Geleneksel Bodrum Evlerinde Sürdürülebilirliğin Konut Tipolojisi Bakımından İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 77 - 93, 30.04.2021

Fatma Ceyda Güney Yüksel Mahmut Atilla Söğüt

https://doi.org/10.26835/my.819589

Öz

Endüstri devrimi ile birlikte hız kazanan nüfus artışı; insanların daha fazla yaşam alanına ihtiyaç duymasına ve bu ihtiyaçla birlikte talep edilen yeni yapı işlerinde, doğal kaynakların bilinçsiz tüketimine sebep olmuştur. Yeni yapılaşma sürecinde, özellikle iç mekan organizasyonunun ve kullanıcı konfor koşullarının göz ardı edildiği uygulamalar ortaya çıkmıştır. Günümüz teknolojisi ve yeni yapım yöntemleri yaşanılan çevrenin korunması, ekosistemin birliğinin bozulmaması için kullanılarak gelecek kuşaklar içinde yaşanılabilir bir çevre bırakabilmesine olanak tanıyacaktır. Sürdürülebilir tasarım yaklaşımı bu noktada devreye girmekte ve kullanıcısı için yaşanan mekanın konfor koşullarına ulaşmasına imkan tanımaktadır. Geleneksel konutların dönemlerinin çevresel koşulları analiz edilerek tasarlandığı görülmektedir. Çalışmada amaçlanan geleneksel Bodrum konutlarının tasarım prensiplerinin sürdürülebilir tasarım ölçütleri ile ortak noktalarının belirlenmesi ile tipolojik bağlamda tasarım sürecine etkisini analiz etmektir.

Yöntem olarak sürdürülebilir tasarım yaklaşımı kavramsal biçimde anlatılmış ve tasarımı meydana getiren ölçütler belirlenmiş, iç mekan üzerindeki etkisi irdelenmiştir. Geleneksel Bodrum konutlarının karakteristik mimarisinin, günümüz modern yapılarına örnek olabilecek niteliklerine değinilmiştir.

Sonuç olarak geleneksel konutların planlama özellikleri, iklim koşulları, malzeme seçimi irdelendiğinde, günümüz sürdürülebilir tasarım prensiplerini barındırdığı anlaşılmaktadır. Bu prensipler doğrultusunda ufak değişiklikler ile insan sağlığı ve konforunun ön planda tutulduğu konut çözüm önerileri sunulabilmektedir. Araştırmada konu edilen Bodrum konutlarının yine bu açıdan irdelenmesi ile seçilen bölgenin yapılaşma sürecinde, sürdürülebilir ve akılcı çözüm önerileri sunulabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Geleneksel Konut, Türk Evi, Bodrum Konutları, Sürdürülebilir Tasarım Kriterleri

An Investigation of Sustainability in Traditional Bodrum Houses in Terms of Housing Typology

Öz

Population growth which accelerated with the industrial revolution; it has caused people to need more living space the unconscious consumption of natural resources in the new construction works demanded with this need.

In the process of new construction, there have been applications in which the interior space organization and user comfort conditions are ignored. Today's technology and new construction methods will be used to protect the environment and the unity of the ecosystem, making it possible to leave a livable environment for future generations. The sustainable design approach moves in at this point and allows the user to reach the comfort conditions of the living space. It is seen that traditional houses were designed by analyzing the environmental conditions of their periods. The aim of this study is to analyze the effects in a typological context of the common points of the design principles of traditional Bodrum housest with the sustainable design criteria on the design process by determining

As a method, the sustainable design approach is described in a conceptual manner, the criterias that create the design are determined, and its effect on the interior is examined. The characteristic architecture of traditional Bodrum houses which can set an example for today's modern buildings are mentioned.

