Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Historical Research of Turkey's First Mobile Magnetic Resonance Imaging Device

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 3, 1001 - 1009, 30.09.2025

Öz

Objective: This study aims to thematically and chronologically investigate the history of the mobile Magnetic Resonance Imaging (MRI) device purchased by Pamukkale University (PAU) Faculty of Medicine, a first in our country and the only one to date, and to contribute to the literature.
Method: To collect data for the study, local newspapers, the National Library Archives, and the Pamukkale University Rectorate and Faculty of Medicine Dean's archives were scanned between 23.08.2024-02.02.2025. Interviews were also conducted with administrative and academic staff who worked during the period when the mobile MRI device was purchased and used.
Findings: The PAU Faculty of Medicine purchased a mobile MRI device in 1995. The mobile device was chosen due to the lack of space required for its installation and its ability to provide service to surrounding provinces. The device was brought to Denizli on the trailer of a truck on August 30, 1995. The device was actively used for 13 years and was scrapped in 2007. Currently, only the trailer of the truck carrying the MRI device sits idle in the Faculty of Medicine's garden.
Conclusion: The vision and sacrifices made by the PAU Faculty of Medicine academics and administrators to acquire a mobile MRI device, despite financial difficulties, are historically remarkable. The goal of transporting this device to surrounding provinces for imaging purposes was not realized to the desired level. However, the device has benefited many patients from Denizli and surrounding provinces for years.

