AN EXAMINATION ON ACCOUNTING ACADEMICIANS’ PERCEPTIONS OF DISTANCE EDUCATION APPLICATIONS IN ACCOUNTING EDUCATION WITHIN THE FRAMEWORK OF TECHNOLOGY ACCEPTANCE MODEL

Yıl 2019, , 65 - 90, 01.03.2019

Mehmet Günlük , Gökhan Özer , Murat Özcan

https://doi.org/10.29067/muvu.415133

Cited By: 8

Öz

Developments in information and communication technologies
continue to affect every aspect of social life. Education is one of the most
affected areas by these developments. As a consequence of the constantly
evolving developments in information and communication technologies,
universities have to make an effort to integrate these technologies into the
field of education. Distance education (DE) is one of the applications that are
emerged by the integration of communication technologies in higher education.

The purpose of this study is to investigate the factors
affecting accounting academicians’ usage of distance learning practices via
Technology Acceptance Model (TAM). Relationships between variables are
investigated using data obtained from randomly selected 78 accounting
academicians via questionnaire applied by e-mail. The results of analysis are
supporting the theory. According to the findings a) accounting academicians
perceived usefulness perceptions towards DE has a positive and statistically
significant effect on their attitude toward use and behavioral intentions, b)
accounting academicians perceived ease of use perceptions towards DE has a
positive and statistically significant effect on their behavioral intentions
and as a result of this c) perceived ease of use has a positive effect on
behavioral intentions.

Anahtar Kelimeler

Accounting Academicians, Distance Education, Technology Acceptance Model

MUHASEBE AKADEMİSYENLERİNİN MUHASEBE EĞİTİMİNDE UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMALARI KULLANIMINA YÖNELİK ALGILARININ TEKNOLOJİ KABUL MODELİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanmakta olan
gelişmeler, toplumsal yaşamın her alanını önemli ölçüde etkilemeye devam
etmektedir. Eğitim, bu gelişmelerden en fazla etkilenen alanlardan birisidir.
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin bir sonucu olarak akademik ve
yönetim anlayışlarında değişiklikler yapma zorunluluğu duyan üniversiteler, bu
teknolojileri yükseköğretim ile bütünleştirerek uzaktan eğitim uygulamalarını
ortaya çıkarmışlardır.

Bu çalışmanın amacı, muhasebe akademisyenlerinin muhasebe
eğitiminde uzaktan eğitim uygulamalarını kabullerini etkileyen faktörlerin
Teknoloji Kabul Modeli (TKM) çerçevesinde ortaya konmasıdır. Teknoloji Kabul
Modelinin değişkenleri arasındaki ilişkileri test edebilmek için 78 muhasebe
akademisyeninden anket yoluyla oluşturulan veri setinin analizinden elde edilen
bulgular, teoriyi desteklemektedir. Bu bulgulara göre, a) algılanan
kullanışlılık değişkeninin, muhasebe akademisyenlerinin uzaktan eğitim
uygulamalarının kullanımına yönelik tutum ve davranışsal niyetleri üzerinde
istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir etkisinin; b) algılanan kullanım
kolaylığı değişkeninin, muhasebe akademisyenlerinin uzaktan eğitim
uygulamalarının kullanımına yönelik tutumları üzerinde istatistiksel olarak
anlamlı ve pozitif bir etkisinin ve c) bunun sonucunda da kullanıma yönelik
tutumlarının ise davranışsal niyetleri üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve
pozitif etkisinin olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Akademisyenleri, Uzaktan Eğitim, Teknoloji Kabul Modeli

