İbn-i Sina'nın Diş Anatomisi: Kadim Görüşleri Modern Bilgiyle Birleştirmek

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 175 - 182

Burak Karip , İbrahim Topçu , Hatice Sena Ayhün

https://doi.org/10.31020/mutftd.1585400

Öz

Amaç: Bu çalışma, İbn-i Sina’nın diş anatomisi hakkındaki bilgisini incelemeyi ve bunu modern diş anatomisi ile karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Amaç, eski ve çağdaş diş yapısı anlayışları arasındaki benzerlikleri ve farkları belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, Tıp Kanunu'nun (القانون في الطب) orijinal Arapça metni ile 1973'te AMS Press tarafından yayınlanan İngilizce çevirisi kullanılmıştır. Ayrıca, Tokadī Mustafa Efendi tarafından yazılmış olan ve Kanun üzerine bir açıklama olan Tahbiz al-Mathun'un Türkçe çevirisi de referans alınmıştır. Birinci kitaptaki diş anatomisi bölümleri ve üçüncü kitaptaki ağız ve dilin temel anatomisi analiz edilmiş, çevrilmiş ve Arapça, İngilizce ve Türkçe versiyonlar arasında karşılaştırılmıştır.
Bulgular: Bazı farklara rağmen, İbn-i Sina’nın diş ve ağız anatomisi tanımlamaları genel olarak modern bilgilerle uyumludur. Çene kemiklerinin suturları ve yapıları benzer şekilde tanımlanmıştır ve İbn-i Sina, dişlerin sıcaklık hissedebileceğini belirtmiş, bu da modern diş sinirleri anlayışıyla tutarlıdır. Ancak, İbn-i Sina’nın sinirler ve işlevleri hakkındaki açıklamaları, mevcut anatomik bilgiyle tam olarak örtüşmemektedir. İbn-i Sina’nın ağızda tarif ettiği arterler ve damarlar, günümüz anatomik anlayışıyla genelde uyumludur.
Sonuç: Çalışma, İbn-i Sina’nın diş anatomisi ile modern bilgi arasında hem benzerlikler hem de tutarsızlıklar ortaya koymaktadır. İbn-i Sina’nın bazı yapılar ve işlevlerle ilgili tespitleri doğru olsa da, sinir yolları ve kas anatomisi açıklamaları daha fazla açıklamaya ihtiyaç duymaktadır. Bu çalışma, eski tıbbi bilgilerin modern bilimsel anlayışla entegrasyonunun önemini vurgulayarak, tıp tarihindeki gelecekteki araştırmalar için bir temel sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İbn-i Sina, Anatomi, El-Kânûn Fit-Tıbb

Etik Beyan

söz konusu değil

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Avicenna’s Dental Anatomy: Bridging Ancient Insights with Modern Knowledge

Öz

Objective: This study examines Avicenna’s knowledge of dental anatomy and compares it with modern dental anatomy. The aim is to identify similarities and differences between ancient and contemporary understandings of dental structure.
Materials and Methods: The original Arabic text of Canon of Medicine (القانون في الطب) and its English translation (1973, AMS Press) were used. Additionally, the Turkish translation of Tahbiz al-Mathun, a commentary on Canon by Tokadī Mustafa Efendi, was referenced. The dental anatomy sections from the first book and the basic anatomy of the mouth and tongue from the third book were analyzed, translated, and compared across the Arabic, English, and Turkish versions.
Results: Despite some differences, Avicenna’s dental and oral anatomy descriptions largely align with modern knowledge. The sutures and structures of the jaw bones are similar, and Avicenna notes that teeth can sense temperature, a concept consistent with the contemporary understanding of dental nerves. However, his descriptions of the nerves and their functions do not fully match current anatomical knowledge. The arteries and veins of the mouth, as described by Avicenna, generally align with today’s anatomical understanding.
Conclusion: The study reveals both agreement and discrepancies between Avicenna's dental anatomy and modern knowledge. While his insights into specific structures and functions are accurate, his explanations of nerve pathways and muscle anatomy require further clarification. This work emphasizes the importance of integrating ancient medical knowledge with modern scientific understanding, providing a foundation for future research in the history of medicine.

Anahtar Kelimeler

Avicenna, Anatomy, Canon of Medicine

Etik Beyan

not applicable

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• 1. Altıntaş A. İbn Sînâ’nin Kisa Hayat Hikayesi Ve Hifzi Sihhat (Sağliği Korumak). Anadolu Tıbbı Dergisi 2022;1:1-15.
• 2. Kaya MC. Ebû Sehl Îsâ b. Yahyâ el-Mesîhî ve Kitâb fî esnâfi’l-ulûmi’l-hikmiyye’si. İslam Tetkikleri Dergisi 2020;10:467-499. DOI: 10.26650/iuitd.2020.770552.
• 3. Zargaran A, et al. Ibn Sina (Avicenna) in the Canon of Medicine describes stroke management. International journal of cardiology 2013;169:233-237. DOI: 10.1016/j.ijcard.2013.08.115.
• 4. Acıduman A. El-Kânûn fî’t-Tıbb’ın Türkçe çevirisi Tahbîzü’l-Mathûn’da çocuk sağlığı ve hastalıkları üzerine Tokatlı Mustafa Efendi’nin katkıları. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2014;57:225-239.
• 5. Tokadî Mustafa Efendi. Tahbîzu’l-Mathûn: El-Kânûn Fi’t-Tıb Tercümesi. Vol 1. cilt. Türkiye Yazma Eserler Kurumu; 2018.
• 6. Ebu Ali Hüseyin bin Ali İbn Sina. El-Kânûn Fit-Tıbb. Vol 1. Cilt. (El-Kaş İdvar, Zey’ur Ali, eds.). Müessesetu İzzeddin; 1993.
• 7. Tokadî Mustafa Efendi. Tahbîzu’l-Mathûn: El-Kânûn Fi’t-Tıb Tercümesi. Vol 3. cilt. Türkiye Yazma Eserler Kurumu; 2018.
• 8. Naderi NJ. A Comparison Between the Al-Qanoon Fi al-Teb Principles in Dental Treatments and Contemporary Dentistry. Avicenna Journal of Dental Research 2018;10(2):54-56.
• 9. Angelieri F, et al. Zygomaticomaxillary suture maturation: A predictor of maxillary protraction? Part I - A classification method. 2017;20:85-94. DOI: https://doi.org/10.1111/ocr.12143.
• 10. Standring S. Gray's Anatomy- The Anatomical Basis of Clinical Practice. 41th ed.: Elsevier, 2015. 11. Keskinbora K, Keskinbora K. A systematic review of Ibn Sina’s (Avicenna) studies: reflections on anatomy. Eur J Anat 2016;20(1): 99-105.
• 12. Faridi P, et al. Natural remedies in the Canon of Medicine for dentistry and oral biology. Trends in Pharmaceutical Sciences 2015;1(1):4-9.
• 13. Gruner C. O. The Canon of Medicine of Avicenna. First. New York: AMS Press, 1973.
• 14. Niroumand MC, Farzaei MH. A Review on The Medicinal Plants for The Management of Toothache in Avicenna's Canon of Medicine: An Evidence based Review. Journal of Reports in Pharmaceutical Sciences 2018;7(2):197-213.