Kaynakça

  • 1. Giunta CJ, Mainz VV. Discovery of nuclear magnetic resonance: Rabi, Purcell, and Bloch. Pioneers of Magnetic Resonance. Washington: American Chemical Society Publications; 2020. pp:3-20. doi: 10.1021/bk-2020-1349.ch001
  • 2. Nobelprize.org [internet]. All Nobel Prizes [cited 01.09.2024] Available from: https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-nobel-prizes/.
  • 3. Balcı M. Nükleer Manyetik Rezonans Spektroskopisi. Ankara: ODTÜ Yayıncılık; 2004. pp:7-23.
  • 4. Oyar O, Gülsoy UK. Tıbbi görüntüleme fiziği. Isparta: SDÜ Tıp Fakültesi; 2003. pp:281-295.
  • 5. Pohost GM, Elgavish GA, Evanochko WT. Nuclear magnetic resonance imaging: with or without nuclear? J Am Coll Cardiol 1986;7(3):709-1
  • 6. Damadian R. Tumor detection by nuclear magnetic resonance. Science 1971;171(3976):1151-1153. doi: 10.1126/science.171.3976.1151
  • 7. de Haën C. Conception of the first magnetic resonance imaging contrast agents: a brief history. Top Magn Reson Imaging 2001;12(4):221-230.
  • 8. Turner, R. Peter Mansfield (1933–2017). Nature 2017; 543(7644):180 doi:10.1038/543180a
  • 9. Damadian R, Goldsmith M, Minkoff L. NMR in cancer: Xvi. fonar image of the live human body. Physiol Chem Phys 1977;9(1):97-100.
  • 10. Mallard JR. Magnetic resonance imaging—the Aberdeen perspective on developments in the early years. Physics in Medicine & Biology 2006;51.13: R45.
  • 11. Meaney TF. Magnetic resonance without nuclear. Radiology 1984;150(1):277.
  • 12. Demirhan Erdemir A, Başağaoğlu İ. Radyolojide Tarihi Gelişmeler ve Tıp Etiği Sorunları (Olgu Örnekleriyle). İstanbul: Nobel Kitabevleri; 2011. pp:58 13. Hillman AL, Schwartz JS. The Adoption and Diffusion of CT and MRI in the United States: A Comparative Analysis. Medical Care 1985;23(11):1283–1294.
  • 14. Diren H B. 2024. Türkiye’de ilk MRG cihazıyla görüntü alan öğretim üyesi Prof. Dr. Haldun Barış Diren ile 29.12.2024 tarihinde yapılan telefon görüşmesi.
  • 15. Başekim Ç. 2024. Prof. Dr. Çınar Başekim ile 29.12.2024 tarihinde yapılan telefon görüşmesi.
  • 16. Illemann NM, Illemann TM. Mobile imaging trailers: A scoping review of CT and MRI modalities. Radiography 2024;30(2):431-439. doi: 10.1016/j.radi.2023.12.008
  • 17. Demirci M, Öner Yalçın S. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin kuruluş tarihçesi ve ilk 10 yıllık gelişimi. Pamukkale Tıp Dergisi 2022;15(1):175-185. doi: 10.31362/patd.1015472.
  • 18. Sabir Akkoyunlu N. 2025. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuran Sabir Akkoyunlu ile 24.01.2025 tarihinde yapılan görüşme.
  • 19. Egemen K. Türkiye’de Finansal Kiralama (Leasing) İşlemleri ve Vergilendirilmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007. pp.3-7.
  • 20. Şehir Gazetesi, MR ünitesi hizmete girdi.11 Ekim1995.
  • 21. Yeni Olay Gazetesi, Pamukkale Üniversitesi Uygulama Hastanesi inanılmazı gerçekleştirdi. Teknoloji Ayağımıza Geldi. 11 Ekim 1995.
  • 22. Açıkgöz İ. 2025. Söz konusu mobil MRG cihazında çalışmış radyoloji teknisyeni İlknur Açıkgöz ile 03.01.2025 tarihinde yapılan görüşme.
  • 23. Çalışan N. 2025. Söz konusu mobil MRG cihazında çalışmış radyoloji teknisyeni Nihat Çalışan ile 07.01.2025 tarihinde yapılan görüşme.
  • 24. Sabir Ö. 2025. Söz konusu mobil MRG cihazında çalışmış radyoloji teknisyeni Özlem Sabir ile 03.01.2025 tarihinde yapılan görüşme.
  • 25. Serkan Ç. 2024. General Electric Manyetik Rezonans Görüntüleme Ürün Müdürü Serkan Çalıova ile 25.12.2024 tarihinde yapılan online görüşme.
  • 26. Tuncel E. Klinik Radyoloji. 2. baskı. Bursa: Nobel ve Güneş Tıp Yayın Evi; 2008:112-114
  • 27.Lamboo-medical.com [Internet]. Showcases Mobile Medical Accomodations. [cited 2024 September 02] Available from: https://www.lamboo-medical.com/cases/a/mobile/.
  • 28. Hadi YH, Hawsawi HB, Aqil AIA. Driving healthcare forward: The potential of mobile MRI and CT units in streamlining radiological services in Saudi Arabia- A narrative review. Journal of Medical Imaging and Radiation Sciences. 2024;55(4):101444. https://doi.org/10.1016/j.jmir.2024.101444
  • 29. Liu M, Li Q, Chen G, Su N, Zhou M, Liu X, Sun K. The value of mobile magnetic resonance imaging in early warning for stroke: A prospective case-control study. Front. Neurosci, 2022;16:975217. doi: 10.3389/fnins.2022.975217
  • 30. Wald LL, McDaniel PC, Witzel T, Stockmann JP, Cooley CZ. Low‐cost and portable MRI. J. Magn. Reson. Imaging 2020;52(3):686-696. doi: 10.1002/jmri.26942
  • 31. Lawrence Badash; Marie Curie: In the Laboratory and on the Battlefield. Physics Today 1 July 2003;56(7):37–43. https://doi.org/10.1063/1.1603078
  • 32. Deoni SCL, Medeiros P, Deoni AT et al. Development of a mobile low-field MRI scanner. Sci Rep 2022;12(1):5690. doi 10.1038/s41598-022-09760-2
  • 33. Nakagomi M, Kajiwara M, Matsuzaki J et al. Development of a small car-mounted magnetic resonance imaging system for human elbows using a 0.2 T permanent magnet. J Magn Reson 2019;304:1-6. doi:10.1016/j.jmr.2019.04.017
  • 34. Mazurek, M.H., Cahn, B.A., Yuen, M.M. et al. Portable, bedside, low-field magnetic resonance imaging for evaluation of intracerebral hemorrhage. Nature Communications 2021;12(1):5119. doi: 10.1038/s41467-021-25441-6
  • 35. Bossert S, Unadkat P, Sheth, KN, Sze G, Schulder M. A Novel Portable, Mobile MRI: Comparison with an Established Low-Field Intraoperative MRI System. Asian J Neurosurg 2023;18(03):492-498. doi: 10.1055/s-0043-1760857
  • 36. Mohammadshahi M, Alipouri Sakha M, Esfandiari A, Shirvani M, Akbari Sari A. Cost Effectiveness of Mobile versus Fixed Computed Tomography and Magnetic Resonance Imaging: A Systematic Review. Iran J Public Health 2019;48(8):1418-1427

