Bitkilendirilmiş Çatı Sistemlerinin Türkiye’de Yaygınlaşamama Nedenleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, , 403 - 422, 31.12.2020

Ülger Bulut Karaca

https://doi.org/10.26835/my.773303

Öz

Bitkilendirilmiş çatıların çevresel, ekonomik ve sosyal faydalara sahip olduğu kabul edilmektedir. Hızlı kentleşme yaşayan Türkiye, bitkilendirilmiş çatıların faydalarını kazanma potansiyeline sahiptir. Ancak bitkilendirilmiş çatı sistemi uygulamalarının Türkiye’de yaygınlaşamadığı görülmektedir. Bu nedenle, bitkilendirilmiş çatı sistemlerinin Türkiye’de yaygınlaşmasının önündeki engellerin neler olduğu konusunda belirlenen temel sınırlar dahilinde araştırma ve inceleme yapılmasına gerek duyulmuştur. Kentsel alanlardaki yoğun yapılaşmanın ısı adası oluşumuna etkisi göz önünde bulundurularak bu çalışma kapsamında, yüksek yapı yoğunluğuna sahip yerleşim alanlarında bitkilendirilmiş çatı sistemlerinin yaygınlaştırılması amaç olarak belirlenmiştir. Literatür taraması ile bitkilendirilmiş çatı sistemlerinin dünyada yaygınlaşmasının önündeki engeller tespit edilmiştir. Bu engellerin Türkiye’deki geçerliliklerini belirlemek amacıyla, yatırımcı, iş geliştirici, mimar, peyzaj mimarı, danışman, tedarikçi, uygulamacı ve denetçi olmak üzere farklı faaliyet alanlarından toplam 16 bitkilendirilmiş çatı konusunda uzman ile derinlemesine mülakat gerçekleştirilmiştir. Mülakatların sonucunda belirlenen bitkilendirilmiş çatı sistemlerinin yaygınlaşmasının önündeki engellerin sektör paydaşlarına göre önem sırasını belirlemek amacıyla, 47 katılımcının olduğu bir anket düzenlenmiştir. Sonuç olarak Türkiye’de BÇS’nin; ekolojik bağlamdaki katkılarının yeterince önemsenmediği, yatırım maliyetlerinin yüksek bulunduğu, görselliği nedeniyle bir pazarlama unsuru olarak görüldüğü sonuçlarına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bitkilendirilmiş çatı sistemleri, yeşil çatılar, kentsel ısı adası