Kaynakça

• Acun, R. (1998). Bilim, Bilgi Teknolojisi ve Türkiye. Milli Kültürler ve Küreselleşme, 83-92.
• Ağır, F., Gür, H ve Okçu, A. (2007). Uzaktan Eğitime Karşı Tutum Ölçeği Geliştirmesine Yönelik Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. e-Journal of New World Sciences Academy, 3(2), 128-139.
• Akça, Y. ve Özer, G. (2012). Teknoloji Kabul Modeli’nin Kurumsal Kaynak Planlaması Uygulamalarında Kullanılması. Business and Economics Research Journal, 3 (2), 79-96.
• Akman, N.H ve Muğan, C.S. (2004). Muhasebe Eğitiminde Öğretim ve Öğrenim Yöntemleri ile Ders Başarısı Arasındaki İlişki: Pilot Çalışma, XXIII. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Mayıs
• Al, U., Madran, R.O. (2004). Web Tabanlı Uzaktan Eğitim Sistemleri: Sahip Olması Gereken Özellikler ve Standartlar, Bilgi Dünyası, 5(2), 259-271.
• Albrecht, W. S. ve Sack, R.J. (2000). Accounting Education: Charting the Course Through A Perilous, Accounting Education Series, 16, 1–72.
• Al-Gahtani, S.S. ve King, M. (1999). Attitudes, Satisfaction and Usage: Factors Contributing to Each in the Acceptance of Information Technology, Behaviour & Information Technology, 18(4), 277-297.
• Allen, I. E. ve Seaman, J. (2006). Growing by Degrees: Online Education in the United States, 2005. Retrieved May 15
• Altıparmak, M., Kurt, İ. D. ve Kapıdere, M. (2011). E-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri, Akademik Bilişim'11 - XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri 2-4 Şubat 2011 İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Anderson, J. C. ve Gerbing, D. W. (1988). Structural Equation Modeling in Practice: A Review and Recommended Two-Step Approach, Psychological Bulletin, 103, 411-423.
• Apostolou, B., Dorminey, J. W., Hassell, J. M., ve Rebele, J. E. (2017). Accounting education literature review (2016). Journal of Accounting Education, 39, 1–31.
• Apostolou, B., Dorminey, J. W., Hassell, J. M., ve Rebele, J. E. (2015). Accounting education literature review (2013-2014). Journal of Accounting Education, 33, 69-127.
• Apostolou, B., Dorminey, J. W., Hassell, J. M., ve Rebele, J. E. (2010). Accounting education literature review (2006–2009). Journal of Accounting Education, 28, 145–197.
• Arsoy, A.P., Bora, T. ve Selimoğlu, S. (2014). Muhasebe Eğitimindeki Bilgi, Beceri ve Eğitim Tekniklerinin Gerekliliklerine İlişkin Beklentiler: Türkiye’deki Akademisyenlere ve Meslek Mensuplarına Yönelik Bir Araştırma Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23), 121-136
• Ateş, Ö.T, (2014). Yükseköğretimde Uzaktan Eğitimin Sayısal Verilerle Değerlendirilmesi, Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 22-40.
• Aydın, C. H. (2011). Açık ve Uzaktan Öğrenme: Öğrenci Adaylarının Bakış Açısı. Ankara: Pegem Akademi
• Ayyıldız, S.Ü., Günlük, M ve Erbey S.N. (2006). Muhasebe Öğretim Elemanlarının Uzaktan Eğitim ve Uzaktan Muhasebe Eğitimine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 32, 1-14.
• Babbie, E.R. (1990). Survey Research Methods, (2nd ed.), Wadsworth Pub. Co., Belmont, CA.
• Bagozzi, R. P. ve Yi, Y. (1988), On the Evaluation of Structural Equation Models, Journal of the Academy of Marketing Science, 16(2), 74-94.
• Barker, R. T. ve Holley, C. L. (1996). Interactive Distance Learning: Perspective and Thoughts, Business Communication Quarterly, 59, 88-97.
• Bilginoğlu, F. (1996). İşletmelerde Maliyet-Karın Planlanması ve Kontrolü (Mühendisler İçin), İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayın No:265.
• Bryant, S. M., Kahle, J. B., ve Schafer, B. A. (2005). Distance Education: A Review of Contemporary Literature. Issues in Accounting Education, 20(3), 255-272
• Burke, J.A., (2001). Collaborative Accounting Problem Solving via Group Support Systems in A Face-to-Face Versus Distant Learning Environment, Information Technology, Learning and Performance Journal, 19(2), 1-19.
• Byrne M, ve Flood B. (2003). Defining The Present and Shaping The Future: The Changing Nature of Accounting Education In Ireland. Journal of Accounting Education, 21, 197–213