Türkiye’nin İlk Mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihazı’nın Tarihsel Araştırması

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 3, 1001 - 1009, 30.09.2025

Öz

Amaç: Bu çalışmada amacımız, Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Tıp Fakültesi tarafından satın alınan, Ülkemizde bir ilk ve günümüze kadar da tek olan mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) cihazının tarihçesini tematik ve kronolojik olarak araştırmak ve literatüre kazandırmaktır.
Yöntem: Araştırmanın verilerini toplamak için 23.08.2024-02.02.2025 tarihleri arasında yerel gazeteler, Milli Kütüphane Arşivi, Pamukkale Üniversitesi Rektörlük ve Tıp Fakültesi Dekanlık arşivleri taranmıştır. Ayrıca mobil MRG cihazının alındığı ve kullanıldığı dönemlerde görev yapan idari ve akademik personelle röportajlar yapılmıştır.
Bulgular: PAÜ Tıp Fakültesi 1995 yılında mobil MRG cihazını satın almıştır. Mobil cihaz, kurulabilmesi için gereken mekânın olmaması ve çevre illere hizmet götürmesi için tercih edilmiştir. Cihaz, bir tırın dorsesinde 30 Ağustos 1995 tarihinde Denizli’ye getirilmiştir. Cihaz 13 yıl boyunca aktif olarak kullanılmış, 2007 yılında hurdaya ayrılmıştır. Günümüzde sadece MRG cihazını taşıyan tırın dorsesi Tıp Fakültesi’nin bahçesinde âtıl olarak durmaktadır.
Sonuç: PAÜ Tıp Fakültesi akademisyenleri ve yöneticilerinin ekonomik zorluklara rağmen mobil MRG cihazına sahip olmak için ortaya koydukları vizyon ve yapılan fedakarlıklar tarihsel açıdan dikkate değerdir. Bu cihazın çevre illere götürülüp görüntüleme yapması amacı istenen düzeyde gerçekleşmemiştir. Ancak cihaz, Denizli ve çevre illerden gelen birçok hastaya yıllarca fayda sağlanmıştır.

