Examination of the Corporate Reports of Food Banks Operating within the Scope of Sustainability

Yıl 2024, , 209 - 229, 31.08.2024

Reşat Karcıoğlu , Şerife Kılıçarslan

https://doi.org/10.29067/muvu.1484317

Öz

The concept of sustainability is crucial in combating waste, hunger, and poverty, and it has a significant impact across various fields. In this context, the concept of corporate sustainability has emerged to enhance the contribution of businesses to sustainable development. To meet the need for information on corporate sustainability, sustainability accounting and reporting have been recognized as complementary to financial accounting. Food banking is a non-governmental organization operating in alignment with sustainable development goals. One of the key ways to ensure the effectiveness of these organizations is the trust they provide to the community. Therefore, it is crucial for food banks to organize and audit their contributions to society in terms of social, economic, and environmental aspects according to the principles of transparency, accountability, and comparability. The aim of the research is to identify the reporting methods, whether they are subject to independent audits, and the sustainability levels in the corporate reports published by food banks. The study was conducted using a case study design, which is one of the qualitative research methods. The research sample included seven food banks that are members of “The Global Food Banking Network”. Document analysis was used as the data collection tool. The data obtained were evaluated through descriptive content analysis, a qualitative research method. The results indicated that food banks’ reporting methods vary; only their financial reports are subject to independent audits; and the highest level of sustainable reporting was found in South Africa, while the lowest was observed in Australia.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Sustainability Reporting, Corporate Reports, Food Banks, Content Analysis

Etik Beyan

Bu makale, insan veya hayvanlar ile ilgili etik onay gerektiren herhangi bir araştırma içermemektedir.

Sürdürülebilirlik Kapsamında Faaliyet Gösteren Gıda Bankalarının Kurumsal Raporlarının İncelenmesi

Öz

Sürdürülebilirlik kavramı; israf, açlık ve yoksullukla mücadele kapsamında kritik bir gereklilik olarak her alanda etkisini hissettirmektedir. Bu kapsamda, iş dünyasının sürdürülebilir kalkınmaya katkısını arttırmaya yönelik kurumsal sürdürülebilirlik kavramı ön plana çıkmıştır. Kurumsal sürdürülebilirliğe yönelik bilgi ihtiyacının karşılanması kapsamında, finansal muhasebenin tamamlayıcısı olarak sürdürülebilirlik muhasebesi ve raporlaması kabul edilmiştir. Gıda bankacılığı ise, sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda faaliyet gösteren bir sivil toplum örgütüdür. Bu örgütlerin etkinliğini sağlamanın önemli yollarında biri topluma sunduğu güvendir. Bu nedenle, gıda bankalarının sosyal, ekonomik ve çevresel açıdan topluma sağladığı katkıların şeffaflık, hesap verilebilirlik ve karşılaştırılabilirlik ilkeleri doğrultusunda düzenlenmesi ve denetime tabi olması büyük önem arz etmektedir. Araştırmanın amacı, gıda bankalarının yayımladığı kurumsal raporların; raporlama yöntemlerini, bağımsız denetime tabi olup olmadıklarını ve sürdürülebilirlik düzeylerini tespit etmektir. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasıyla yürütülmüştür. Araştırma kapsamına “The Global Food Banking Network” üyeliği olan yedi gıda bankası alınmıştır. Veri toplama aracı olarak belge (doküman) incelemesi yapılmıştır. Elde edilen veriler, nitel araştırma yöntemlerinden betimsel içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, gıda bankalarının raporlama yöntemlerinin farklılık gösterdiği; yalnızca finansal raporlarının bağımsız denetime tabi olduğu; Güney Afrika’da faaliyet gösteren gıda bankasının en yüksek düzeyde sürdürülebilir raporlama yaptığı ve Avustralya’da faaliyet gösteren gıda bankasının ise en düşük düzeyde sürdürülebilir raporlama yaptığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilirlik Raporlaması, Kurumsal Raporlar, Gıda Bankaları, İçerik Analizi.

