Kırsal Yaşamın Mimari Göstergesi Geleneksel Köy Evlerinin Düzce Örnekleminde Tartışılması

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 71 - 103, 30.06.2020

Hüseyin Bayraktar

https://doi.org/10.26835/my.655987

Öz

Geleneksel köy evleri uzun yıllar süre gelmiş farklı yapısal tekniklere ve yaşam biçimlerine göre oluşturularak geçmişten günümüze tarihi bilgileri taşırlar. Bu anlamlı ilişkinin kurulmasında yerinde yapılacak incelemeler ve tespitler hem yapısal hem de oluşum süreci hakkında bilgilerin ayrıntılı olarak elde edilmesini sağlamaktadır. Bu çalışmada, Düzce il merkezine bağlı 14 köyde doğal yapı malzemelerinden özellikle ahşap malzemeyi temel alarak yapılan geleneksel köy evlerinin yapısal özellikleri ve oluşum süreçlerinden bahsedilecektir. Araştırma yapılan her bir köyde ilk olarak yapım tarihi en eski evlerin tespiti yapılmıştır. Daha sonra bu evler arasında yerel mimari özelliği ön planda olan birer örnek ev seçilerek yerinde incelenmiştir. Aynı zamanda yapım tekniği ve yapım süreçleri ile ilgili yörede yaşayan halktan yüz yüze görüşme yoluyla tamamlayıcı bilgiler alınmıştır. İncelemelerde unutulmaya yüz tutmuş geleneksel köy evlerinin yapım teknikleri ve oluşum süreçleri hakkında bilgiler karşılaştırmalı olarak tablo üzerinde gösterilmiştir. Tabloda her bir eve ait fotoğraf, plan özellikleri, malzeme, dış ölçüler, yönlendirme gibi bilgiler verilmiştir. Metin içerisinde bazı evlere ait plan detayları ve yapım teknikleri oluşum süreçleri ile birlikte sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Köy Evleri, Düzce, Köyler, Ahşap Malzeme

Destekleyen Kurum

Düzce Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (DÜBAP)

Proje Numarası

2011.03.06.067

Teşekkür

Çalışmamızı destekleyen Düzce Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (DÜBAP)’ne, Düzce Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne, araştırma yapılan köylerin muhtarlarına, geleneksel köy evleri hakkında bilgi veren yöre halkına, saha çalışmalarında bana yardımcı olan öğrencilerime ve proje arkadaşlarıma çok teşekkür ederim.

Architectural Indicator of Rural Life Discussion of Traditional Village Houses in Duzce Sample

Öz

Traditional village houses have been built according to different structural techniques and lifestyles that have been coming for many years and carry historical information from past to present. On-site examinations and determinations in establishing this meaningful relationship provide detailed information on both structural and formation processes. In this study, the structural features and formation processes of traditional village houses built on natural building materials, especially wooden materials, in 14 villages of Düzce province center will be mentioned. In each of the researched villages, the oldest houses were built. Later, among these houses, a sample house with a local architectural feature was chosen and examined on site. At the same time, supplementary information was obtained from the people living in the region regarding the construction technique and production processes through face-to-face interviews. Information about the construction techniques and formation processes of traditional village houses, which have been forgotten in the examinations, is shown in the table comparatively. In the table, information such as photograph, plan features, material, external dimensions, orientation are given. In the text, plan details and construction techniques of some houses are presented together with the formation processes.

