Muhasebe Meslek Mensuplarının Teknoloji Hazır Bulunuşluk Durumlarının Bireysel İş Performansları Üzerindeki Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: Prof. Dr. Mehmet Özbirecikli Özel Sayısı, 69 - 85, 28.10.2023

Mehmet Günlük , Murat Özcan , Metin Saban

https://doi.org/10.29067/muvu.1297657

Öz

Bu araştırmanın amacı Türkiye’deki Serbest Muhasebeci (SM) ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) unvanlarına sahip muhasebe meslek mensuplarının yeni teknolojileri kullanma tercihini belirleyen zihinsel kolaylaştırıcıların ve engelleyicilerin kombinasyonundan oluşan teknoloji hazır bulunuşluk durumlarının bireysel iş performansları üzerindeki etkisini ölçmektir. Araştırmanın uygulama bölümünde kullanılan 386 veriden oluşan veri seti kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak internet aracılığıyla Google Forms üzerinden uygulanan anket formu yoluyla oluşturulmuştur. Araştırma modelinde yer alan hipotezleri test etmek için SPSS 22 programından yararlanılmıştır. Gerçekleştirilen regresyon analizleri sonucunda muhasebe meslek mensuplarının teknoloji hazır bulunuşluk durumlarının bireysel iş performansları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde etkisi tespit edilmiştir. Teknoloji hazır bulunuşluğun boyutları ayrı ayrı incelendiğinde ise iyimserlik, yenilikçilik ve rahatsızlık boyutlarının muhasebe meslek mensuplarının bireysel iş performansları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde etkilerinin olduğu buna karşın güvensizlik boyutunun ise istatistiksel olarak anlamlı etkisinin olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Meslek Mensupları, Teknoloji Hazır Bulunuşluk, Bireysel İş Performansı

The Effect of Accounting Professionals’ Technology Readiness on Their Individual Job Performance

Öz

The aim of this research is to measure the effect of technology readiness of accounting professionals’ on their individual job performances. The research was conducted on Certificated Accountants (CAs) and Certificated Public Accountants (CPAs) operating in Türkiye. The convenience sampling method was used in the study. The data were obtained from 386 questionnaires applied via Google Forms and analyzed by using IBM SPSS 22 statistics program. Regression analyses were conducted to test the relationships suggested in the research model. The results of this study indicate that accounting professionals’ technology readiness (with all sub dimensions) has a significant positive effect on their individual job performance. When the dimensions of technology readiness are examined separately, it has been determined that the dimensions of optimism, innovation and discomfort have statistically significant and positive effects on the individual job performances of professional accountants, whereas the dimension of insecurity has no statistically significant effect.