Kaynakça

• Aday, M. S., ve Aday, S. (2021). Gıda kayıp ve israfının azaltılmasında gıda bankacılığı. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 291-310.
• Akarçay Öğüz, A., ve Akarçay, Ç. (2015). Türkiye’de uygulanan gıda bankacılığı sisteminin işleyişi ve vergisel avantajlarının diğer ülkelerle karşılaştırılması. Öneri Dergisi, 11(44), 1-16. doi: 10.14783/od.v11i44.5000080001
• Aksoy, F. (2019). İşletmelerde sürdürülebilirlik raporlama çerçeveleri. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(2), 324-346. doi: 10.31460/mbdd.459841.
• Aksoylu, S., ve Taşdemir, B. (2020). Kurumsal sürdürülebilirlik performans değerlendirmesi: Bist sürdürülebilirlik endeksinde bir araştırma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 95-106. doi: 10.25287/ohuiibf.642675
• Alexander, C., ve Smaje, C. (2008). Surplus retail food redistribution: An analysis of a third sector model. Resources, conservation and recycling, 52(11), 1290-1298. doi: 10.1016/j.resconrec.2008.07.009
• Altınuç, B. (2022). İşletmelerdeki yeşil insan kaynakları yönetimi uygulamalarının örgütsel sürdürülebilirliğe etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Alanya, Türkiye.
• Beken, H. G. (2021). Gıda güvencesi bağlamında gıda bankacılığı: İngiltere ve Kanada ülke örnekleri. Fiscaoeconomia, 5(1), 153-176. doi: 10.25295/fsecon.833354
• Calabrese, A., Costa, R., Gastaldi, M., Ghiron, N.L., ve Montalvan, R.A.V. (2021). Implications for sustainable development goals: A framework to assess company disclosure in sustainability reporting. Journal of Cleaner Production, 319, 1-10. doi: 10.1016/j.jclepro.2021.128624
• Ecer, F. (2019). Özel sermayeli bankaların kurumsal sürdürülebilirlik performanslarının değerlendirilmesine yönelik çok kriterli bir yaklaşım: Entropi-ARAS bütünleşik modeli. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 365-390.
• Ekergil, V., ve Özgür Göde, M. (2017). Küresel Raporlama Girişimi (GRI) Standartlarına göre seçilen otellerin sürdürülebilirlik raporlarının analizi ve değerlendirilmesi. Business and Economics Research Journal, 8(4), 859-871. doi: 10.20409/berj.2017.71
• FoodForward South Africa (2024). Erişim Adresi: foodforwardsa.org
• Forster, N. (1995). The analysis of company documentation. C. Cassell ve G. Symon (Ed.) içinde, Qualitative methods in organizational research, a practical guide (s. 147-166). SAGE publication.
• Global Reporting Initiative (GRI). (2013). Sustainability Reporting Guidelines. Erişim Adresi. https://www.globalreporting.org
• Godfray, H. C. J., Beddington, J. R., Crate, I.R., Haddad L., Lawrence, D., Muir, J.F, Pretty, J., Robinson, S., Thomas, S. M., ve Toumlin, C. (2010). Food Security: The Challenge of Feeding 9 Billion People. Science,327(5967), 812-818. doi: 10.1126/science.118538
• González-Torre, P. L., ve Coque, J. (2016). How is a food bank managed? Different profiles in Spain. Agriculture and Human Values, 33, 89-100.
• Goyal, P., Rahman, Z., ve Kazmi, A. A. (2013). Corporate sustainability performance and firm performance research: Literature review and future research agenda. Management Decision, 51(2), 361-379. doi: 10.1108/00251741311301867
• Gray, R. H. (1994). Corporate reporting for sustainable development: Accounting for sustainability in 2000AD. Environmental Values, 3(1), 17-45. doi: 10.3197/096327194776679782
• Gutiérrez‐Ponce, H. (2023). Sustainability as a strategy base in Spanish firms: Sustainability reports and performance on the sustainable development goals. Sustainable Development, 31, 3008–3023. doi: 10.1002/sd.2566
• Güneş, M. (2013). Kamu politikası oluşturma sürecinde yoksulluğun rolü. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 4(1), 25-50.
• Hofstede (2024). Country comparıson tool. Erişim Adresi: www.hofstede-insights.com
• Jan, A., Mata, M. N., Albinsson, P.A., Martins, J. M., Hassan, R. B., ve Mata P.N. (2021). Alignment of islamic banking sustainability indicators with sustainable development goals: Policy recommendations for addressing the Covid-19 pandemic. Sustainability, 13(5), 1-38. doi: 10.3390/su13052607
• Kala, E. S. (2020). Türkiye’de gıda bankacılığı mevzuatı ve uygulamaları. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(3), 190-211. doi: 10.11611/yead.736336
• Karcıoğlu, R., ve Öztürk, S. (2021). Sürdürülebilirlik muhasebesi ve raporlaması. Gazi Kitabevi.
• Khaled, R., Ali, H., ve Mohamed, E. K. (2021). The Sustainable Development Goals and corporate sustainability performance: Mapping, extent and determinants. Journal of Cleaner Production, 311(2), 1-10. Doi: 10.1016/j.jclepro.2021.127599
• Kinach, L., Parizeau, K., ve Fraser, E. D. (2020). Do food donation tax credits for farmers address food loss/waste and food insecurity? A case study from Ontario. Agriculture and Human Values, 37(2), 383-396. doi: 10.1007/s10460-019-09995-2
• Kolk, A. (2016). The social responsibility of international business: From ethics and the environment to CSR and sustainable development. Journal of World Business, 51(1), 23-34.