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Araştırma, Geliştirme Ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama Ve Denetim Yönetmeliği: [http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/08/20160810-7.htm] (Erişim tarihi 26.05.2019, 13:55).
• Berardi Umberto, GhaffarianHoseini AmirHosein, GhaffarianHoseini Ali, (2014) State-of-the-Art Analysis Of The Environmental Benefits Of Green Roofs, Applied Energy 115, 411–428.
• Brenneısen Stephan,(2003) The Benefits of Biodiversity From Green Roofs: Key Design Consequences, In Proc. Of 1st North American Green Roof Conference: Greening rooftops for sustainable communities, (29-30 May 2003) Chicago. The Cardinal Group, Toronto; p.323-329.
• Bruderman Thomas, Sangkakool Tachaya., (2017) Green roofs in temperate climate cities in Europe – An analysis of keydecision factors; Urban Forestry & Urban Greening 21; 224–234 http://dx.doi.org/10.1016/j.ufug.2016.12.008
• Clark Corrie, Adrıaens Peter, Talbot F.Brian, (2008) Green Roof Valuation: A Probabilistic Economic Analysis Of Environmental Benefits, Environmental Science Technology, 42 (6) 2155–2161
• Chen Xi, Shuaı Chenyang, Chen Zhenhao, Zhang Yu., (2019) What Are The Root Causes Hindering The Implementation Of Green Roofs In Urban China? Science of the Total Environment 654, 742-750 https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2018.11.051
• Connelly Maureen, Hodgson Murray., (2013) Experimental Investigation of The Sound Transmission of Vegetated Roofs. Applied Acoustics, 74:1136–43. https://doi.org/10.1016/j.apacoust.2013.04.003
• Dewey W. Daniel., Johnson Paul G.., Kjelgren Roger K.., (2004) Species Composition Changes in a Rooftop Grass and Wildflower Meadow, Native Plants, 5:56-65.
• Ekşi Mert., Uzun Adnan., (2016) Yeşil Çatı Sistemlerinin Su Ve Enerji Dengesi Açısından Değerlendirilmesi; Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 66(1): 119-138
• Ekşi Mert, (2014) Çatı Bahçesi Kavramı Ve Terim Kullanımı Üzerine Bir Değerlendirme, Avrasya Terim Dergisi, 2 (2):26-35
• EPA. (2007). Heat Island Effect. from Environmental Protection Agency (EPA): [www.epa.gov] (Erişim tarihi 20.08.2011, 11:54).
• Getter Kristin L., Rowe D. Bradley., Cregg, B.M., (2009). Solar Radiation Intensity Influences Extensive Green Roof Plant Communities; Urban Forestry and Urban Greening 8 (4), 269–281. https//doi.org/10.1016/j.ufug.2009.06.005
• Hui, Sam C.M., (2006). Benefits And Potential Applications Of Green Roof Systems In Hong Kong; Proceedings of the 2nd Megacities International Conference 2006, 1–2 December. 351–60. İski Atıksuların Kanalizasyona Deşarj Yönetmeliği: [http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/06/20170623-8.htm] (Erişim tarihi 26.05.2019, 16:10)
• İstanbul İmar Yönetmeliği: [http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/05/20180520-4.htm] (Erişim tarihi 26.05.2019, 17:00)
• Kaymak Yanar., (2015) Çevre Odaklı Mimari Tasarım Yaklaşımı Kapsamında Yeşil Çatılar Ve Türkiye Ölçeğinde Uygulanabilirliği Üzerine Bir Araştırma, yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Ens.
• Li W. C., Yeung K.K.A., A (2014) Comprehensive Study Of Green Roof Performance From Environmental Perspective; International Journal of Sustainable Built Environment 3, 127–134 http://dx.doi.org/10.1016/j.ijsbe.2014.05.001
• Mıaomıao He., (2011) Promoting Green Roofs In China: A Comparison Of Green Roof Policies In The Unıted States (U.S.) And China, yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, University of Florida.
• Ngan Goya., (2004) Green Roof Policies: Tools for Encouraging Sustainable Design. [https://www.coolrooftoolkit.org/knowledgebase/green-roof-policies-tools-for-encouraging-sustainable-design/] Erişim Tarihi: (14.08.2018, 21:00)
• Peck Steven W., Callaghan Chris., (1999) Greenbacks From Green Roofs: Forging A New Industry In Canada, Research report for Canada Mortgage and Housing Corporation. https://www.osti.gov/etdeweb/biblio/20052181 (Erişim tarihi 22 Temmuz 2020, 13:30)
• Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği: [https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=23722&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5] (Erişim tarihi 02.09.2020; 14:00)
• Sangkakool Tachaya., Techato Kuaanan., Zaman Rafia., Brudermann Thomas., (2018) Prospects of green roofs in urban Thailand - A multi-criteria decision analysis; Journal of Cleaner Production 196 400-410 https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.06.060
• Santamourıs Mat., Energy and Climate in the Urban Built Environment, James and James Science Publishers, London, 2001.
• Shafıque Muhammad., Kım Reeho., Rafıq Muhammad., (2018) Green Roof Benefits, Opportunities And Challenges – A Review; Renewable and Sustainable Energy Reviews 90 757–773, https://doi.org/10.1016/j.rser.2018.04.006
• Townshend, Derek., (2007). Study On Green Roof Application In Hong Kong; Architectural Services Department, Urbris Limited http://www.archsd.gov.hk/media/11630/green_roof_study_final_report.pdf. (Erişim tarihi 22 Temmuz 2020, 15:36)
• Türkeri Nil, Altun M. Cem, Göçer Caner., (2011) İstanbul’da Mevcut Çatı Sistemi ile Bitkilendirilmiş Çatı Sistemi Isıl Performanslarının Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi; Megaron, 6(1): 21-29
• Ulubeyli Serdar., Arslan Volkan., (2017) Economic Viability Of Extensive Green Roofs Through Scenario And Sensitivity Analyses: Clients’ Perspective; Energy and Buildings; 139 314-325 http://dx.doi.org/10.1016/j.enbuild.2017.01.042
• Vıjayaraghavan K., (2016) Green roofs: A critical review on the role of components, benefits, limitations and trends; Renewable and Sustainable Energy Reviews 57, 740–752
• Yang Hong Seok., Kang Jian., Choı Min Sung, (2012) Acoustic Effects Of Green Roof Systems On A Low- Profiled Structure At Street Level. Build Environment;50:44–55. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2011.10.004
• Yang Jun, Yu Qian, Gong Peng., (2008) Quantifying air pollution removal by green roofs in Chicago. Atmospheric Environment;42:7266–73.