Ses Yürüyüşleri ve Mekânsal Algı Çalışmalarından Kentsel Planlamaya: Kadıköy_AKUSTİK Örneği

Yıl 2020, , 277 - 297, 31.12.2020

Oğuz Öner

https://doi.org/10.26835/my.713884

Öz

Kentsel tasarım ve planlama çalışmaları; günümüzde kamusal alanlarda kullanıcının katılımını sağlayan, kullanıcı taleplerini dikkate alan çalışmalara giderek daha büyük önem vermektedir. Bu çalışmalar, mekanların, kullanıcıların farklı duyularına nasıl hitap ettiğini ölçümlemeyi amaçlayan psikocoğrafi araçları kullanan farklı algısal analiz çalışmalarıyla desteklenmektedir. Bu makale, İTÜ Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) kapsamına alınan Kadıköy_AKUSTİK isimli araştırma projesinin ve projeyi desteklemek amacıyla yürütülen diğer saha denemelerinin bir çıktısı niteliğindedir. Projenin öncelikli amacı, kentsel mekanların karakterinin belirlenmesinde “ses”in bir unsur olarak kullanılması açısından literatüre katkıda bulunmaktır. Ayrıca, bir pilot proje olarak araştırma, sesin katılımcı kentsel planlamada nasıl kullanılacağı konusunda kentsel planlamacılara ve tasarımcılara rehberlik etmeyi amaçlamaktadır.

Araştırmada işitsel peyzaj teorilerini temel alan psikocoğrafik analiz yöntemleri kullanılmıştır. Burada kentsel planlama çalışmalarında kullanıcının duyusal tepki, davranış ve isteklerinin araştırılması, bu sayede kentsel alanların anlamsal analizi ve tamamen faydacı bir kentsel tasarıma yeni alternatifler üretebilecek, alanı “akort etme” pratiği önerilmektedir. Araştırma projesi deneyimini aktaran bu makale, İstanbul'un önemli kentsel mekanları arasındaki Kadıköy Meydanı’nın çevresel akustiğini geliştirmeye yönelik mekâna özgü tasarlanan ve uygulanan mekânsal okuma yöntemlerinden ses yürüyüşleri ve zihin haritalama atölyeleri gibi katılımcı psikocoğrafi çalışmalara odaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

işitsel peyzaj, ses yürüyüşü, şehir planlama, Kadıköy Meydanı, işitsel peyzaj yönetimi

Destekleyen Kurum

İstanbul Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

37799

Kaynakça

• 1. Andringa, TC & Lanser J., “How Pleasant Sounds Promote and Annoying Sounds Impede Health: A Cognitive Approach”, International Journal of Environmental Research and Public Health,10-4, 2013, s. 1439-1461.
• 2. Anonim, Türk Çevre Mevzuatı, Türkiye Çevre Vakfı Yayını, No:134, Önder Matbaası, Ankara 1999.
• 3. Brown, A.L. (2011). Advancing the concepts of soundscapes and soundscape planning.
• 4. Brown, A. L. & Muhar, A, “An approach to the Acoustic Design of Outdoor Space”, Journal of Environmental Planning and Management 47, 2004, s.827-842.
• 5. Çağlar, M., “I Hear You: Soundwalking In Tarlabaşı”, Yüksek Lisans Tez Çalışması, Kadir Has Üniversitesi / İletişim Fakültesi, İstanbul 2013.
• 6. Davies, W., Adams M., Bruce N., Cain R., Carlyle A., Cusack P., Hume K., Jennings P., Plack C., “The Positive Soundscape Project”, 19th International Conference on Acoustics, Madrid 2007.
• 7. Debord, G., Guy Debord presente Potlatch, Paris: Folio, 1996.
• 8. Dubois, D., Reimbault M., Urban Soundscapes: Experiences and Knowledge. Cities, 22, 2005, s. 339-350.
• 9. Hochmair, H., “Vienna Soundwalk: A Soundscape Information System. Soundscape”, The Journal of Acoustic Ecology 5 (1), 2004, s. 26-27.
• 10. J. Kreutsfeldt, “Ishibashi Soundscape: Investigating the Soundscape of Urban Japan. / Kreutzfeldt, Jacob. In: Toshi Bunka Kenkyû Studies”, Urban Culture, 8, 2006, s. 88-98.
• 11. Janicijevic, A., “Psychogeography Now-Window to the Urban Future” International Journal for Neighbourhood Renewal, Liverpool, UK 2008.
• 12. Kang, J., “Urban Sound Environment”, Taylor & Francis Incorporating Spon, London 2006.
• 13. Ong, W. J., Fighting for Life: Contest, Sexuality, and Consciousness. Cornell University Press, 2012.
• 14. Schafer, R. M., The Tuning of the World, Random House Inc., NY 1977.
• 15. Schulte-Fortkamp, B., Fiebig, A., “Soundscape analysis in a residential area: an evaluation of noise and people’s mind”, Acta Acustica united with Acustica,92, 2006.
• 16. Semidor C., Venot F., The 23rd Conference on Passive and Low Energy Architecture, Geneva, Switzerland 6-8 Eylül 2006.
• 17. Truax, B., “The World Soundscape Project's Handbook for Acoustic Ecology”, Simon Fraser University 1978.
• 18. Venot, F., & Sémidor, C. (2006). The "soundwalk" as an operational component for urban design. PLEA2006 - The 23rd Conference on Passive and Low Energy Architecture. Geneva, Switzerland.
• 19. Westerkamp H., “Sound Heritage”, 3-4 Victoria B.C., 1974, tekrar düzenleme: 2001.
• 20. Yang, W. & Kang, J., “Acoustic Comfort Evaluation in Urban Open Public Spaces”. Appl. Acoust., 66 (2), 2005, s. 211-229.
• İnternet Kaynakları URL-1: http://en.wikipedia.org/wiki/4%E2%80%B233%E2%80%B3
• URL-2: https://www.cieh.org/media/1256/propg-document-1_planning-noise-policy-and-guidance.pdf
• URL-3: http://urbansquares.com/07psychogeographyNEW.html
• URL-4: http://www.urbansquares.com/
• URL-5: www.salford.ac.uk
• URL-6: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.577.6321&rep=rep1&type=pdf
• URL-7: http://plearch.org
• URL-8: http://is.cuni.cz
• URL9: http://www.natureconservancy.ca/assets/images/graphics/nat/naturerx/NatureRx-soundwalk.pdf