Etik Beyan

Etik Kurul izni alınmıştır

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

  • 1. Giunta CJ, Mainz VV. Discovery of nuclear magnetic resonance: Rabi, Purcell, and Bloch. Pioneers of Magnetic Resonance. Washington: American Chemical Society Publications; 2020. pp:3-20. doi: 10.1021/bk-2020-1349.ch001
  • 2. Nobelprize.org [internet]. All Nobel Prizes [cited 01.09.2024] Available from: https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-nobel-prizes/.
  • 3. Balcı M. Nükleer Manyetik Rezonans Spektroskopisi. Ankara: ODTÜ Yayıncılık; 2004. pp:7-23.
  • 4. Oyar O, Gülsoy UK. Tıbbi görüntüleme fiziği. Isparta: SDÜ Tıp Fakültesi; 2003. pp:281-295.
  • 5. Pohost GM, Elgavish GA, Evanochko WT. Nuclear magnetic resonance imaging: with or without nuclear? J Am Coll Cardiol 1986;7(3):709-1
  • 6. Damadian R. Tumor detection by nuclear magnetic resonance. Science 1971;171(3976):1151-1153. doi: 10.1126/science.171.3976.1151
  • 7. de Haën C. Conception of the first magnetic resonance imaging contrast agents: a brief history. Top Magn Reson Imaging 2001;12(4):221-230.
  • 8. Turner, R. Peter Mansfield (1933–2017). Nature 2017; 543(7644):180 doi:10.1038/543180a
  • 9. Damadian R, Goldsmith M, Minkoff L. NMR in cancer: Xvi. fonar image of the live human body. Physiol Chem Phys 1977;9(1):97-100.
  • 10. Mallard JR. Magnetic resonance imaging—the Aberdeen perspective on developments in the early years. Physics in Medicine & Biology 2006;51.13: R45.
  • 11. Meaney TF. Magnetic resonance without nuclear. Radiology 1984;150(1):277.
  • 12. Demirhan Erdemir A, Başağaoğlu İ. Radyolojide Tarihi Gelişmeler ve Tıp Etiği Sorunları (Olgu Örnekleriyle). İstanbul: Nobel Kitabevleri; 2011. pp:58 13. Hillman AL, Schwartz JS. The Adoption and Diffusion of CT and MRI in the United States: A Comparative Analysis. Medical Care 1985;23(11):1283–1294.
  • 14. Diren H B. 2024. Türkiye’de ilk MRG cihazıyla görüntü alan öğretim üyesi Prof. Dr. Haldun Barış Diren ile 29.12.2024 tarihinde yapılan telefon görüşmesi.
  • 15. Başekim Ç. 2024. Prof. Dr. Çınar Başekim ile 29.12.2024 tarihinde yapılan telefon görüşmesi.
  • 16. Illemann NM, Illemann TM. Mobile imaging trailers: A scoping review of CT and MRI modalities. Radiography 2024;30(2):431-439. doi: 10.1016/j.radi.2023.12.008
  • 17. Demirci M, Öner Yalçın S. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin kuruluş tarihçesi ve ilk 10 yıllık gelişimi. Pamukkale Tıp Dergisi 2022;15(1):175-185. doi: 10.31362/patd.1015472.
  • 18. Sabir Akkoyunlu N. 2025. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuran Sabir Akkoyunlu ile 24.01.2025 tarihinde yapılan görüşme.
  • 19. Egemen K. Türkiye’de Finansal Kiralama (Leasing) İşlemleri ve Vergilendirilmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007. pp.3-7.
  • 20. Şehir Gazetesi, MR ünitesi hizmete girdi.11 Ekim1995.
  • 21. Yeni Olay Gazetesi, Pamukkale Üniversitesi Uygulama Hastanesi inanılmazı gerçekleştirdi. Teknoloji Ayağımıza Geldi. 11 Ekim 1995.
  • 22. Açıkgöz İ. 2025. Söz konusu mobil MRG cihazında çalışmış radyoloji teknisyeni İlknur Açıkgöz ile 03.01.2025 tarihinde yapılan görüşme.
  • 23. Çalışan N. 2025. Söz konusu mobil MRG cihazında çalışmış radyoloji teknisyeni Nihat Çalışan ile 07.01.2025 tarihinde yapılan görüşme.
  • 24. Sabir Ö. 2025. Söz konusu mobil MRG cihazında çalışmış radyoloji teknisyeni Özlem Sabir ile 03.01.2025 tarihinde yapılan görüşme.
  • 25. Serkan Ç. 2024. General Electric Manyetik Rezonans Görüntüleme Ürün Müdürü Serkan Çalıova ile 25.12.2024 tarihinde yapılan online görüşme.
  • 26. Tuncel E. Klinik Radyoloji. 2. baskı. Bursa: Nobel ve Güneş Tıp Yayın Evi; 2008:112-114
  • 27.Lamboo-medical.com [Internet]. Showcases Mobile Medical Accomodations. [cited 2024 September 02] Available from: https://www.lamboo-medical.com/cases/a/mobile/.
  • 28. Hadi YH, Hawsawi HB, Aqil AIA. Driving healthcare forward: The potential of mobile MRI and CT units in streamlining radiological services in Saudi Arabia- A narrative review. Journal of Medical Imaging and Radiation Sciences. 2024;55(4):101444. https://doi.org/10.1016/j.jmir.2024.101444
  • 29. Liu M, Li Q, Chen G, Su N, Zhou M, Liu X, Sun K. The value of mobile magnetic resonance imaging in early warning for stroke: A prospective case-control study. Front. Neurosci, 2022;16:975217. doi: 10.3389/fnins.2022.975217
  • 30. Wald LL, McDaniel PC, Witzel T, Stockmann JP, Cooley CZ. Low‐cost and portable MRI. J. Magn. Reson. Imaging 2020;52(3):686-696. doi: 10.1002/jmri.26942
  • 31. Lawrence Badash; Marie Curie: In the Laboratory and on the Battlefield. Physics Today 1 July 2003;56(7):37–43. https://doi.org/10.1063/1.1603078
  • 32. Deoni SCL, Medeiros P, Deoni AT et al. Development of a mobile low-field MRI scanner. Sci Rep 2022;12(1):5690. doi 10.1038/s41598-022-09760-2
  • 33. Nakagomi M, Kajiwara M, Matsuzaki J et al. Development of a small car-mounted magnetic resonance imaging system for human elbows using a 0.2 T permanent magnet. J Magn Reson 2019;304:1-6. doi:10.1016/j.jmr.2019.04.017
  • 34. Mazurek, M.H., Cahn, B.A., Yuen, M.M. et al. Portable, bedside, low-field magnetic resonance imaging for evaluation of intracerebral hemorrhage. Nature Communications 2021;12(1):5119. doi: 10.1038/s41467-021-25441-6
  • 35. Bossert S, Unadkat P, Sheth, KN, Sze G, Schulder M. A Novel Portable, Mobile MRI: Comparison with an Established Low-Field Intraoperative MRI System. Asian J Neurosurg 2023;18(03):492-498. doi: 10.1055/s-0043-1760857
  • 36. Mohammadshahi M, Alipouri Sakha M, Esfandiari A, Shirvani M, Akbari Sari A. Cost Effectiveness of Mobile versus Fixed Computed Tomography and Magnetic Resonance Imaging: A Systematic Review. Iran J Public Health 2019;48(8):1418-1427
Toplam 35 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Sistemleri
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Sibel Öner Yalçın 0000-0002-6122-7087