Anahtar Kelimeler

Accounting Professionals, Technology Readiness, İndividual Job Performance

Kaynakça

• Ajzen, I. (1991). The theory of planned behaviour. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50, 179-211. doi.org/10.1016/0749-5978(91)90020-T
• Arnaboldi, M., Azzone, G., ve Sidorova, Y. (2017). Governing social media: The emergence of hybridised boundary objects. Accounting, Auditing & Accountability Journal 30, 821-849. doi.org/10.1108/AAAJ-07-2015-2132
• Bagozzi, R. P., ve Yi, Y. (1988). On the evaluation of structural equation models. Journal of the Academy of Marketing Science, 16(2), 74-94. doi.org/10.1007/BF02723327
• Bağcı, Z. (2014). Çalışanların iş doyumunun görev ve bağlamsal performansları üzerindeki etkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 24, 58-72. doi.org/10.11611/JMER534
• Berger, S. (2009). Self-service technology for sales purposes in branch banking: The impact of personality and relationship on customer adoption. International Journal of Bank Marketing, 27(7), 488-505. doi.org/10.1108/02652320911002322
• Bhimani, A., ve Willcocks, L. (2014). Digitisation, ‘big data’ and the transformation of accounting information. Accounting and Business Research, 44(4), 469-490. doi.org/ 10.1080/00014788.2014.910051
• Çekmecelioğlu, H. G., ve Pelenk, S. E. (2015). Örgütsel engellerin, örgütsel bağlılık ve iş performansı üzerindeki etkileri: Kocaeli lastik işletmelerinde bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 143-164.
• Çetin, H., ve Eren, T. (2015). Muhasebe meslek mensupları tarafından bürolarda kullanılan muhasebe paket programı seçimi: Konya iline yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(1), 83-100.
• Damerji, H., ve Salimi, A. (2021). Mediating effect of use perceptions on technology readiness and adoption of artificial intelligence in accounting. Accounting Education, 30(2), 107-130. doi.org/10.1080/09639284.2021.1872035
• Davis, D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), 319-340. doi.org/ 10.2307/249008
• Davis, F. D. (1985). A technology acceptance model for empirically testing new end user information systems: Theory and results. PhD thesis. MIT Sloan School of Management [Online]. Available at: http://dspace.mit.edu/handle/1721.1/15192
• Dissanayaka, D. M. N. D., Ediriweera, E. A. I. N., ve Rathnayake, R. M. T. N. (2021). Impact of technology readiness, internet self-efficacy, and computing experience on employability among professional accounting students. Journal of SACFIRE, 1(1), 6-17.
• Dursun, G. D., Ektik, D., ve Tutcu, B. (2019). Mesleğin dijitalleşmesi: Muhasebe 4.0. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(6), 264-271.
• Faizal S. M., Jaffar, N., ve Mohd, A. S. (2022). Integrate the adoption and readiness of digital technologies amongst accounting professionals towards the fourth industrial revolution. Cogent Business & Management, 9(2122160), 1-14. doi.org/10.1080/23311975.2022.2122160
• Fornell, C., ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1): 39-50. doi.org/10.2307/3151312
• Gulin, D., Hladika, M., ve Valenta, I. (2019). Digitalization and the challenges for the accounting profession, (September 12, 2019). ENTRENOVA Conference Proceedings,
• Günlük, M., Özer, G., ve Özcan, M. (2017). Meslek memnuniyeti ve bireysel iş performansı ilişkisinde mesleki bağlılığın ara değişken etkisi: Muhasebe meslek mensupları üzerinde bir çalışma. International Review of Economics and Management, 5(4), 1-22. doi.org/10.18825/iremjournal.335535
• Günlük, M., Özer, G., ve Özcan, M. (2019). Muhasebe akademisyenlerinin muhasebe eğitiminde uzaktan eğitim uygulamaları kullanımına yönelik algılarının teknoloji kabul modeli çerçevesinde incelenmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(1), 65-90. doi.org/10.29067/muvu.415133
• Hair Jr, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C., ve Sarstedt, M. (2017). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM), (2nd Edition), Thousand Oaks: Sage Publications.
• Hair, J. F., Black, W., Anderson, R., Babin, B. R., ve Tahtam, R. L. (2006). Multivariate data analysis with readings. London: Mcmillan Book Company.
• Horlach, B., Drews, P., ve Schirmer, I. (2016). Bimodal IT: Business-IT alignment in the age of digital transformation. Proceedings of the Multikonferenz Wirtschaftsinformatik, Ilmenau, (March), 1417-1428. doi.org/10.1006/mpev.1999.0667
• Karcıoğlu, R., ve Binici, F. Ö. (2021). Dijital dönüşümün muhasebe meslek mensupları üzerine etkisi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 226-241. doi.org/10.31463/aicusbed.933800
