Acil Servis Birimlerinde Yapay Aydınlatma Tasarımının Değerlendirilmesi ve Öneriler: Denizli Örneği

Yıl 2022, , 203 - 219, 30.04.2022

Firdevs Kulak Torun , Doç. Damla Altuncu

https://doi.org/10.26835/my.1027244

Öz

Acil servis birimleri, sağlık personellerinin etkin ve hızlı şekilde kesintisiz olarak hizmet vermesi beklenen mekânlardır. Bu beklentinin gerçekleşebilmesi için mekânların, sağlık personellerinin gereksinimleri dikkate alınarak tasarlanması gerekmektedir. Acil servislerin tasarlanmasında mekân organizasyonu kadar aydınlatma tasarımı da önem taşımaktadır. Özellikle bir acil servis biriminin tıbbi müdahale yapılan alanlarında her an gelişebilecek durumlar düşünülerek uygun tasarımların yapılması, önlemlerin alınması gerekmektedir. Çalışmada acil servislerin tıbbi müdahale alanlarının aydınlatma tasarımları konusu ele alınmıştır. Bu bağlamda Denizli ili Merkez Efendi ilçesinde yer alan yataklı sağlıklı tesislerinin, acil servis birimilerinin tıbbi müdahale yapılan alanları; muayene odası, travma-resüsitasyon odası, küçük müdahale odası, pansuman odası, enjeksiyon odası, izolasyon odası ve müşahede odası incelenmiştir. Bu mekânlarda aydınlatma tasarımının mevcut durumu çeşitli ölçümler, gözlemler sayesinde tespit edilmiştir. Elde edilen veriler, literatür bilgileri dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Örneklem kapsamında acil servis birimlerinin tıbbi müdahale alanları için aydınlık düzeyleri, aydınlatma türü, aydınlatma elemanı, sistemi, yöntemi kapsamında aydınlatma önerisi oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Acil Servis, Aydınlatma Tasarımı, Yapay Aydınlatma

Evaluation of Artificial Lighting Design in Emergency Departments and Recommendations: The Case of Denizli

Öz

Emergency department units are places where medical personnel are expected to serve effectively and quickly without interruption. In order to achieve this expectation, the spaces must be designed by taking into account the working areas of the health personnel. Lighting design is as important in the design of emergency services as the organization of the space. Especially in the areas of medical intervention of an emergency department unit, appropriate designs should be made and precautions should be taken considering the situations that may develop at any time. In the study, lighting designs of Medical intervention areas of emergency departments are discussed In this context, the province of Denizli, Merkezefendi County located in-bed healthy plants, emergency department medical intervention areas; exam room, the trauma resuscitation room, a small intervention room, dressing room, injection room, isolation room and the observation room is examined. The current state of lighting design in these places has been determined thanks to various measurements. The data obtained were evaluated by taking into account the literature information and interview results. Within the scope of the sample, a lighting proposal was created within the scope of lighting levels, lighting type, lighting element, system, method for the medical intervention areas of emergency department units.