Anahtar Kelimeler

Düzce, Villages, Traditional Village Houses, Wood Materials

Proje Numarası

2011.03.06.067

Kaynakça

• Alkan, A. (2018) “Orta ve Aşağı Botan Vadisi’ndeki Geleneksel Kır Konutları ve Sürdürülebilirliği Üzerine Bir İnceleme”, Turkish Studies Akademic Journal, Volume 13/18, p. 117-142.
• Apay, C. A. Önür, Ö. Ö. ve Bideci, A. (2019) “Taraklı’da Sivil Mimarlık Örnekleri ile Ali Pektaş Evi’nin Restorasyonu”, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7, 160-179.
• ARSLANTAŞ, Y. (2014) “Paleolitik Ve Mezolitik (Epi-Paleolitik) Çağ’da Barınma”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 24, S.2 P.319-343.
• Bayraktar, N. T. ve Kishalı, E. (2013). Evaluation of Thermal Behaviour of Traditional Hımış Type Buildings in Kocaeli, Kerpic’13 – New Generation Earthern Architecture: Learning from Heritage International Conference Istanbul Aydin University, Turkey, 11-14 September 2013.
• Bozkurt, Ö. (2011) “Geleneksel Tekirdağ Evlerinde Kullanılmış Meşe Ahşabının Mekanik Özellikleri ve Kimyasalla Koruma Uygulamalarının Mekanik Özellikler Üzerine Etkisi” Gazi Üniversitesi Politeknik Dergisi, Cilt:14 Sayı: 2 s. 115-119.
• Bozkurt, G.S. ve Altınçekiç, H. (2013). “Anadolu’da Geleneksel Konut ve Avluların Özellikleri ile Tarihsel Gelişiminin Safranbolu Evleri Örneğinde İrdelenmesi” Journal of the Faculty of Forestry, Istanbul University 2013, 63(1):69-91.
• Burkut, B. E. (2014) “Osmanlı/Türk Evi Mekân Kurgusunu Modern Konut Mimarisinde Okumak (Wright, Corbusier, Eldem ve Cansever’in Konutları)” Basılmış Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Davulcu, M. (2009) “Sakarya Yöresi Kırsal Yerleşimlerinde Konut Mimarisi ve Ustalık Geleneği Üzerine Bir İnceleme”, Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 687-706, Cilt:17, No:2.
• Dikmen, Ç.B. ve Toruk, F. (2015). “Geleneksel Göynük Evlerinin Mekânsal Yapısı ve Koruma Önerileri”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 17, Sayı 1, 99-128.
• Doğan, M. (2013) “Türkiye Sanayileşme Sürecine Genel Bir Bakış (A General Outlook on the Industrialization Process of Turkey)”, Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 28, S. 211-231.
• Düzce Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri, (2014) T.C. Düzce Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Düzce Valiliği Kültür Yayınları Serisi, No:1, s.10-12.
• Eldem, H. S. (1954) “Türk Evi Plan Tipleri”, Plan Eleman ve Tipleri, İstanbul, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Yayınları, s.11-12.
• Ersoy, A. Z. (2003) “Barınma Arketipleri ve Bir Simge Olarak “Ev”, Tasarım Kültürü Dergisi, Sayı 1, Sayfa 124.
• Kocabıçak, E. ve Pilehvarian, K. N. (2017) “Örneklem Aracılığıyla Ayvacık Kıran Kolu Köyleri Geleneksel Konut Mimarisine bakış. Vernacular Domestic Architecture Through Samples at Ayvacık Kıran Section”, YTÜ, Mimarlık Fakültesi Megaron Dergisi, 12(3):395-408.
• Koçan, N. (2012) “Tarihi Kent Koruma ve Mudurnu (Bolu) Örneği” Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, Cilt:2, Sayı:2, 93-102.
• Kuban, D. (2007) Osmanlı Mimarisi, İstanbul, Yem Yayınevi, Birinci baskı, sayfa: 470-472.
• Ovalı, K. P. ve Delibaş, N. (2016) “Yerel Mimarinin Sürdürülebilirliği Kapsamında Kayaköy’ün Çözümlemesi. Analysis of Kayaköy Within the Scope of the Sustainability of the Vernacular Architecture”, YTÜ, Mimarlık Fakültesi, Megaron Dergisi, 11(4):515-529.
• Özgünler, M. (2017) “Kırsal Sürdürülebilirlik Bağlamında Geleneksel Köy Evlerinde Kullanılan Toprak Esaslı Yapı Malzemelerinin İncelenmesi”, SDÜ Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 2(2): 33-41.
• Şenoğlu, N. (2003/4) “Geleneksel Mimarlık”, TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi, Ege Mimarlık Dergisi, sayı 48, s.45-47.
• Yaldız, E. ve Asatekin, G. E. (2016) “Anıtsal Yapıların Kullanım Sürecinde Değerlendirilmesine Yönelik Bir Model Önerisi” METUJFA (Cilt 33, S:2) p.161-182.
• Yasa, A. A. (2016). “Seben Geleneksel Konut Mimarisi Üzerine Bazı Gözlemler” Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (24), 45-70.
• İnternet Kaynakları URL 1, http://www.duzce.bel.tr/detay.asp?id=2151 [Erişim tarihi: 22.10.2018] URL 2, http://www.duzce.gov.tr/duzce-sehir-merkezi-kis-gece [Erişim tarihi: 22.10.2018]