinden
• Resim 11. Yazarların arşivinden