Anahtar Kelimeler

Emergency Department, Lighting Design, Artificial Lighting

Kaynakça

• Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Yönetmelik. (2005). Resmi Gazete Tarihi: 06.07.2005 Resmi Gazete Sayısı: 25867.
• Altuncu, D. (2008). Aydınlatma Kontrol Sistemlerinin Hastane Örneğinde Kullanımı Ve Yatan Hasta Kat Koridorları İçin Bir Aydınlatma Sistemi Önerisi (Sanatta yeterlilik tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sanatta Yeterlilik Tezi. İstanbul.
• CIE. (2002). Lighting of indoor work places, İnternational Standarts. ISO 8995:2002(E) CIE S 008/E-2001. İsviçre.
• CREE, (2015). Healthcare Light Application Guide. https://creelighting-canada.com/wp-content/uploads/2016/05/Cree-Healthcare-Application-Guide.pdf
• IESNA. (2006). Lighting for Hospital and Health Care Facilities, Illuminating Engineering Society of North America.
• Joseph, A., Davis, R., Wilkerson, A. (2016). Evidence-Based Design for Healthcare Lighting:Where’s the Evidence?. Doe Healthcare Webinar Series, Clemson University.
• Kaba, H. Ve Elçioğlu, Ö. (2013). Acil Sağlık Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi Sürecinde İlk ve Acil Yardım Teknikerliği ve Acil Tıp Teknisyenliği Mesleklerinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi. Türkiye Klinikleri, Med Ethics, 2(3), 127-135.
• Kadirbeyoğlu, M. (2002). Aydınlatma Kontrol Sistemlerinin Önemi. 3E Electrotech Dergisi Sayı: 7, 98-101.
• Kulak Torun, F. (2020). Acil Servis Aydınlatma Tasarım Rehberi. (Doktora tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Matern, U. ve Koneczyn, S. (2007). Safety, Hazards and Ergonomics in the Operating Room. Surgical Endoscopy, 21(11), 1965–1969.
• Merhotra, S., Basukala, S., Devarakonda, S. (2015). ’Effective Lighting Design Standarts Impacting Patient Care: ASystem Approach. Journal of Biosciences and Medicines, 3, 54-61.
• Mirad Laboratory (2013). Analysis of Emergency Medical Systems Across the World, An Interactive Qualifying Project Submitted to the Faculty of the Worcester Polytechnıc Instıtute in partial fulfillment of the requirements for the degree of Bachelor of Science by Christopher 117 Page, Majd Sbat, Keila Vazquez, Zeynep Deniz Yalcin, Proje Numarası: MQF-IQP 2809.
• NHS (2014). Lighting and Colour for Hospital Design, A Report on an NHS Estates Funded Research Project, London.
• Orkun, N., Eşer, İ. ve Çelik, G.G. (2017). Acil Servis Hemşireliği. İstanbul Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(5), 16.
• Philips. (2016). Designing People-Centric Hospital Using Philips Lighting Solutions. https://images.philips.com/is/content/PhilipsConsumer/PDFDownloads/Global/System/ODLI20161223_001Healthcare-Application-Guide.pdf
• Pozner CN, Zane R, Nelson S, Levine M. (2004). International EMS systems: The United States: Past, present, and future. Resuscitation, 2003-239-244 DOI:10.1016.2003.11.004.
• Sirel, Ş. (2012). Aydınlatma Sözlüğü, YEM Yayınları, İstanbul.
• SLL. (2009). The SLL Lighting Handbook, The Society of Light and Lighting is part of the Chartered Institution of Building Services Engineers, Londan. ISBN 978-1-906846-02-2.
• Şener Yılmaz, F. ve Köknel Yener (2013). Aydınlatma Tasarımında Görsel Konfor, Enerji Performansı ve Çevresel Etki Değerlendirilmesi. VII. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, İzmir, Türkiye: 21-24 Kasım 2013.
• Türkiye Sağlık Yapıları Asgari Tasarım Standartları 2010 Yılı Kılavuzu. (2010). Yayın Numarası:800, ISBN:978-975-590-327-9 2010.
• Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ, (2009). Resmî Gazete Tarihi: 16.10.2009 Resmî Gazete Sayısı: 27378.
• Zumtobel. (2019). Light for Health and Care. https://www.zumtobel.com/PDB/Teaser/EN/AWB_Health_Care.pdf.
• (Url-1) Denizli Haber https://www.denizlihaber.com/saglik/saglik-genel/agiz-ve-dis-sagligi-hastanesine-dijital-hastane-odulu/(Erişim Tarihi: 28.02.2021).
• (Url-2) Denizli Eczacı Odası https://denizlieczaciodasi.org.tr/haber-5277,(Erişim Tarihi:01.11.2019).