Functioning of Heritage Building as Museums and Examining with Examples from Istanbul

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 647 - 667, 31.08.2022

Sıla Kaymakçı

https://doi.org/10.26835/my.1130594

Cited By: 1

Öz

When the original purpose of a heritage building is no longer adequate for its survival, the structure is adaptive reuse and continues to exist in the future. The transition of buildings into museums in the process of adaptive reuse is examined in this study. The study’s aim is to determine which design principles should be applied when heritage buildings are converted into museums. Literature research on the issue was conducted in the study, and the interior design standards of museums, as well as the concept of conservation and adaptive reuse, were studied. In this regard, the examples of Istanbul’s Pera Museum, Dogancay Museum and Salt Galata, which have been converted into museums from heritage buildings, have been compared. In the research, which is a case study, the interiors of three museums were observed and analyzed. The interiors of the museums have been examined under many headings such as lighting, exhibition, circulation, security and accessibility. As a result of the research, it was determined that the heritage buildings that were adaptive reuse should meet the design criteria of the new function and design criteria were suggested. Adaptive reuse heritage buildings are examples of urban identity by preserving the qualities they had in the past.

Anahtar Kelimeler

Adaptive Reuse, Heritage Building, Conservation, Pera Museum, Salt Galata, Dogancay Museum

Tarihi Yapıların Müze Olarak İşlevlendirilmesinin İstanbul’dan Örneklerle İncelenmesi

Öz

Tarihi yapıların varlığını sürdürmesinde orijinal işlevinin yeterli olmadığı durumlarda, yapılar yeniden işlevlendirilerek gelecekte de varlığını devam ettirmektedir. Çalışmada yeniden işlevlendirmede yapıların müzeye dönüşümü ele alınmıştır. Araştırmanın amacı, tarihi yapıların müze olarak işlevlendirilirken hangi tasarım kriterleriyle tasarlanması gerektiğini incelemektir. Çalışmada konu ile ilgili literatür taraması yapılmış ve müzelerin iç mekan tasarım ölçütleri, koruma ve yeniden işlevlendirme kavramları araştırılmıştır. Bu kapsamda, İstanbul’da bulunan, tarihi yapılardan müzeye dönüşmüş olan Pera Müzesi, Doğançay Müzesi ve Salt Galata örnekleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Durum çalışması olan araştırmada üç müzenin iç mekanları gözlemlenmiş ve analiz edilmiştir. Müzelerin iç mekanları aydınlatma, sergileme, sirkülasyon, güvenlik ve erişilebilirlik gibi birçok başlık altında incelenmiştir. Araştırma sonucunda yeniden işlevlendirilen tarihi yapıların, yeni işlevin tasarım ölçütlerini karşılaması gerektiği tespit edilmiş ve tasarım ölçütleri önerilmiştir. Yeniden işlevlendirilmiş tarihi yapılar, geçmişte sahip olduğu nitelikler korunarak kent kimliğine kazandırılmış örneklerdir.