As a result, when the planning features, climatic conditions and material selection of traditional houses are examined, it is understood that they contain today's sustainable design principles. In line these principles with small changes, housing solutions that prioritize human health and comfort can be offered. By analyzing the Bodrum houses, which are the subject of the research, from this point of view, sustainable and rational solutions will be offered in the construction process of the selected region.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Turkish House, Bodrum Houses, Sustainable Design Criterias

Kaynakça

• Akçura, N., ve Akçura, T. (1971). Kasaba Ölçeğinde Çevre Değerlerini Koruma Amaçlı Bir İnceleme: Bodrum, Mimarlık Dergisi, 8, s.65-72.
• Bakır, İ., Karakoyun, M. (2009). Evaluation Of Traditional Bodrum Houses In Term Of Adaptability For Modern Life, 4th International Congress Livable Environments & Architecture, Karadeniz Teknik University, Trabzon, 2, s.569-583.
• Başakman, M. (1991). Araştırma Projesi: Geleneksel Konut Çevrelerinin Korunması Bağlamında Geleneksel- Bölgesel Mimarinin Yorumlanması ve Modern Çevrelerin Yaratılmasına Işık Tutması: Durum Çalışması Aşağı Ulupınar, Yukarı Ulupınar, Balaban Yerleşmeleri, Fırat Üniversitesi, Elazığ, s.33.
• Bektaş, C. (1996a). Halk Yapı Sanatından Bir Örnek Bodrum Anadolu Evleri Dizisi-I, Bileşim Yayınevi, İstanbul, s.47-68.
• Bektaş, C. (1996b). Türk Evi, YEM Yayınları, İstanbul, s.30-103.
• Çakmanus, İ. (2004). Enerji Verimli Bina Tasarım Yaklaşımı, Tesisat Mühendisliği Dergisi, İstanbul, s.84.
• Elbe, H. (1972). Bodrum (Halikarnassos) Müzesi Rehberi, Yenilik Basımevi, İstanbul, s.51-52.
• Devlet Planlama Teşkilatı DPT. (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Konut Özel İhtisas Komisyonu Raporu. DPT Yayınları, Ankara, s.100.
• Erengezgin, Ç. (2005). Enerji Mimarlığı, Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü 4. Yenilenebilir Enerji Sempozyumu ve Sanayi Sergisi Bildiri Özetleri, İzmir, s.47-48.
• Güney, F.C. (2016). Konut Ölçeğinde Sürdürülebilir İç Mimari Tasarımı Üzerine Örnek Bir Çalışma: Geleneksel Bodrum Evleri İçin Bir Öneri, Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s.61-73.
• Küçükerman, Ö. (1996). Kendi Mekanının Arayışı İçinde Türk Evi, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul, s.68-117.
• Mutdoğan, A., S. (2011). Çok Katlı Konut Yapılarında Sürdürülebilir İç Mekan Tasarım Kriterleri, Sanatta Yeterlilik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, s.87-88.
• Sev, A. (2009). Sürdürülebilir Mimarlık, YEM Yayınları, İstanbul, 31.
• Sözen, M. ve Eruzun, C. (1992). Anatolian Vernacular Houses, Emlak Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, s.10-11.
• Szokolay, Steven K. (2004). Introduction to Architectural Science: The Basis of Sustainable Design, Elsevier, Amsterdam, s.51.
• Wahl, D.C., Baxter S. (2008). The Designers Role in Facilitating Sustainable Solutions, Design Issues, 24, s.72-83.
• Winchip, S.M. (2007). Sustainable Design for Interior Environments, Fairchild Publications, Inc., New York, s.170.
• Yaşa, E. (2004). Avlulu Binalarda Doğal Havalandırma ve Soğutma Açısından Rüzgar Etkisi İle Oluşacak Hava Akımlarına ve Yüzey Açıklıklarının Etkisinin Deneysel İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, s.26-29.
• Yeang, K. (2006). Ecodesign: A Manual for Ecological Design. Great Britain: Wiley Academy, Great Britain, s.184.
• Yudelson, J. (2007) “Green Building A To Z”, New Society Publishers, Canada, s.28-30.
• URL-1: https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/69996 (Erişim tarihi: 10.01.2021, saat:12.00)