Kültürün Kent ve Mekana Etkilerinin, Doktora Tezleri Üzerinden İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 19, 30.04.2021

Elif Atıcı

https://doi.org/10.26835/my.800859

Öz

İnsanlar varoluşlarını devam ettirmek için bir arada yaşarlar. Bir aradalığı oluşturan toplum olgusudur ve bu olguyu bir arada tutan unsurlar bulunmaktadır. Bu unsurların başta geleni kültürdür. Kültür yaşayış biçimi olarak tanımlanabilir. Toplumlara özgü olan ve gelecek kuşaklara da bu toplum içerisinde aktarılan kültür, yaşayan değerler toplamıdır. Bu değerler, toplumda temas içerisinde olduğu her şeyi etkilemektedir. Mimari de kültürden etkilenen ve onun değerleriyle şekillenen bir olgu olarak görülebilir. İnsanların sürekli vakit geçirdiği, yaşamını yansıttığı yapılı çevresi bu durumu iyi bir şekilde örneklemektedir. Çünkü insan kendi tavır ve tutumuyla çevresini de değiştirmektedir. İnsanların tavır ve tutumlarını ise sahip olduğu kültürel değerler şekillendirmektedir. Bu kültürel değerler her zaman aynı biçimiyle kalmamaktadır. Kültür insan eliyle oluşturulduğu için, yaşam koşullarına insan gibi ayak uydurmaktadır. Ayak uyduramadığı zaman ise kendinden ödün vermeye başlayacaktır. Çünkü değişen teknolojik gelişmelerden insan ve yaşamı gibi kültür de etkilenmektedir. Kültür, zaman içerisinde köklerinden kopmadan, birtakım değişiklikler geçirerek yaşayan bir değer olmaya devam etmektedir. Kültürler zaman içerisinde değişirken, onun etkilediği kentler de zaman içerisinde değişmekte ve gelişmektedir. Çalışma kapsamında bu değişimin literatürdeki karşılığı araştırılarak, yıllar arasındaki değişen genel konu temaları ortaya konulmuştur. Ulusal ve uluslararası ilgili alanda doktora tezleri; kentsel mekanın ve kent kültürünün konu edindiği doktora tezlerinin taranmasıyla gerçekleştirilmiştir. Ulaşılan tezlerin analizinde bibliyometrik analiz yönteminden yararlanılmıştır. Bibliyometrik analiz ile, yıllar içerisinde kent, kültür ve mekan konularının nasıl evrildiği görülmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda, literatür anlamında kültürün mekanı nasıl dönüştürdüğü doktora tezleri üzerinden ortaya konularak, on yıllık süreçlerde öne çıkan konu trendleri saptanmaya çalışılmıştır. Çalışma sonucunda, içinde bulunulan yaşam koşullarının kente ve literatüre nasıl yansıdığı ortaya konularak doktora çalışmaların ne yönde evrildiği görülmüş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

kentsel tasarım, kentsel mekan, kent kültürü

Investigation of the Effects of Culture on the City and Space Through Doctoral Theses

Öz

People live together to continue their existence. It is the phenomenon of society that creates togetherness and there are elements that hold this phenomenon together. The foremost of these elements is culture. Culture can be defined as a way of life. The culture, which is peculiar to societies and transferred to future generations within this society, is the totality of living values. These values affect everything in society that they come into contact with. Architecture can also be seen as a phenomenon influenced by culture and shaped by its values. The built environment where people spend their time and reflect their lives is a good example of this situation. Because man changes his environment with his own attitude and attitude. The attitudes and attitudes of people are shaped by their cultural values. These cultural values do not always remain the same. Since culture is created by human hands, it adapts to living conditions like a human. When he cannot keep up, he will start to compromise himself. Because the changing technological developments affect culture as well as people and their lives. Culture continues to be a living value, undergoing some changes without breaking its roots over time. While cultures change over time, the cities affected by it also change and develop over time. Within the scope of the study, the correspondence of this change in the literature has been investigated, and the general subject themes that have changed over the years have been revealed. Doctoral dissertations in national and international related fields; It was carried out by scanning doctoral dissertations on urban space and urban culture. The bibliometric analysis method was used in the analysis of the obtained theses. With bibliometric analysis, it is tried to see how the city, culture and space issues have evolved over the years. As a result of the study, it has been tried to determine the prominent subject trends in the ten-year period by revealing how culture transforms the space in the sense of the literature through doctoral dissertations. As a result of the study, it will be seen how the current living conditions are reflected in the city and the literature and in what direction doctoral studies have evolved.