• Chau, P.Y.K. ve Hu, P.J.H. (2002). Investigating Healthcare Professionals’ Decision to Accept Telemedicine Technology: An Empirical Test of Competing Theories, Information and Management, 39(4), 297-311.
• Chen, C., ve Jones, K. (2007). Blended learning vs. traditional classroom settings: Assessing effectiveness and student perceptions in an MBA accounting course, The Journal of Educators Online, 4 (1), 1-15.
• Chen, D. ve Guo, W. (2005). Distance learning in China, Journal of Distance Education Technology, 3(4),1-5.
• Cheng, J.M.S., Sheen, G.J. ve Lou, G.C. (2006). “Consumer Acceptance of The Internet As A Channel Of Distribution In Taiwan - A Channel Function Perspective”, Technovation, 26(7):856- 864.
• Chiang C.F. ve Hsieh T.S. (2012). The Impacts of Perceived Organizational Support and Psychological Empowerment on Job Performance: The Mediating Effects of Organizational Citizenship Behaviour, International Journal of Hospitality Management, 31, 180–190.
• Clemons, E. K. ve Lorin M. H. (2000). The Internet and the Future of Financial Services: Transparency, Differential Pricing and Disintermediation. Center for Financial Institutions Working Papers 00-35:4, Wharton School Center for Financial Institutions, University of Pennsylvania.
• Collins A. (2000). Accountants as Custodians of Information and Knowledge. Accountancy Ireland, 32(4), 16–7.
• Çukacı, Y. C. ve Elagöz, İ. (2006). Muhasebe Derslerinde Kullanılan Öğretim Yöntemleri ile Öğrenme Stillerinin İlişkisinin Ortaya Konulması ve Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde Bir Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 21(1), 147-164.
• Dasgupta, S., Granger, M. ve McGarry, N. (2002). User Acceptance of E-collaboration Technology: An Extension of the Technology Acceptance Model, Group Decision and Negotiation, 11, 87-100.
• Davis, F.D. (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use and User Acceptance of Information Technology, MIS Quarterly, 13(3), 319-339.
• Davis, F.D., Bagozzi, R.P. ve Warshaw, P.R. (1989). User Acceptance of Computer Technology: A Comparison of Two Theoretical Models, Management Science, 35(8), 982-1003.
• Demir, K. ve Akpınar, E. (2016). Mobil Öğrenmeye Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6(1), 59-79.
• Demiralay, R., Bayır, E. A., ve Gelibolu, M. F. (2016). Öğrencilerin Bireysel Yenilikçilik Özellikleri İle Çevrimiçi Öğrenmeye Hazır Bulunuşlukları İlişkisinin İncelenmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 161-168.
• Dinç, E. ve Karakaya, A. (2008). Muhasebe Mesleği Seçimini Etkileyen Faktörlere Yönelik Lisans Öğrencilerinin Algılarındaki Farklılıklar, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 10(4), 117-136.
• Downing, C.E. (1999). System Usage Behavior As A Proxy for User Satisfaction: An Empirical Investigation, Information & Management, 35, 203-216.
• Eroğlu, E. (2003). Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Yapısal Eşitlik Modeli ile Analizi (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Sayısal Yöntemler Bilim Dalı, İstanbul
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error: Algebra and Statistics, Journal of Marketing Research, 18(3), 382-388.
• Gagne, M., ve Shepherd, M. G. (2001). Distance learning in accounting: A comparison between distance and traditional graduate accounting class. The Journal, 28(9), 58-64.
• Girgin, T. (2003). Acceptance of Mobil Data Services: An Application of Technology Acceptance Theories (Master Thesis), Marmara University.
• Gong, M., Xu, Y., ve Yu, Y. (2004). An Enhanced Technology Acceptance Model for Web-based Learning, Journal of Information Systems Education, 15(4), 365–374.
• Gök, B. (2011). Uzaktan Eğitimde Görev Alan Öğretim Elemanlarının Uzaktan Eğitim Algısı (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Bilişim Enstitüsü, Yönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı, Ankara
• Gyampah, K.A. ve Salam, A.F. (2004). An Extension of the Technology Acceptance Model in an ERP Implementation Environment, Information & Management, 41, 731-745.
