Evaluations on The Landscapes of School Gardens: İzmit Central District of Kocaeli Province Sample

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 105 - 120, 30.06.2017

Aysun Çelik , Elvan Ender

https://doi.org/10.26835/my.281506

Öz

School gardens are the spaces that affect the
growth and development of children and the teenagers with their recreational,
social, ecological and psychological importance. Since the children and the teenagers
spend the majority of their daily lives at schools and in school gardens, the
design of these gardens is as important as the indoor designs.

The objective of this study is to evaluate the
current status of the landscape of the school gardens considering the sample
schools located in İzmit, central district of Kocaeli province. For this
purpose, a total of 49 school gardens, 30 of which belong to primary schools
and 19 to high schools and their equivalents, have been studied and evaluated
in terms of space use profiles, landscape design components and vegetal
components. While proportional range method has been used in the analysis of
the space use at schools, frequency analysis method has been utilised in the
analysis of the data relating the landscape components and the vegetal
components.  According to the results
derived from the study it has been determined that landscape design of the
school gardens is ignored. It has also been determined that the rates related
to space use are far below the standards when compared with the developed countries.
Green space use has been observed only in 43.33 % of the primary schools and
57.89 % of high schools and their equivalents. When considered in terms of
green space use, it has been specified that the difference between the school
with the largest green area and the school with the least green area is 313
times higher in primary schools and 57 times higher in high schools and their
equivalents. Plant diversity, on the other hand, on existing green spaces has
been determined to be quite poor. Grass areas and flower beds are scarcely
used. 93.34 % of the primary schools, where children at play age are trained,
do not have playgroups. Similarly, 47 % of the high
schools and their equivalents do not have multifunctional   playgrounds suitable for basketball
and volleyball games.

As a result of the study, it has been suggested
that the school gardens should be regarded as a part of education and training;
a uniform standard should be adopted in the organisation of spaces and
components in order to ensure that all students have equal access to education
and training opportunities.

Anahtar Kelimeler

İzmit, Landscape Design, Landscape Design Elements, School Garden, Space Use

Okul Bahçelerinin Peyzajına İlişkin Durum Değerlendirmesi: Kocaeli ili İzmit Merkez İlçesi Örneği

Öz

Çalışma sonucunda, okul
bahçelerinin eğitim ve öğretimin bir parçası olarak ele alınması gerektiği, tüm
öğrencilerin eğitim ve öğretim imkanlarından eşit olarak yararlanabilmesi için
donatı alanları ve donatı elemanları organizasyonunda eşitcil bir standartın
getirilmesi önerilmektedir.

Okul
bahçeleri; rekreasyonel, sosyal, ekolojik, psikolojik, öneme sahip olup,  çocuk ve gençlerin yetişmesini, gelişmesini
etkileyen alanlardır. Çocuk ve gençlerin günlük
yaşamlarının büyük bir bölümü de okulda ve okul bahçelerinde geçtiğinden, okul bahçelerinin
düzenlenmesi iç mekanlar kadar önemli alanlardır.

Bu
çalışmanın amacı; Kocaeli ili İzmit merkez ilçesinde bulunan okullar örneğinde,
okul bahçelerinin peyzajına ilişkin durum değerlendirmesi yapmaktır. Bu amaçla;  İzmit’te yer alan 30 ilköğretim okulu ve 19
lise-dengi okul olmak üzere toplam 49 adet okul bahçesi,  alan kullanım biçimleri, donatı elemanları ve
bitki materyali yönünden incelenerek değerlendirmeler yapılmıştir. Okulların alan kullanımlarına ilişkin analizlerde oransal dağılım,
donatı elemanları ve bitki materyali verilerinin analizinde ise frekans
dağılımı yöntemleri kullanılmıştır.  Çalışmadan elde
edilen sonuçlara göre; okul bahçelerinin peyzajına yeteri kadar önem
verilmediği belirlenmiştir.   Alan
kullanımı yönünden mevcut değerlerin,  gelismis ülkelerdeki standartların çok altında olduğu
tespit edilmiş, ilköğretim okullarının sadece % 43,33’ünde,  lise ve dengi okullarında ise %57,89’unda
yeşil alanların bulunduğu tespit edilmiştir. Yeşil alan varlığı yönünden;  en fazla yeşil alana sahip olan okul ile en
az yeşil alana sahip olan okul arasında ilköğretim okullarında 313 kat
fark,  lise ve dengi okullarda ise 57 kat
fark olduğu belirlenmiştir. Mevcut yesil alanlarda ise bitki tür çeşitliliği çok
azdır. Çim alanlar ile çiçeklikler yok denecek düzeydedir. Oyun çağındaki çocukların eğitim
gördüğü ilköğretim okullarının %93,34’ünde oyun grubu bulunmamaktadır. Lise ve
dengi okulların  %47’sinde basketbol ve
voleybol için uygun çok amaçlı spor alanı bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İzmit, Okul Bahçesi, Peyzaj, Peyzaj Elemanları, Alan Kullanımı