Anahtar Kelimeler

Yeniden İşlevlendirme, Koruma, Doğançay Müzesi, Salt Galata, Pera Müzesi

Kaynakça

• Arslan, Hatice Derya & Orhan, Ş. Büşra & Dişli, Gülşen, “Tarihi Çevrede Yeni Yapı Tasarımının Müze İşlevi Özelinde Değerlendirilmesi”, Art-e Sanat Dergisi, 2020, 13(25), s. 71-101.
• Asiliskender, Burak & Gökmen Balcı, Hamiyet & Yılmaz, Neşe, “Anıt Kavramı, Kimliğin Sürekliliği ve Değişim: Gevher Nesibe Medresesi Deneyimi”, Mimarlık Dergisi, İstanbul 2005, s.n.y.
• Aydın, Ayşe & Şahin, Özer, “Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Isparta Aya İshotya Yorgi Kilisesi’nin Gül Müzesi’ne Dönüşümü”, TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi, 2018, (17), s. 63-75.
• Aydın, Dicle & Yaldız, Esra, “Yeniden Kullanıma Adaptasyonda Bina Performansının Kullanıcılar Üzerinden Değerlendirilmesi”, Metu Journal Of The Faculty Of Architecture, 2010, 27(1), s. 1-22.
• Aykut, Züleyha, “Müze Sergilemelerinde İzleyici-Sergi Etkileşimi Bağlamında Mekan Tasarımı”, International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art, 2017, 2(2), s. 219-242.
• Bahar, Zeynep & Kurak Açıcı, Funda, “Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Kayseri Lisesi Örneği”, Artium, 2021, 9(2), s. 68-78.
• Bektaş, Umay & Yalçınkaya, Şengül, “Konuttan Müzeye Yapı-İşlev Uyumu: Beyoğlu Bölgesi”, Medeniyet Sanat Dergisi, 2020, 6(2), s. 80-95.
• Beşevli Saraçoğlu, Bahar, Tarihi Yapıların İşlev Değişikliğiyle Kent Müzesine Dönüştürülmesi: Kastamonu İlinde Bulunan Kent Müzesi Örnekleri, Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, Karabük 2021.
• Bullen, Peter A. & Love, Peter E.D., “Adaptive Reuse Of Heritage Buildings”, Structural Survey, 2011, 29(5), s. 411-421.
• Çetin, Cansın İlayda, “Tarihi Yapıların Sergileme Mekânı Olarak Yeniden İşlevlendirilmesi: Tate Modern Ve Orsay Müzesi Örneği”, STAR Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 2021, 2(3), s. 227-253.
• Demir, Rabia, Burhan Doğançay ve Serileri, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas 2011.
• Dinç, Elife Bilgen, Melez Mekânsallaşmanın Dışavurumu: Salt Beyoğlu ve Salt Galata, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul 2012.
• Elsorady, Dalia Abdelaziz, “Assessment of the Compatibility of New Uses for Heritage Buildings: The Example of Alexandria National Museum, Alexandria, Egypt”, Journal of Cultural Heritage, 2014, 15, s. 511–521.
• Erder, Cevat, “Venedik Tüzüğü Tarihi Bir Anıt Gibi Korunmalıdır”, O.D.T.Ü Mimarlık Fakültesi Dergisi, 1977, 3(2), s. 167-190.
• Erenler, Emre, “Yeni-Klasikçilik”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi 3, (Ed.: Zeynep Rona), Yem Yayınları, İstanbul 1997, s. 1936-1937.
• Hasol, Doğan, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, 14. B., Yem Yayınları, İstanbul 2016.
• İslamoğlu, Özge, “Tarihi Yapıların Yeniden Kullanılmasında Yapı-İşlev Uyumu: Rize Müzesi Örneği”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 2018, 7(5), s. 510-523.
• Kandemir, Özge & Uçar, Özlem, “Değişen Müze Kavramı ve Çağdaş Müze Mekanlarının Oluşturulmasına Yönelik Tasarım Girdileri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 2015, 5(2), s. 17-47.
• Kara, Esra Nurçin, & İşleyen, Emel, “Bir Kültür Yapısı Olarak Salt Galata’nın Çağdaş Restorasyon Kuramı Açısından Değerlendirilmesi”, International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art, 2018, 3(6), s. 83-100.
• Karayılanoğlu, Gamze, Çağdaş Sanat Müzelerinde 'Yeni' Müzecilik Anlayışıyla Değişen İç Mekân Organizasyonunun İstanbul’dan Örneklerle Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul 2016.
• Mısırlısoy, Damla & Günçe, Kağan, “Assessment Of The Adaptive Reuse Of Castles As Museums: Case Of Cyprus”, International Journal of Sustainable Development and Planning, 2016, 11(2), s. 147–159.
• Özsezgin, Kaya, Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedik Sözlük, 1. B., Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1994.
• Rona, Zeynep, “Art Nouveau”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi 1, (Ed.: Zeynep Rona), Yem Yayınları, İstanbul 1997, s. 141-142.
• Salderay, Bülent & Gönülay Çalımlı, Zeynep, “Müze Kavramı, Süleyman Saim Tekcan ve Imoga-İstanbul Grafik Sanatlar Müzesi”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 2020, s. 83-99.
• Savaş, Hatice & Yüksel, Şen, “Terk Edilmiş Endüstri Alanlarının Kültür-Sanat Odaklı Yeniden İşlevlendirilmesi: Hasanpaşa Müze Gazhane”, Mimarlık Dergisi, İstanbul 2021, s.n.y.
• Soydaş, Eylem, Adil Doğançay’ın Doğançay Müzesi’nde İlk Sergilenen Eserleri, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne 2019.
• Subaşı, Münevver & Okumuş, Kübra, “Bir Araştırma Yöntemi Olarak Durum Çalışması”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2017, 21(2), s.419-426.
• Turan, Ebru, İstanbul’da 2000 Yılından Sonra Kurulan Özel Sanat Müzelerinin Sanat ve Sosyal Ortama Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul 2011.
• Yiğitpaşa, Nadire Tuba, XIX. Yüzyıl Beyoğlu Yapılarında Heykel ve Figürlü Kabartmalar, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum 2010.
• İnternet Kaynakları
• URL-1: https://istanbul.ktb.gov.tr/TR-276859/muzelerimiz.html, Erişim Tarihi: 02.08.2022.
• URL-2: https://www.peramuzesi.org.tr/pera-muzesi-hakkinda, Erişim Tarihi: 02.08.2022.
• URL-3: https://www.peramuzesi.org.tr/sergi/zevk-meselesi/1265, Erişim Tarihi: 21.05.2022.