TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNDEKİ FİRMALARA YÖNELİK VERGİSEL TEŞVİK VE DESTEKLERİN MUHASEBE UYGULAMALARI

Yıl 2021, , 727 - 757, 01.07.2021

Rabia Aktaş , Sibel Delen

https://doi.org/10.29067/muvu.713539

Öz

Küreselleşen dünyada, yoğun bir rekabet ortamı içerisinde bilgi, inovasyon ve teknolojinin önemi daha da artmıştır. Üretimde bu faktörlerin kullanımı, rekabet ortamında üstünlük sağlayarak ülkelerin zenginliğine yön veren vazgeçilmez unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Üretimde söz konusu kaynakların kullanımını girişimcilik ruhuyla özdeşleştirmek amacıyla dünya çapında teknoloji geliştirme bölgeleri kurulmakta ve bu bölgelere özel çeşitli teşvik ve destekler sunulmaktadır. Ülkemizde, 2001 yılında yasal zemini oluşturularak kurulmaya başlayan bu yapılara ilişkin sunulan teşvik ve destekler sürekli olarak artırılmaktadır. Ancak teknoloji geliştirme bölgelerindeki teşvik ve destekler için muhasebe uygulamalarına yönelik ilgili mevzuatın yeterince açık olmaması sektör tarafından eleştiri konusu yapılmakta, üstelik bu konudaki eksiklik nedeniyle özellikle vergisel teşviklere ilişkin yanlış işlemler yapılabilmekte ve cezai yaptırımlara maruz kalınabilmektedir. Bu çalışma, teknoloji geliştirme bölgelerindeki firmalara yönelik teşvik ve destekler ile bu teşvik ve desteklerin muhasebeleştirilmesine ilişkin bir çerçeve olma amacı taşımaktadır. Bu amaca ilişkin olarak bölgelerdeki firmalara yönelik teşvik ve desteklerin yeni düzenlemeler kapsamında incelenerek tespiti ve muhasebeleştirilmesi hedeflenmiştir. Çalışmamızda, örnek olay yöntemi kullanılarak bölgedeki firmalara özgü teşvik ve desteklerin muhasebe uygulamalarına ilişkin düşüncelerimiz hipotetik örnekler aracılığıyla paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

4691 Sayılı Kanun, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Vergi Teşvikleri, Muhasebe Uygulamaları

ACCOUNTING PRACTICES OF TAX INCENTIVES AND SUPPORTS FOR FIRMS IN TECHNOLOGY DEVELOPMENT AREAS

Öz

In a globalizing world, the importance of information, innovation and technology has increased in intense competitive environment. The use of these factors in production emerges as indispensable factors that direct the wealth of countries by providing superiority in the competitive environment. World-wide technology development areas that are established to identify the use of these resources in production with the spirit of entrepreneurship, and various incentive and support mechanisms specific to these areas are offered. In Turkey, the incentives and supports are constantly being increased. However, the relevant legislation regarding accounting practices for incentives and supports in technology development areas is not sufficiently clear and this issue is subject to criticism by the players of the sector. Moreover, due to the lack of proper understanding of the subject, especially wrong applications regarding tax incentives and criminal sanctions can be exposed. This study aims to be a framework for the accounting of incentives and supports for companies in technology development areas. Regarding this purpose, it is aimed to examine, to identify, and to account the incentives and supports specific to the companies in the areas within the scope of the new regulations. In our study, our thoughts on the accounting practices of the incentives and supports specific to the companies in the area were shared using the case study method through hypothetical examples.

Anahtar Kelimeler

Law No. 4691, Technology Development Areas, Tax Incentives, Accounting Practices

Kaynakça

• Akarca, A. ve Şafak, M. (2018). https://www.dunya.com/kose-yazisi/tesvik-araci-olarak-amortisman/413982. (25.07.2019).
• Arslan, C. (2016). Ar-Ge Tasarım ile Teknokentlerde Vergi ve Muhasebe Uygulamaları. Ankara: Ar-Ge ve Teknokent Mali Müşavirlik Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti.
• Dönmez, H. ve Gençyiğit, N. (2019). Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kazanç İstisnası Uygulamasında Yeni Dönem. Vergi Sorunları Dergisi. (367), 69-77.
• Dursun, G. D. ve Akan, N. (2018). Teknokentlerde Girişimcilere Sağlanan Yararlar Vergisel Boyutta İncelenmesi ve Bir Uygulama. Mali Çözüm Dergisi. (145), 41-54.
• Kaplan, 2018, http://www.asmmmo.org.tr/Files/Videos/Files/Cilt1-20122018101009.pdf, (17.03.2019).
• Koç, Ö. E. (2018). İçsel Büyüme/Teknoloji Yoğun Büyüme Modelleri Kapsamında Türkiye’de Teknoloji Geliştirme Bölgelerine Yönelik Vergi Uygulamaları. Manisa Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 25(2), 477-499.
• Özdemir, F. (2010). Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde (Teknokentlerde) Ar-Ge Faaliyetlerinin Muhasebe Standartları ile Vergi Mevzuatı Açısından İncelenmesi ve Buna İlişkin Bir Uygulama Örneği. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu.
• 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu.
• 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu.
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2001/07/20010706.htm#1, (03.11.2018).
• 5035 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun.
• 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun.
• 6170 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.
• 6676 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.
• 7033 sayılı Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.
• 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun.
• 7104 sayılı Katma Değer Vergisi ve Bazı Kanunlar ile 178 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.
• 7201 sayılı Kamulaştırma Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.
• 11.09.2017 tarih ve 2017/10821 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı.
• Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği.
• Ar-Ge Reform Paketi ve İkincil Mevzuat, 2016.
• 1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği.
• 2014/60 No’lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği.
• Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1)’inde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 16).
• Kayseri VDB’nin 13.07.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.38.15.01-GV-20-486-64 sayılı özelgesi.
• Kocaeli VDB’nin 01.08.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.41.15.01-GVK-2010/17-90 sayılı özelgesi.
• İstanbul VDB’nin 16.02.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 5-572 sayılı özelgesi.
• İstanbul VDB’nin 23.05.2013 tarih ve 62030549-125[5-2012/92]-766 sayılı özelgesi.
• Ankara VDB’nin 17.08.2015 tarih ve 38418978-120[61-15/4]-837 sayılı özelgesi.