Kaynakça

• Acar, Cengiz, Trabzon ve Yöresinde Yetişen Doğal Bazı Yerörtücü Bitkilerin Peyzaj Mimarlığında Değerlendirilmeleri Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, 1997, Trabzon.
• Acar, Habibe, Çocuk Oyun Alanlarında Kullanıcıların Bitki Tercihlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Trabzon Kenti Örneği, Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, 2003, Trabzon.
• Akdoğan, Günel, Beş Büyük Şehirde Çocuk Oyun Alanları, Okul Bahçeleri ve Spor Alanlarının Yeterlilikleri ve Planlama Prensipleri Üzerinde Bir Araştırma, A.Ü.Ziraat Fakültesi Yayınları: 522, Sayfa Sayısı 84, 1972. Ankara.
• Aksu, Özge Volkan, Demirel, Öner, Trabzon Kenti ilköğretim okul bahçelerinde tasarım ve alan kullanımları. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12: 40-46, 2011.
• Bell, Anne C., Dyment, Janet E, Grounds for Action. Promoting Physical Activity Through School Ground Greening in Canada. Evergreen, Canada, 61p. 2006.
• Bradley, Lucy Kennedy, Tierra Buena, TheCreation of Urban Wildlife Habitat in An Elementary School in The Inner City. Children’sEnvironments, Volume 12, Issue 2, p. 102-110, U.S.A. 1995.
• Brand 1997-2001; Plant Uconn database of trees, shrubs and vines. http://www.hort.uconn.edu (Date of Access: 21.09. 2016, Access hours: 09:00-19:00)
• Collyer Cam, Irvine Steve, Grounds For Learning. Stories and Insights From Six Canadian School Ground Naturalization Initiatives. Canada, 32s. 2001.
• Corson, Cheryl, Grounds for Learning: Hope for America’s Derelict Schoolyards. Learning by Design. s.12-15. 2003. http://www.cherylcorson.com/pdfs/groundsforlearning.pdf (Date of Access: 15.09. 2016, Access hours: 09:00-19:00)
• Çelik, Aysun, Okul öncesi Eğitim kurumlarında açık alan kullanımı: Kocaeli Örneği. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi. 43(1):79-88. 2012.
• Çorlu, Ş. 1996. İstanbul Kenti Örnek Okul Bahçelerinin Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi. İ.Ü.FBE Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Davis, Peter Hadland, 1965-1988; Flora of Turkey and the east aegean islands. Edinburgh University Press. Volume 1-10. Edinburgh.
• Erdönmez, İ. M. Ö. 2007. İlköğretim Okul Bahçelerinde Peyzaj Tasarım Normları, İstanbul Orman Fakültesi Dergisi, 1, B, (57), Sayfa 108-120.
• Golby Michael, Appleby Rosemary, New School-New Era, Westminster Studies in Education, Vol.20, Page 65. 1997.
• Karakaya Beste, Kiper Tuğba, Edirne Kent Merkezindeki Bazı İlköğretim Okul Bahçelerinin Peyzaj Tasarım İlkeleri Açısından Mevcut Durumunun Belirlenmesi. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 10 (1): 59-71, 2013.
• Krussmann Gerd, 1984-1986; Manual of cultivated broad-leaved trees and shrubs. Timber Press. Portland Oregon. 678 p.
• Mamıkoğlu Necati Güvenç, Trees and shrubs in Turkey, NTV Publications. Istanbul, ISBN: 978-875-6690-80-3. 728 p. 2007.
• Mataracı, Tuncay, Marmara region natural exotic wood trees and shrubs, Tema Publications ISBN: 971716937-4. 371 p. 2002.
• Özdemir, Aydın, Yılmaz, Oğuz, 2009. İlköğretim Okulları Bahçelerinin Çocuk Gelişimi ve Sağlıklı Yaşam Üzerine Etkilerinin İncelenmesi ,Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 181, S, 94-108.
• Özdemir Aydın, Çorakçı Mehmet, Participation in the greening of schoolyards in the Ankara public school system. Scientific Research and Essays 5(15): 2065-2077. 2010.
• Özdemir, Aydın, Okul bahçesi peyzaj tasarım anlayısındaki değisim ve bu değisimin uygulamaya yansımalarının bartın kenti örneğinde irdelenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi. 13(19):41-51, 2011.
• Pamay, Besalet, Plant Material I: Trees and shrubs. Uycan Press. Istanbul. 80p, 1992.
• Pamay, Besalet , Plant Material II: Woody origins, flowering shrubs, vines, cacti and succulent plants, reeds. Orhan Press. Istanbul.128 p, 1993.
• Penner, Tracy, Grandview U'uqinak'uuh Community School Yard. City Farmer, Canada's Office of Urban Agriculture. Canada. 2000.
• Pickard, Quentin, The Architects’ Handbook. Blackwell Science, UK, 468p, 2002.
• Subramaniam, Aarti, Garden-Based Learning in Basic Education: A Historical Review. Center for Youth Development. University of Califronia. Davis, California, USA, 12p, 2002.
• Takahashi, Nancy, Developing School Grounds As Learning Places. University of Virginia, Thomas Jefferson Center For Educational Design. Charlottesville, Cilt No: 3, p. 27-57-58. 1999.
• Wagner, Cheryl, Planning School Grounds for Outdoor Learning. National Clearinghouse for Educational Facilities. 6p, 2000.
• Wolf, O, Schulgelaendeund Schulgrün-Gartenund Landschaft, Juli, p ,224-226, 1967.
• Yaltırık, Faik, Dendrology II, Angiospermae, İstanbul University. Publication number: 3509. 256 p, 1988.
• Young, Susan D, Children’s Behaviours In A School Play Environment: A Case Study At Victoria Public School. The University of Guelph. MSc Thesis, Canada, 102p, 1997.