ACCOUNTING OF SUKUK AND LEASE CERTIFICATES BASED ON PARTNERSHIP

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 3, 907 - 927, 01.11.2019

Ali Deran , Beyhan Beller Dikmen

https://doi.org/10.29067/muvu.472155

Cited By: 1

Öz

Participatory banks and some private financial
institutions, which have emerged with the aim of meeting the needs of
individual and institutional investors who want to make an investment but do
not want to earn interest income, offer products regarded as an interest-free
financial instrument, to investors. One of those products offered to the
investors is interest-free finance instrument emerged as an alternative to active
bonds, widely used around the world and in our country, and known as sukuk in
international markets and lease certificate in our country. The purpose of this
study is to explain the concept of sukuk and to establish the basis of
accounting for lease certificates based on partnership. For this purpose,
firstly the concept of sukuk, its parties,
features as well as types have been explained. Later, accounting procedures of
lease certificates, which are also defined as lease certificates based on partnership
by Capital Markets Board, have been carried out through an application example
in terms of source institution, asset leasing company and investors.

Anahtar Kelimeler

Participatory Banking, Sukuk, Lease Certificate, Lease Certificate Based On Partnership, Accounting

SUKUK VE ORTAKLIĞA DAYALI KİRA SERTİFİKALARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Öz

Yatırım
yapmak isteyen ancak yapılan yatırım karşılığında faiz geliri elde etmek
istemeyen bireysel ve kurumsal yatırımcıların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla
ortaya çıkan katılım bankaları ve bazı özel finans kuruluşları faizsiz finansal
araç olarak ifade edilen ürünleri yatırımcıların kullanımına sunmaktadır.
Yatırımcıların kullanımına sunulan bu ürünlerden bir tanesi de faizli
tahvillere alternatif olarak ortaya çıkan, dünyada ve ülkemizde yaygın olarak
kullanılan ve uluslararası piyasalarda sukuk, ülkemizde ise kira sertifikası olarak
bilinen faizsiz finansman aracıdır. Bu çalışmanın amacı, sukuk kavramının
açıklanması ve ortaklığa dayalı kira sertifikalarının muhasebeleştirme
esaslarını ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle sukuk kavramı,
sukukun tarafları, özellikleri ve türleri açıklanmıştır. Daha sonra, Sermaye
Piyasası Kurulu tarafından ortaklığa dayalı kira sertifikaları olarak ifade
edilen kira sertifikalarının bir uygulama örneği aracılığı ile kaynak kuruluş,
varlık kiralama şirketi ve yatırımcılar açısından muhasebeleştirme işlemleri
gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankacılığı, Sukuk, Kira Sertifikası, Ortaklığa Dayalı Kira Sertifikası, Muhasebeleştirme

Kaynakça

• Abdullahı, S. I. (Ocak 2013). Sukuk as an alternatıve source of funds for the nıgerian government. Essentials of Islamic Banking and Finance ın Nıgeria. Editors: Dandago, K. I. ; Muhammad, A. D. and Oseni, U. a. Benchmark Publ.
• Ağkan, F. (2018). Aaoıfı standartları ve Türkiye katılım bankalarında uygulanabilirliği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 235 – 245.
• Bacha, O. I.; Mırakhor, A. (2013), Islamic capital markets: a comparative approach, Wıley Publishers, 1 edition, Singapore.
• Bafra, E. (2016), İslami bankacılıkta sukuk (kira sertifikaları) ve uygulaması, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bilen, B. (Temmuz 2016). Sukuk ve muhasebe uygulamaları. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), 249 – 279.
• Büyükakın, F.; Önyılmaz, O. (2012). Faizsiz finansman bonosu sukuk ve Türkiye uygulamaları. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 3(7), 99 – 114.
• Cebeci, İ. Sukuk. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (Test Yayını). https://islamansiklopedisi.org.tr/sukuk.
• Comcec Coordination Office, (February 2018) The role of sukuk in ıslamic capital markets, Ankara.
• Dinç, Y. (04 – 05 Mart 2017), Katılım bankalarında muşaraka finansmanının işleyişi ve muhasebesi; sorunlar ve öneriler. III. Ibaness Congress Series – Edirne / Turkey.
• Durmuş, A. (Ekim 2010). Modern bir finansal araç olarak sukûk ve fıkhî açıdan tahlîli. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi. (16), 141 – 156.
• Erkuş, H.; Çenberlitaş, İ. (2016). İslâmi finansal araçlardan olan sukuk’ların muhasebeleştirilmesi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(11), 245 – 262.
• Muhammad A. A.; Muhammad A. – B. (January 2008). Sukuk market: ınnovations and challenges. Islamic Economic Studies, 15(2), 1 – 22.
• Özcan, S. (2015), Finansman aracı olarak sukuk ve muhasebe sistematiği. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yalova.
• Özeroğlu, A. İ. (Eylül 2014). Sukuk ve Türkiye’de sukukun uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi. Tarih Okulu Dergisi (TOD), yıl: 7, (XIX), 751 – 772.
• Özulucan, A.; Deran, A. (2009). Katılım bankacılığı ile geleneksel bankaların bankacılık hizmetleri ve muhasebe uygulamaları açısından karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 85 – 108.
• Sa’ad, A. A.; İbrahim, U. bt and Napiah, M. D. M. (2016). Murabahah sukuk structure: the shariah challenges and the way forward. European Journal Od Islamic Finance. Editor: Biancone P. P., No: 4, 1 – 4.
• Spk, Kira sertifikaları tebliği. seri: ııı – 61.1. yayım: 07.06.2013 tarih ve 28670 sayılı resmi gazete. Tekin, A. (Kasım 2017). Türkiye kira sertifikaları ile islami finans piyasalarındaki eşdeğer ürünler arasında bir karşılaştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 20(2), 160 – 175.
• Tekneoğlu, M. S. (2016 / 2). Muhasebeleştirme açısından sukukların tahlili ve bir uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 15, (29), 23 – 44.
• Yean, T. W. Sukuk: ıssues and the way forward. International Lawyers Network Articles . Yılmaz, E. (Ocak 2014). Yeni bir finansal araç olarak sukuk: çeşitleri, türkiye uygulaması ve vergilendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (61), 81 – 100.
• Yılmaz, E.; Gökgöz, A. (2015), Sukuk ve muhasebesi (kira sertifikalarına ilişkin teori – mevzuat – uygulama), Ankara: Savaş Yayınevi.
• www.aaoifi.com