Mehmet Demirci 0000-0003-4171-9540

Erken Görünüm Tarihi 27 Eylül 2025
Yayımlanma Tarihi 30 Eylül 2025
Gönderilme Tarihi 5 Mart 2025
Kabul Tarihi 19 Ağustos 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Öner Yalçın, S., & Demirci, M. (2025). Türkiye’nin İlk Mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihazı’nın Tarihsel Araştırması. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 15(3), 1001-1009.
AMA Öner Yalçın S, Demirci M. Türkiye’nin İlk Mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihazı’nın Tarihsel Araştırması. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. Eylül 2025;15(3):1001-1009.
Chicago Öner Yalçın, Sibel, ve Mehmet Demirci. “Türkiye’nin İlk Mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihazı’nın Tarihsel Araştırması”. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 15, sy. 3 (Eylül 2025): 1001-9.
EndNote Öner Yalçın S, Demirci M (01 Eylül 2025) Türkiye’nin İlk Mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihazı’nın Tarihsel Araştırması. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 15 3 1001–1009.
IEEE S. Öner Yalçın ve M. Demirci, “Türkiye’nin İlk Mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihazı’nın Tarihsel Araştırması”, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, c. 15, sy. 3, ss. 1001–1009, 2025.
ISNAD Öner Yalçın, Sibel - Demirci, Mehmet. “Türkiye’nin İlk Mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihazı’nın Tarihsel Araştırması”. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 15/3 (Eylül2025), 1001-1009.
JAMA Öner Yalçın S, Demirci M. Türkiye’nin İlk Mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihazı’nın Tarihsel Araştırması. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 2025;15:1001–1009.
MLA Öner Yalçın, Sibel ve Mehmet Demirci. “Türkiye’nin İlk Mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihazı’nın Tarihsel Araştırması”. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, c. 15, sy. 3, 2025, ss. 1001-9.
Vancouver Öner Yalçın S, Demirci M. Türkiye’nin İlk Mobil Manyetik Rezonans Görüntüleme Cihazı’nın Tarihsel Araştırması. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 2025;15(3):1001-9.
Creative Commons Lisansı
                                                                            Bu Dergi Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin süreli bilimsel yayınıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.  Makalelerin sorumlulukları yazarlara aittir 

Kapak 

Ayşegül Tuğuz

İlter Uzel’inDioskorides ve Öğrencisi adlı eserinden 

Adres

Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik  Anabilim Dalı Çiftlikköy Kampüsü

Yenişehir/ Mersin