TÜRKİYE’DE CARİ AÇIK MAKASI DARALTILABİLİR Mİ?

Yıl 2018, 10. Yıl Özel Sayısı, 661 - 679, 20.04.2018

H. Muhammet Kekeç Serdar Kuzu

https://doi.org/10.29067/muvu.384919

Cited By: 1

Öz

Türkiye’nin
ekonomik alanda önemli sorunlarından birisi cari açık problemidir. Söz konusu
problem Türkiye’nin dönem dönem ekonomik krizlerle karşılaşmasında rol
oynamakla birlikte ekonomik anlamda hareket alanını kısıtlamaktadır. Bu anlamda
Türkiye’nin istikrarlı büyüme ve ekonomik krizlerle karşılaşma riskinin aza
indirilmesi için, cari açık makasının daraltılmasıyla birlikte buna kalıcı çözümler
getirilmesi gerekmektedir.  Cari açığın
nedenleri arasında üretim ve tüketim faaliyetlerinin dışa bağımlılığı ile
birlikte döviz kurundaki dalgalanmalar, üretimin temel kaynağı olan enerji
maliyetlerinin yüksekliği, iç ve dış talepteki yüksek değişiklikler gibi
konjonktüre bağlı dalgalanmalar olarak saymak mümkündür. Bu bağlamda ülke
ekonomisinin üretim, tüketim ve tasarruf yapısı cari açık makasında etkili
olmaktadır. Söz konusu etki neticesinde cari açık makasını daraltmaya yönelik
üretimde, tüketimde ve tasarruf alanlarında yapısal tedbirler gerektirmektedir.

Cari
açık makası üretim sektörünün ithalata bağlı üretim politikası ile de yakından
ilgilidir. İhracata konu olan ürünlerin üretiminde ithal ürünler yerine ulusal
ürünlerin kullanımı da bu makasın daralmasında önemli bir etkiye sahip
olacaktır. Bir diğer önemli yapısal sorun ise enerji kaynaklarının üretim
faaliyetlerinde kullanımının fazla olması ve bu kaynakların temininde de dışa
bağlı olunmasıdır. Enerji alanında nükleer enerji gibi yeni teknolojilerin
kullanımı ile birlikte bu alanda da dışa bağımlılığın azalması ve üretim
kanallarında kullanıma geçirilmesi ile birlikte cari açık makası aleyhine olan
durumun terse çevrilme imkânının yakalanması beklenmektedir. Cari açık
makasının daraltılmasında etkili olan faktörlerin tespiti ile bu açığı
kapatmaya yönelik çözüm yolları ortaya konulmalıdır. Bu çalışmada, cari açık
makasının daraltılmasına yönelik çözüm yolları tartışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Cari Açık, Çözüm Önerileri, Makro Ekonomik Göstergeler

CAN TURKEY’S CURRENT ACCOUNT DEFICIT BE REDUCED?

Öz

One
of the important problems of Turkey in the economic field is the current
account deficit problem. This problem is involved in the encounter with Turkey
in periods of economic crisis and this restricts the area of ​​movement in the
economic sense. In this sense, it is necessary to bring permanent solutions
together with the reducing of Turkey’s current account deficit for the
minimization of the risk of confrontation of Turkey's steady growth and
economic crisis. Causes of current account deficit include external dependency
of production and consumption activities, cyclical fluctuations such as
exchange rate fluctuations, high energy costs as the main source of production,
and high fluctuations in domestic and foreign demand. In this context, the
production, consumption and saving structure of the country's economy are
effective in the current account deficit. As a result of this impact, it
requires structural precautions in production, consumption and saving areas to
reduce the country’s current account deficit.

The
current account deficit is closely related to the import dependent production
policy of the country's manufacturing sector. The use of national products
instead of imported products in the production of exported products will have
an important effect on the contraction of the current account deficit. Another
important structural problem is the high utilization of energy resources in
production activities and externalization in supplying these resources. The
possibility of turning the situation against the current account deficit is
expected to be achieved by the reduction of external dependence and use in
production channels with the use of new technologies such as nuclear energy in
the field of energy. With the determination of the factors that are effective
in confronting the current account deficit, policies should be put forward to
close this deficit. In this study, policies and solutions for reducing the
deficit will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Current Account Deficit, Solution Suggestion, Macro Economic Indicators

Kaynakça

• Altunöz, U. (2014). Cari Açık Sorununun Temel Nedenleri ve Sürdürülebilirliği: Türkiye Örneği. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 115-132.
• Altunöz, U. (2014). Cari Açık Sorununun Temel Nedenleri ve Sürdürülebilirliği: Türkiye Örneği. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 115-132.
• Bayrak, M., & Esen, Ö. (2011). BBütçe Açıklarının Cari İşlemler Dengesi Üzerine Etkileri: İkiz Açıklar Hipotezinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Ekonomik Yaklaşım, 23-49.
• Doğan, E. (2014). Türkiye’de Cari Açık Sorununun Yapısal Nedenleri ve Ekonomik Etkileri. TC. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir.
• Eğilmez, M. (2012, Mayıs 31). Tasarruf, Yatırım ve Büyüme. Kasım 18, 2017 tarihinde www.mahfiegilmez.com: http://www.mahfiegilmez.com/2012/05/tasarruf-yatrm-ve-buyume.html adresinden alındı
• KalkınmaBakanlığı. (2014). Türkiye’de Cari İşlemler Açığı. Ankara: Kalkınma Bakanlığı Özel İhtisas Raporu Komisyonu.
• Karagöl, V., & Erdoğan, M. (2017). Türkiye Ekonomisinde Cari Açığın Belirleyicileri Ve Cari Açığa Yönelik Politika Uygulamaları. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 353-381.
• TCMB. (2015). Tasarruf-Yatırım Dinamikleri ve Cari İşlemler Dengesi. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.
• Telatar, E. (2011). Türkiye’de Cari Açık Belirleyicileri ve Cari Açık-Krediler İlişkisi. Bankacılar Dergisi, 22-34.
• YASED. (2011, Kasım). Türkiye’nin Cari Açığı: Makro ve Mikro Açıdan Nedenleri ve Çözüm Önerileri. Uluslar arası Yatırımcılar Derneği.
• Yücel, F., & Yanar, R. (2005). Türkiye’de Cari İşlem Açıkları Sürdürülebilir mi? Zaman Serileri Perspektifinden Bir Bakış. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 483-492.