• Horzum, M. B. (2003), Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Görev Yapan Öğretim Elemanlarının İnternet Destekli Eğitime Yönelik Düşünceleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 246-262.
• Huang, E. (2005). The Acceptance of Women-Centric Websites, The Journal of Computer Information Systems, 45(4), 75-83.
• Igbaria, M. (1990). User Acceptance of Microcomputer Technology: An Emprirical Test, Omega International Journal of Management Science, 21(1), 73-90.
• Jones, K., ve Chen, C. (2008). Blended learning in a graduate accounting course: Student satisfaction and course design issues, The Accounting Educators’ Journal, 18, 15-28.
• Jones, A.B. ve Hubona, G.S. (2006). The Mediation of External Variables in the Technology Acceptance Model, Information & Management, 43, 706-717.
• Karatepe, O.M. (2006). Customer Complaints and Organizational Responses: The Effects of Complaints' Perceptions of Justice on Satisfaction and Loyalty, International Journal of Hospitality Management, 25(1), 69-90.
• Kızıl C., Şeker Ş.E., Bozan D. (2014). Bilgi Teknolojileri ve Bilgisayar Kullanımının Öğrencilerin Muhasebe Dersindeki Başarısına Etkisi, Alphanumeric Journal, 2, 77-97.
• Kim, D. ve Chang, H. (2007). Key Functional Characteristics in Designing and Operating Health Information Websites for User Satisfaction: An Application of the Extended Technology Acceptance Model, International Journal of Medical Informatics, 76, 790-800.
• King, W.R. ve He, J. (2006). A Meta Analysis of the Technology Acceptance Model, Information & Management, 43, 740-755.
• Kline, R.B. (1998). Principles and Practice of Structural Equation Modeling, Guilford Press, New York.
• Kock, N. (2012). WarpPLS 3.0 User Manual, ScriptWarp Systems, Laredo, TX, USA.
• Kock, N. (2013). Using WarpPLS in E-collaboration Studies: What If I Have Only One Group and One Condition, International Journal of e-Collaboration, 9(3), 1-12.
• Kock, N. (2015). WarpPLS 5.0 User Manual, Texas: ScriptWarp Systems.
• Koçdar, S. ve Doğan, T. G. (2015). Türkiye’deki Açık ve Uzaktan Öğrenme Programlarının Bir Analizi: Eğilimler ve Öneriler, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 23-36.
• Kurt, M. (2015). The Teachers Research Self Efficacy and Attitudes Towards Scientific Research Based on Different Parameters: A Case Study of Agri Province, Educational Research and Reviews, 10(14), 1922–1929.
• Lee, M. K. O., Cheung, C. M. K. ve Chen, Z., (2005). Acceptance of Internet Based Learning Medium: The Role of Extrinsic and Intrinsic Motivation. Information & Management, 42(8), 1095–1104.
• Legris, P., Ingham, J. ve Collerette, P. (2003). Why Do People Use Information Technology? A Critical Review of the Technology Acceptance Model, Information & Management, 40, 191-204.
• Lu, J., Yu, C.S.; Liu, C. ve Yao, J.E. (2003). Technology Acceptance Model for Wireless Internet, Internet Research, 13(3), 206-222.
• Ma, W.W.K., Andersson, R. ve Streith, K.O. (2005). Examining User Acceptance of Computer Technology: An Empirical Study of Student Teachers, Journal of Computer Assisted Learning, 21(6), 387-395.
• Madden, T., Ellen, I., Pamela, S. ve Ajzen, I. (1992). A Comparison of the Theory of Planned Behaviour and the Theory of Reasoned Action, Personality and Social Psychology Bulletin, 18(1), 3–9.
• Mathieson, K. (1991). Predicting User Intentions: Comparing the Technology Model with the Theory of Planned Behavior, Information Systems Research, 2(3), 173–191.
• Moon, J.W. ve Kim, Y.G. (2001). Extending the TAM for a World-Wide-Web Context, Information & Management, 38(4), 217-230.
• Moore, M. G. ve Kearsley, G. (2012). Distance Education: A Systems View of Online Learning (3. Baskı). New York: Cengage.
• Motiwalla, L., Tello, S., (2000). Distance Learning on the Internet: An Exploratory Study, The Internet and Higher Education, (4), 253-264
• Nunnally, J. ve Bernstein, I. (1994). Psychometric Theory, (3rd Ed.) New York: McGraw-Hill. Oliva, T. A.
• Özer, G., Özcan, M., ve Aktaş, S. (2010). Muhasebecilerin Bilgi Teknolojisi Kullanımının Teknoloji Kabul Modeli (TKB) ile İncelenmesi, Journal of Yasar University, 5(19), 3278 - 3293
• Özçelik, D.A. (1981). Araştırma Teknikleri: Düzenleme ve Analiz, Ankara: ÖSYM-Eğitim Yayınları 4.
