Özellikle zehirli hayvan sokmalarına karşı bir panzehir olarak kullanılan tiryak; Galenos döneminden
itibaren her derde deva bir ilaç olarak ün kazanmıştır. M.Ö. 1. yüzyılda Pontus Kralı Mithridates
VI tarafından tüm panzehirlerin tek bir panzehir altında toplanması ile keşfedilmiş Mithridaticum,
Romalı hekim Andromachus tarafından geliştirilerek Theriac adını almıştır. Tiryakla ilgili formüller
ortaçağ boyunca çeşitli hekimler tarafından zenginleştirilmiştir.
Doğuda ve batıda her zaman aranan dünyanın en uzun ömürlü ilaçları olan tiryakların, zamanla
bileşimindeki etken maddelerin azaltılması ve yapımına hile karıştırılması, onun gözden düşmesine
ve giderek terk edilmesine sebep olmuştur. Dr. Heberden tiryak çeşitleri üzerine bir araştırma
yaparak 1745’te bir rapor hazırlamış ve bu ilacın zararlı yönlerini ortaya koymuştur. Bunun üzerine
kodekslerden çıkarılmıştır. Bu her derde deva ilaç tarihte insanların hastalıklar ve ölüm karşısında
umut arayışını gösteren örneklerden birisidir.
Tiryak, içeriğindeki drogların sayısı azaltılmış olarak günümüzde de aktarlar tarafından
hazırlanmaktadır. Eski kodekslerde tiryakın bileşiminde afyon bulunduğu yazılı olmakla beraber
günümüzde satılanlarda bulunmadığı analiz edilmiştir. Yakın geçmişe kadar genellikle kırsal bölgelerde
kullanılırken günümüzde internet üzerinden reklamı yapılmaktadır
In particular, when used as an antidote against the bites of venomous animals, theriac; Galen from the period panacea has earned a reputation as a drug. 1st century BC by the King of Pontus Mithradates VI of all the antidote from a single antidote to the collection which has been discovered in the Mithridatic, and developed by the Roman physician Andromachus and was named Theriac. Theriac through the Middle Ages with the related formula is enriched by various physicians. East and west of the world's longest-lasting always wanted theriac of drugs that over time, the reduction of the ingredients and making the rigging, and his fall from grace has been gradually led to the abandonment. Dr. Heberden doing a research on the various types theriac prepared a report in 1745 and revealed the harmful aspects of this drug. On top of that is removed from the codexes. This date panacea of people in search of hope in the face of disease and death is one of the examples showing. Theriac, today as in the content reduced the number of drugs are prepared by herbalist's. Old where the opium is written in codexes theriac although compositions from those sold nowadays that have been analyzed. Until recently, that is usually used in rural areas are being advertised on the internet today.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2014 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 XI. National Conference on the History of Turkish Pharmacy 25-28 May 2014 |
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin süreli bilimsel yayınıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz. Makalelerin sorumlulukları yazarlara aittir
Kapak
Ayşegül Tuğuz
İlter Uzel’in “Dioskorides ve Öğrencisi” adlı eserinden
Adres
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Çiftlikköy Kampüsü
Yenişehir/ Mersin