Anahtar Kelimeler

culture,, city, urban space, urban culture

Kaynakça

• Acar, Yiğit (2017). Kentsel Tasarım Atlası: Türkiye Bağlamında Bilgi Üretiminin Metinsel Analizi Ve Haritalanması. Yayımlanmamış Doktora Tezi: Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Arnhart, Larry (2004). Siyasi Düşünce Tarihi, Ahmet Kemal Bayram (Çev.), (Ankara: Adres Yayınları) Aslanoğlu, Rana A. (2000). Kent, Kimlik ve Küreselleşme, 2.Basım (Bursa: Ezgi Kitabevi)
• Aygen, Zeynep (1996) “Kentlerin Tarihi Dokusu Korunmalı mıdır?” Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, 8:43-62.
• Bektaş, Cengiz (1990) “Kenti Savunmak/Kentli Olmak” Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, 8:91-96.
• Calvino, Italo (2002). Görünmez Kentler, Işıl Saatçıoğlu (Çev.) (İstanbul:Yapı Kredi Yayınları)
• Demir, Rasime, “Mekan, Toplum ve Kimlik İlişkisi”, M. Karakaş (Der.) Kent, Mekan ve Toplum, (İstanbul: Tezkire Yayıncılık): 193-212.
• Demirkan, Tarık (1996). “Tarih Boyunca Kuşatılan Özgürlük Adaları; Kentler” Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, 8:17-22.
• Güçlü, Sevinç Özen (2002). Kentlileşme ve Göç Sürecinde Antalya'da Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci, 1.Basım. (Ankara: Altan Matbaacılık Yayıncılık).
• Gürer, Tan. Kamil (2016). “Tipomorfoloji: Kentel Mekanın Yapısını Anlamak”, İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, 7(18):8-21.
• Helle, Hans Jürgen, (1990). “Kentlileşmiş İnsan”, Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, 8:71-80.
• Holton, Robert. J. (1999). Kentler Kapitalizm ve Uygarlık, Ruşen Keleş (Çev.), 1. Basım. (Ankara: İmge Kitabevi).
• Karakaş, Mehmet. (2019). “Kent, Mekan ve Toplum: Mekan Sosyolojisine Giriş”, M. Karakaş (Der.). Kent, Mekan ve Toplum, (İstanbul: Tezkire Yayıncılık):15-40.
• Keleş, Ruşen (2005). “Kent ve Kültür Üzerine”, Mülkiye Dergisi, 29(46):9-18.
• Keleş, Ruşen (2008). Kentleşme Politikası, 10.Basım. (Ankara:İmge Kitapevi)
• Laborit, Henri (1990). İnsan ve Kent, Bertan Onaran (Çev.) (İstanbul: Payel Yayınları).
• Norberg-Schulz, Christian. (1968). Intentions in Architecture. Cambridge: M.I.T. Press.
• Rapoport, Amos (2004). Kültür, Mimarlık, Tasarım, Selçuk Batur (Çev.), 1. Basım. (İstanbul:Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları).
• Sam, Neslihan (2018). Kent, Toplum, Kültür, 2.Basım. (Bursa:Ezgi Yayınevi).
• Sennett, Richard (2008). Ten ve Taş: Batı Uygarlığında Beden ve Şehir, Tuncay Birkan (Çev.), 3. Basım. (Metis Yayınları).
• Sevindi, Nevval (2003). Kent ve Kültür, 1.Basım, (İstanbul: Alfa Yayınları).
• Shaukland, Graeme (1996). “Tarihi Değeri Olan Kentlere Neden El Atmalıyız?”, Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi, 8:23-36.
• Simmel, Georg (1990). “Metropol ve Zihinsel Yaşam”, Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi 8: 81-90.
• Tümtaş, Sertaç (2012). Kent, Mekan ve Ayrışma, 1.Basım, (Ankara: Detay Yayıncılık).
• Türk, Seçil (2015). “20. Yüzyıl Kent Kuramları”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3):41-59.
• Uğraş, Mehmet (2019). “Bütüncül Bir Kent Teorisinin İmkanı: Beden-Mekan-Kent İlişkiselliği”, M. Karakaş (Der). Kent, Mekan ve Toplum, (İstanbul:Tezkire Yayıncılık):157-173.
• URL-1: http://www.ndltd.org/
• URL-2: https://pqdtopen.proquest.com/search.html
• URL-3: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/