• Özden, M.Y. (2004). Türkiye 2. Bilişim Şurası Eğitim Çalışma Grubu Taslak Rapor. 10 Şubat 2016 tarihinde http://guide.ceit.metu.edu.tr/tbs/EgitimCalismaGrubuTaslakRaporuMYO.pdf adresinden erişilmiştir
• Özer G. ve Yılmaz, E. (2010). Mantıklı Eylem Teorisi (MET) ile Muhasebecilerin Bilgi Teknolojisi Kullanımına Yönelik Bir Uygulama, İktisat İşletme ve Finans, 25 (290), 65-88.
• Özer, G. ve Yılmaz, E. (2011). Comparison of the Theory of Reasoned Action and the Theory of Planned Behavior: An Application on Accountants’ Information Technology Usage”, African Journal of Business Management, 5(1), 50-58
• Özkanal, B. ve Özgür, A.Z. (2017). Türkiye’de Yükseköğretimde Açık ve Uzaktan Öğrenme Yöntemi İle İletişim Eğitimi Üzerine Değerlendirmeler. Selçuk İletişim Dergisi, 9(4), 5-24.
• Saade, R. ve Bahli, B. (2005). The Impact of Cognitive Absorption on Perceived Usefulness and Perceived Ease of Use in Online Learning: An Extension of the Technology Acceptance Model, Information & Management, 42, 317-327.
• Sarıoğlu, C. İ. (2017). Bilişsel ve Duyuşsal Hizmet Kalitesinin Tüketicinin Değiştirme Niyeti Üzerine Etkisi ve Değiştirme Maliyetinin Ilımlaştırıcı Rolü: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi (22. UPK Ahmet Hamdi İslamoğlu Özel Sayısı): 79-94
• Serçemeli, M., Kurnaz, E. ve Özcan, M. (2015). Y Kuşağı Öğrencilerinin Muhasebe Eğitimine Bakışı: Atatürk Üniversitesi İİBF’de Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (1), 261-276
• Shih, H.P. (2004). An Empirical Study on Predicting User Acceptance of E-Shopping on the Web, Information & Management, 41, 351-368.
• Simonson, M., Smaldino, S., Albright, M., ve Zvacek, S. (2012). Teaching and Learning at A Distance: Foundations of Distance Education. (5. Baskı). Boston: Allyn & Bacon.
• Sun, A., ve Chen, X. (2016). Online Education and its Effective Practice: A Research Review. Journal of Information Technology Education Research, 15, 157-190.
• Tarcan, E., Varol, E.S., Kantarcı, K. ve Fırlar, T. (2012). A Study on Kazakh Academicians’ Information Technology Acceptance, Bilig, 62, 205-230.
• Terry, N., Owens, J., ve Macy, A. (2001). Student performance in the virtual versus traditional classroom, Journal of the Academy of Business Education, 2 (1), 1-4.
• Tinsley, H. E. A. ve Tinsley, D. J. (1987). Uses of Factor Analysis in Counseling Psychology Research, Journal of Counseling Psychology, 34, 414–424.
• Turan, A. H., ve Khasawneh, A. (2008). Technology Acceptance and Usage in Higher Education: the Turkish Experience, International Journal Management in Education, 2(3), 271–288.
• Turan, A.H. ve Çolakoğlu, B.E. (2008). Yüksek Öğrenimde Öğretim Elemanlarının Teknoloji Kabulü ve Kullanımı: Adnan Menderes Üniversitesinde Ampirik Bir Değerlendirme, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 106-121
• Ursavaş, Ö.F., Şahin, S. ve McIlroy, D. (2014). Öğretmenler İçin Teknoloji Kabul Ölçeği: Ö-TKÖ, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(4), 885-917
• Vamosi, A., Pierce, B. G. ve Slotkin, M. H. (2004). Distance learning in an accounting principles course-student satisfaction and perceptions of efficacy, Journal of Education for Business, 79 (6), 360-366
• Venkatesh, V. ve Davis, F.D. (2000). A Theoretical Extension of the Technology Acceptance Model: Four Longitudinal Field Studies, Management Science, 46(2), 186-204.
• Venkatesh, V. ve Morris, M.G. (2000). Why Don’t Men Ever Stop to Ask for Directions? Gender, Social Influence and Their Role in Technology Acceptance and Usage Behavior, MIS Quarterly, 24 (1), 115-139.
• Wu, P.H,. Hwang, G.J., Tsai C.C., Chen, Y.C. ve Huang Y.M. (2011). A Pilot Study on Conducting Mobile Learning Activities for Clinical Nursing Courses Based on the Repertory Grid Approach, Nurse Education Today, 31, 8-15.
• Yang, H.D. ve Yoo, Y. (2004). It’s All About Attitude: Revisiting the Technology Acceptance Model, Decision Support Systems, 38, 19-31.
• Öğrenim Düzeyleri ve Yükseköğretim Kurumlarının Birimlerine Göre Öğrenci Sayıları, 2016-2017 https://istatistik.yok.gov.tr/erişim tarihi 01.03.2018