• Kaya, A., Koca, N. ve Hatunoğlu, Z. (2022). Geleceğin muhasebecilerinin teknoloji kabullerinin tespitine ilişkin bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25 (25. Yıl Özel Sayısı), 369-381. doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1141389
• Kirkman, B. L., ve Rosen, B. (1999). Beyond self-management: The antecedents and consequences of team empowerment. Academy of Management Journal, 42, 58-74. doi.org/10.2307/256874
• Knudsen, D. R. (2020). Elusive boundaries, power relations, and knowledge production: A systematic review of the literature on digitalization in accounting. International Journal of Accounting Information Systems, 36(100441), 1-22. doi.org/10.1016/j.accinf.2019.100441
• Krejcie, R. V., ve Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
• Küçüksille, E. (2010). Çoklu doğrusal regresyon modeli, içinde Kalaycı, Ş. (ed.) SPPS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (5. baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım, ss.259-266.
• Lai, M. L. (2008). Technology readiness, ınternet self-efficacy and computing experience of professional accounting students. Campus-Wide Information Systems, 25, 18-29. doi.org/10.1108/10650740810849061
• Lin, C. H., Shih, H. Y., ve Sher, P. J. (2007). Integrating technology readiness into technology acceptance: The TRAM model. Psychology and Marketing, 24(7), 641-657. doi.org/10.1002/mar.20177
• Mitchell, V. W. (1994). How to identify psychographic segments: Part 1. Marketing Intelligence, & Planning, 12(7), 4-10.
• Nascimento, J. C. H. B., ve Macedo, M. A. S. (2016). Structural equation models using partial least squares: An example of the application of Smartpls in accounting research. Revista de Educação e Pesquisa em Contabilidade-REPeC (Journal of Education and Research in Accounting), 10(3), 282 305. doi.org/10.17524/repec.v10i3.1376
• Özcan, M., ve Günlük, M. (2021). Muhasebe meslek mensuplarının iş performanslarının yordayıcısı olarak mesleki bağlılık ve örgütsel adalet algısı, içinde Özdemir, F. S., & Kızıldağ, D. (ed.) Davranışsal Muhasebe: Teorik ve Ampirik Çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi, ss. 249-284.
• Özdevecioğlu, M., ve Kanıgür, S. (2009). Çalışanların ilişki ve görev yönelimli liderlik algılamalarının performansları üzerindeki etkileri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,11(16), 53-82.
• Parasuraman, A. (2000). Technology readiness ındex (TRI): A multiple-item scale to measure readiness to embrace new technologies. Journal of Service Research, 2(4), 307-320. doi.org/ 10.1177/109467050024001
• Parasuraman, A., ve Colby, C. L. (2001). Techno-ready marketing. New York, The Free Press.
• Parasuraman, A., ve Colby, C. L. (2015). An updated and streamlined technology readiness index: TRI 2.0. Journal of Service Research,18(1), 59-74. doi.org/10.1177/1094670514539730
• Porter, M. E., ve Heppelmann, J. E. (2014). How smart, connected products are transforming competition. Harvard Business Review, 92, 64-88.
• Shambare, R. (2013). Technology readiness and EFTPoS usage in Zimbabwe. International Journal of Business and Economic Development, 1(1),14-24.
• Sharma, S. (1996). Applied multivariate techniques. New York: John Wiley&Sons Inc.
• Subiyakto, A., Hidayah, N. A., ve Zahra, L. (2018). The readiness for successful implementation the accurate accounting information system based on user perception. Proceedings of the 2nd International Conference on Quran and Hadith Studies Information Technology and Media in Conjunction with the 1st International Conference on Islam, Science and Technology (ICONQUHAS & ICONIST), October 02-04, Bandung, Indonesia doi.org/10.4108/eai.2-10-2018.2295555
• Taib, A., Awang, Y., Shuhidan, S. M., Rashid, N., ve Hasan, M. S. (2022). Digitalization in accounting: Technology knowledge and readiness of future accountants. Universal Journal of Accounting and Finance, 10(1), 348-357. doi.org/10.13189/ujaf.2022.100135
• Tsikriktsis, N. (2004). A technology readiness-based taxonomy of customers: A replication and extension. Journal of Service Research, 7(1), 42-52. doi.org/10.1177/1094670504266132
• Viswesvaran, C., ve Ones, D. S. (2000). Perspectives on models of job performance. International Journal of Selection and Assessment, 8(4), 216-226. doi.org/10.1111/1468-2389.00151
• Walczuch, R., Lemmink, J., ve Streukens, S. (2007). The effect of service employees' technology readiness on technology acceptance. Information & Management, 44, 206-215. doi.org/10.1016/j.im.2006.12.005