• Korga, S., ve Aslanoğlu, S. (2024). Sürdürülebilirlik Raporlamasında Sürdürülebilirlik Göstergelerinin Önem Düzeylerinin Belirlenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 102, 1-18. doi: 10.25095/mufad.1425008
• Korzeb, Z., ve Samaniego-Medina, R. (2019). Sustainability Performance: A Comparative Analysis in the Polish Banking Sector. Sustainability, 11(3): 653-668. doi: 10.3390/su11030653
• Lukács, B., ve Rickards, R. (2023). How the categorisation of SDG targets into ESG pillars can inform the corporate SDG report. Chemical Engineering Transactions, 107, 193-198. doi: 10.3303/CET23107033
• MacNeil, J. L., Adams, M., ve Walker, T. R. (2021) Development of framework for improved sustainability in the Canadian Port Sector. Sustainability, 13(21), 1-17. doi: 10.3390/su132111980
• Michelini, L., Principato, L., ve Iasevoli, G. (2018). Understanding food sharing models to tackle sustainability challenges. Ecological Economics, 145, 205-217. doi: 10.1016/j.ecolecon.2017.09.009
• Müftüoğlu, T., ve Durukan, T. (2019). Kurumsal sosyal sorumluluk ve sürdürülebilirlik raporlaması: Türkiye’deki uygulamalar üzerine bir değerlendirme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 82, 1-20.
• Oruç, M., ve Tanç, Ş. G. (2020). Entegre raporlama ve sürdürülebilirlik raporlaması: Karşılaştırmalı analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevrehir, Türkiye.
• Özevin, O. (2022). Kurumsal sürdürülebilirlik performansının Entropi ve TOPSİS yöntemleriyle ölçülmesi: BIST şirketleri üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 95, 75-98. doi: 10.25095/mufad.1087406
• Özsözgün Çalışkan, A. (2012). Sürdürülebilirlik Raporlaması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 5(1), 41-68.
• Perello-Marin, M.R., Rodríguez-Rodríguez, R., ve Alfaro-Saiz, J. J. (2022). Analysing GRI reports for the disclosure of SDG contribution in European car manufacturers. Technological Forecasting and Social Change, 181, 1-10. doi: https://doi.org/10.1016/j.techfore.2022.121744
• Rebai, S., Azaiez, M. N., ve Saidane, D. (2016), A multi-attribute utility model for generating a sustaina-bility index in the banking sector. Journal of Cleaner Production, 113: 835-849. doi: 10.1016/j.jclepro.2015.10.129
• Rençber, İ. (2024). Türk Hava Yollarının Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının Entropi ve TOPSIS Yöntemleriyle İncelenmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 22(52), 597-628. doi: 10.35408/comuybd.1397485
• Resmî Gazete. (2023). "Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) Uygulama Kapsamına İlişkin Kurul Kararı." 29 Aralık 2023 Tarihli ve 32000 Sayılı Resmî Gazete. Retrieved from https://www.resmigazete.gov.tr
• Saetra H. S. (2023). The AI ESG protocol: Evaluating and disclosing the environment, social, and governance implications of artificial intelligence capabilities, assets, and activities. Sustainable Development, 31, 1027-1037. doi: https://doi.org/10.1002/sd.2438
• Schneider, A. (2015). Reflexivity in sustainability accounting and management: Transcending the economic focus of corporate sustainability. Journal of Business Ethics, 127, 525-536. doi: 10.1007/s10551-014-2058-2
• Sertyeşilışık, E. (2022). Gıda güvencesini arttırmaya yönelik sürdürülebilir tarım ve çevre politikaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(36), 1394-1406. 10.21076/vizyoner.1075231
• Szennay, Á., Szigeti, C., Kovács N. ve Szabó D. R. (2019). Through the blurry looking glass—SDGs in the GRI reports. Resources, 8(2), 1-17. Doi: 10.3390/resources8020101
• Şendurur, U., ve Temelli, F. (2018). Türkiye’de faaliyet gösteren geleneksel bankalar ve katılım bankalarının sürdürülebilirlik açısından karşılaştırılması. Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi, 20(2), 330-346. doi: doi.org/10.31460/mbdd.344785
• The Global FoodBanking Network. (2023). Explore by List. Erişim Adresi: www.foodbanking.org
• Topçu, N., ve Kaya, A. (2010). Gıda bankacılığı ve muhasebesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3), 257-266.
• Tuan, K. (2019). Yönetim Kurulu Özelliklerinin Sürdürülebilirlik Raporlarına Etkisi: Borsa İstanbul Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36, 233-242. doi: 10.30794/pausbed.451233
• Tüm, K. (2014). Kurumsal sürdürülebilirlik ve muhasebeye yansımaları: Sürdürülebilirlik muhasebesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 58–81.
• Türkiye ve Sürdürülebilir Kakınma Amaçları (2023). Sürdürülebilir Kalkınma Hakkında Temel Bilgiler, Erişim Adresi: www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr
• UNEP/SustainAbility (1996). Engaging Stakeholders. The Benchmark Survey. International Progress Report in Company Environmental Reporting, Londra.
• United Nations (2023). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development, Erişim Adresi: sdgs.un.org
• Vatansever Deviren, N., ve Kurtuluş, G. (2020). Yoksullukla mücadelede gıda bankacılığının rolü. Journal of International Social Research, 13(73), 980-987. doi: 10.17719/jisr.10999
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.