Tanpınar Metninden Mimari Kesit Üretimi Aracılığıyla Kentsel Değişim Olgusunun İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 13 - 26, 30.06.2017

Senem Doyduk

https://doi.org/10.26835/my.304240

Öz

Günümüzde, metin-mekan ilişkisinin,
modern felsefe ve edebiyatın bir yandan ana kaynağını oluştururken; bir yandan
da bu ikilinin her bir ögesinin birbirini tarifi için temel bir mecra haline
geldiği gözlenebilir. Bu bağlamda, mekanın anlamı ile mekanın temsili
arasındaki doğrudan ilişkiye dair düşünsel zeminden yola çıkıldığında, mekanın
bilişsel olarak algılanmasında planimetrik temsillerin yanısıra mekanın üç (ve
daha öte) boyutlu içeriğinin ifadesinde ‘kesit’ çizimlerinin oynadığı rol,
mimarlık eğitiminde de çok üzerinde durulduğu üzere, oldukça hayati bir nitelik
sergiler. Bu çerçeveden değerlendirildiğinde mekanın betimlenmesinde dil
olgusunun, metnin ve kesitin kurduğu ilişki henüz çok irdelenmemesine rağmen
çok geniş bir potansiyel sunan verimli bir kesişim alanıdır. Bu nedenle, bu
ilişkinin irdelendiği bir akademik-mimari çalışma üzerinden,
‘nesne-anlam-temsil’ kavramları bağlamında, ‘metin-mekan-kesit’ üçgenindeki
ilişkiler ağına odaklanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar, metin mekan ilişkisi

A Review of Urban Transformation Phenomenon Through Section Production of Tanpınar’s Literary Text

Öz

The relation between
text and space constitutes the main source of modern philosophy and literature
on the other hand each member of this relation becomes a basic course to
specify the other’s description. In this context, particularly having moved
from the theoretical ground regarding the direct relationship between the
meaning of space and its representation, the role that 'section drawings'
played in the expression of the 3D (and even beyond) content of the space {in
addition to its planimetric representations} in the cognitive perception of the
space displays a highly vital character. When it’s evaluated from this context,
even the relation between text and section did not examined yet, the language
fact in describing the space is a productive intersection area by submitting a
broad potential. Therefore, it’s been focused to the relation networks in the
“text-space-section” triangle, upon an academic-architectural study examining
this relation, in the context of “object-content-representation” concepts.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar, text-space relation, content-representation relation

Kaynakça

• Ağbaba, Serdar, “Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Eserlerinde Mekan-Birey Algısı”, Karahindiba Edebiyat Dergisi, İstanbul 2016, Yıl 1, Sayı 5, s. 38-42.
• Bafna, Sonit, “How architectural drawings work and what that implies for the role of representation in architecture”, Journal of Architectural Education, 2008, Cilt 13, Sayı 5, s.535-564.
• Calvino, Italo, Görünmez Kentler, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2002.
• Çağlar, Nur ve Ultav, Zeynep Tuna, “Emile Zola Yazınından Mimari/Kentsel Mekana Dair Okumalar ve Düşünceler”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 2, Ankara 2004, s. 43-60.
• Dellaloğlu, Besim, Bir Tanpınar Fetişizmi, Ufuk Yayınları, İstanbul 2013.
• Engigün, İnci, Günlüklerin Işığında Tanpınar’la Başbaşa, Dergah Yayınları, İstanbul 2008.
• Gariper, Cafer, “Yalnızız Romanında Mekanın Poetikasızlaşması ve Ütopik Dünya Olarak Simeranya”, Erdem Dergisi, Sayı 62, İstanbul 2012, s. 41-58.
• Gürer, Tan Kamil ve Yücel, Atilla, “Bir Paradigma Olarak Mimari Temsilin İncelenmesi”, itüdergisi/a, Cilt 4, Sayı 1, İstanbul 2005, s. 84-96.
• Hewitt, Mark, “Representational Forms and Modes of Conception; an Approach to the History of Architectural Drawing”, Journal of Architectural Education, Cilt 39, Sayı 2, 1985, s.2-9.
• Korkmaz, Ramazan “Romanda Mekanın Poetiği”, Ed.: A. Kulhanlıoğlu ve S. Eker, Edebiyat ve Dil Yazıları Mustafa İsen’e Armağan, Grafiker Yayıncılık, Ankara 2007, s. 399-415.
• Pallasma, Juhani, Tenin Gözleri, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul 2011.
• Pamuk, Orhan, Kafamda Bir Tuhaflık, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2014.
• Şahin, İbrahim, Haz ve Günah, Kapı Yayınları, İstanbul 2012.
• Şahin, Veysel, “Kimliksel Değerlerin Çatıştığı Mekan: “Sinekli Bakkal” Romanında Yapı ve İzlek”, Turkish Studies, Cilt 6, Sayı 3, İstanbul 2011, s. 1549-1580.
• Şenel, Ayşe Nur, “A reading of the late 19th-century Istanbul public life and space through the tanzimat novels”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mimarlık Fakültesi, İzmir 2010.
• Şengül, Mehmet Bakır, “Romanda Mekan Kavramı”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 3, Sayı 11, İstanbul 2010, s. 528-538.
• Tan, Funda, “Çizim Mimarlığı: Mimari bir Motivasyon Olarak Çizim”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2013.
• Tanju, Bülent, Tereddüd ve Tekerrür, Akın Nalça Yayınları, İstanbul 2007.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Beş Şehir, Dergah Yayınları, İstanbul 2008.
• Turan, Bülent Onur, “21. Yüzyıl Tasarım Ortamında Süreç, Biçim ve Temsil İlişkisi”, Megaron, Cilt 6, Sayı 3, İstanbul 2011, s. 162-170.
• Whorf, Benjamin Lee, Language, Thought and Reality, Cambridge, Technology Press of Massachusetts Institute of Technology, Cambridge 1956.
• Zariç, Mahfuz, “Yeni Eleştiri Kuramından Akademik Eleştiri Yöntemine”, International Journal of Languages Educating and Teaching, Cilt 3, İstanbul 2014, s. 99-121.