A Rare Book Shedding Light on the History of Pharmacy in Turkey: "Turkish Pharmaceutical Preparations" (1929)

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 43 - 48, 01.04.2014

Halil Tekiner Mert Sandalcı Afife Mat

Öz

Abstract Shortly before the proclamation of the Republican regime in Turkey, a congress was held in Izmir in 1923 to determine the country’s new economic policy. One of the decisions made at this congress was to encourage private entrepreneurship and to protect domestic industries from outside competition. As a consequence, the Law for the Encouragement of Industry was enacted in 1927. This led to a flourishing climate in which pharmacists brought their own preparations (products) to the market. In order to encourage physicians and pharmacists to use domestic products and to introduce their producers to the public, a 269-page book entitled Turkish Pharmaceutical Preparations was published in Istanbul in 1929 by pharmacist Mehmed Daim. This book includes information on laboratories of 29 pharmacists and their pharmaceutical products. Despite the fact that the exact number of copies of the book is still unknown, only two copies have been found so far. Since so much from this period remains unknown, an examination of this book is believed to contribute to the field of Turkish history of pharmacy.

Anahtar Kelimeler

Economics, pharmacy, 20th Cent. history of medicine

Türk Eczacılık Tarihine Işık Tutan Nadir Bir Kitap: Türk Tıbbi Müstahzaratı (1929)

Öz

Cumhuriyet’in ilânından kısa süre önce ülkenin ekonomi politikalarını belirlemek amacıyla İzmir’de bir İktisat Kongresi düzenlendi. Burada alınan kararlar arasında özel teşebbüsü teşvik edecek ve yerli sanayiyi dış rekabetten koruyacak adımların atılması da yer alıyordu. Buna dayanarak 1927 yılında yürürlüğe giren Teşvik-i Sanayi Kanunu, ülkedeki eczacıların kendi müstahzarlarını piyasaya sunmaları için uygun zemin hazırladı. 1929 yılında Eczacı Mehmed Daim Bey, yerli müstahzarların Türkiye’deki hekim ve eczacılar tarafından daha iyi benimsenmesini sağlamak ve yerli müstahzar üreticilerini tanıtmak amacıyla Türk Tıbbi Müstahzaratı başlıklı 269 sayfalık bir kitap yayımladı. Sahipleri eczacı olan toplam 29 yerli laboratuar ve bu laboratuarlarda üretilen müstahzarların tanıtıldığı kitabın baskı adedi tam olarak bilinmemekle birlikte bugüne dek tespit edilebilen kopya sayısı sadece ikidir. Kitabın, bahsedilen döneme ilişkin pek çok bilinmeyeni açığa çıkararak Türk eczacılık tarihine katkıda bulunacağı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Eczacılık, Ekonomi, Tıp tarihi (20. Yüzyıl)

Kaynakça

• Hale, W. The Political and Economic Development of Modern Turkey. London, Croom Helm, 1981: 39-41.
• Hafızoğulları, Z. İzmir İktisat Kongresi – Görüşler ve Değerlendirmeler. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 16(46), 2000: 313.
• Keser, İ. Türkiye’de Siyaset ve Devletçilik. Ankara, Gündoğan Yayınları, 1993: 80.
• Baytop, T. Laboratuvar’dan Fabrika’ya – Türkiye’de İlaç Sanayii (1833-1954). İstanbul, Bayer, 1997: 30-34.
• Güven, KC. İlaca ait Yasalar – Tüzük, Yönetmelik ve Genel Bilgiler. İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri, 1990: 5-7.
• Baylav, N. Eczacılık Tarihi. İstanbul, Yörük Matbaası, 1968: 424-438.
• Baytop, T. Türk Eczacılık Tarihi. Kısaltılmış ikinci baskıya hazırlayan: Prof. Dr. A. Mat. İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 2001: 235.
• Daim, M. Türk Tıbbî Müstahzaratı – Makaleler, Numuneler, Faydalı Listeler. İstanbul, Evkaf Matbaası, 1929: 3-8.
• Daim, M. Türk Tıbbî Müstahzaratı – Makaleler, Numuneler, Faydalı Listeler. İstanbul, Evkaf Matbaası, 1929: 209.
• Sandalcı, M. Belgelerle Türk Eczacılığı. cilt 1. İstanbul, Dr. Nejat Eczacıbaşı Vakfı, 1997: 62.