An assessment of the Knowledge about the Hazards and Biological Effects of Radiation in Patients Applying to a Faculty of Dentistry

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 8, 28.08.2020

Sinem Sırlı Yılmaztürk Özlem Yarbaşı Esin Bozdemir (haştar)

Öz

Anahtar Kelimeler

Radiation, Radiation effects, Radiation protection

Bir Diş Hekimliği Fakültesine Başvuran Hastaların Radyasyonun Zararları ve Biyolojik Etkileri Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı dental tedavi için başvuran hastaların, diş hekimliğinde kullanılan radyolojik tetkiklerin radyasyon
dozu, radyasyonun zararları ve radyasyondan korunma ile ilgili bilgi düzeyleri ve farkındalıklarının değerlendirilmesidir.
Gereç ve Yöntemler: Çalışma popülasyonu 18 yaş ve üstü 500 (250 erkek, 250 kadın, yaş ortalaması 37,94 ± 15,76 yıl) erişkin
hastadan oluşmaktaydı. Katılımcılara demografik bilgiler, diş hekimliğinde kullanılan radyolojik tetkiklerin radyasyon dozu,
radyasyonun zararları ve radyasyondan korunmayla ilgili sorular içeren bir anket formu uygulandı.
Bulgular: Katılımcıların çoğunluğu üniversite mezunuydu (%51,2) ve yaşları 18-29 yaş grubundaydı (%41,6). 254 (%50,8)
hasta dental radyolojik tekniklerin radyasyon içerdiğini bilmediğini söyledi. Hastaların çoğunluğu intraoral filmlerin radyasyon dozunun, vücudun diğer bölgelerinden alınan filmlere göre daha az olduğunu bilmediğini (%57,4) ve hamile hastalardan
kesinlikle film alınmaması gerektiğini (%56,2) belirtti. 343 (%68,6) hasta radyasyonun kanser oluşum riskini arttırdığını bildirdi. 387 (%77,4) katılımcı radyasyonun zararları hakkında, 394 (%78,8) katılımcı radyasyondan korunma konusunda yeterli
bilgisi olmadığını belirtti.
Sonuç: Çalışmamızda hastaların radyasyonun zararları ve radyasyondan korunma hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları
sonucuna ulaşılmıştır. Hastaların bilgi düzeyleri ve farkındalıklarının arttırılması için sağlık kuruluşları ve okullarda eğitimler
verilmeli; bu eğitimler broşürler ve basın-yayın organları ile desteklenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Anket, Radyasyon, radyasyon etkileri, radyasyondan korunma

Kaynakça

• 1Arnout EA, Jafar A. Awareness of Biological Hazards and Radiation Protection Techniques of Dental Imaging- A Questionnaire Based Cross-Sectional Study among Saudi Dental Students. J Dent Health Oral Disord Ther 2014, 1(2): 00008.
• Little MP, Wakeford R, Tawn EJ, Bouffler SD, Berrington de Gonzalez A. Risks associated with low doses and low dose rates of ionizing radiation: why linearity may be (almost) the best we can do. Radiology 2009, 251(1): 6-12.
• Agbor AM, Azodo CC. Radiation Protection Awareness and Practices in Cameroon Dental Health Care Facilities. Indian J Oral Health Res 2016;2:17-22.
• Yurt A, Çavuşoğlu B, Günay T. Evaluation of Awareness on Radiation Protection and Knowledge About Radiological Examinations in Healthcare Professionals Who Use Ionized Radiation at Work. Molecular Imaging and Radionuclide Therapy 2014;23(2): 48-53.
• Enabulele JE, Igbinedion BO. An assessment of Dental Students’ knowledge of radiation protection and practice. Journal of Education and Ethics in Dentistry. 2013, 3(2): 54-9.
• Arrow P. Oral hygiene in the control of occlusal caries. Community Dent Oral Epidemiol. 1998 Oct;26(5):324-30.
• Talo Yıldırım T, Acun Kaya F, Uysal E. Diş Hekimi Korkusu ile Cinsiyet, Yaş, Medeni Durum, Diş Hekimine Gitme Sıklığı, Eğitim, Sosyo-Ekonomik ve Periodontal Durum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Turkiye Klinikleri J Dental Sci. 2013;19(2):77-85.
• Taşsöker M, Kök H, Özcan Şener S. Bir Diş Hekimliği fakültesine başvuran hastaların diş hekimliği uzmanlık alanları konusundaki bilgi düzeyleri. 2017; 13(3): 25-30.
• Kayıpmaz S, Dal H, Meşe B. Diş hekimliği radyolojisinde doz kavramı ve önemi. Harorlı A, editör. Diş Hekimliği Radyolojisinde Farklı Yaklaşımlar. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019. p.13-20.
• Coşkun Ö. İyonize Radyasyonun Biyolojik Etkileri. Journal of Technical Sciences 2011; 1(2): 13-17.
• Şenlik ZB. Ankara’da Bir Üniversite Hastanesinde İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları ile çalışan sağlık çalışanlarında iyonlaştırıcı radyasyonun olası sağlık etkilerinin belirlenmesi [tez]. Ankara, Türkiye: Gazi Üniversitesi; 2010.
• Balsak H. Radyoloji çalışanlarının tanı amaçlı kullanılan radyasyonun zararlı etkileri hakkında bilgi, tutum ve davranışları [tez]. Malatya, Türkiye: İnönü Üniversitesi 2014.
• Kıraç FS. Gebelikte ve Çocuklarda Radyasyon Güvenliği. Turkiye Klinikleri J Nucl Med-Special Topics. 2017;3(1):4-1.
• Ceylaner Bıçakçı B. Radyasyonun fetus üzerine etkileri. Türk Onkoloji Dergisi 2009;24(4):185-190
• Pharoah MJ, White SC. Oral Radiology Principles and Interpretation. 7th Edition. 2013. p.268-269
• Koçyiğit A, Kaya F, Çetin T, Kurban I, Erbaş T, Ergin A ve ark. Radyolojik tetkikler sırasında maruz kalınan radyasyon hakkında sağlık personelinin bilgi düzeyleri. Pam Med J 2014;7(2):137-142.
• Özel D, Özel BD, Özkan F, Akan D, Özer Ö, Halefoğlu AM. Klinisyen hekimlerin iyonizan radyasyon ve radyolojik görüntüleme yöntemleri hakkında bilgi düzeyleri: kesitsel anket çalışması. Okmeydanı Tıp Dergisi 2015;31(4):189-193.
• Herfarth H, Palmer L. Risk of Radiation and Choice of Imaging. Digest Dis 2009;27:278-84.
• Daşdağ S. İyonlaştırıcı radyasyonlar ve kanser. Dicle Tıp Derg / Dicle Med J Cilt / Vol 37, No 2, 177-185.
• Anissi HD, Geibel MA. Intraoral radiology in general dental practices-a comparison of digital and film-based X-ray systems with regard to radiation protection and dose reduction. Fortschr Röntgenstr. 2014;186:762-7.
• Ceylan I, Er A, Nayır T, Yaslı G, Akman C. Radyolojik Tetkik Yaptıran Hastaların Radyasyonun Zararlı Etkileri Hakkında Bilgi Düzeylerinin Araştırılması. Smyrna Tıp Dergisi 2014;2:1-6.