The Relationship Between Moral Sensitivities and Ethical Decisions of Dentistry Faculty Students

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 182 - 191, 30.08.2024

Merve Abaklı İnci , Yasemin Derya Fidancıoğlu , Hazal Özer

https://doi.org/10.51122/neudentj.2024.101

Öz

Aim: This study examines dental faculty students' ethical sensitivity and attitudes toward ethical decision-making in healthcare. Despite frequent ethical dilemmas among dentists, there's limited research on dental students' experiences. This study aims to fill this gap by assessing dental students’ ethical sensitivity.
Methods: Conducted between June and July 2021 with 436 voluntary participants from 1st to 5th grade students at a Faculty of Dentistry. Data were collected using a sociodemographic form and "Moral Sensitivity Questionnaire" (MSQ), 30-item tool with six sub-dimensions: autonomy, benefit, holistic approach, conflict, implementation, and orientation. Reliability analysis used Cronbach's Alpha, statistical analyses were performed.
Results: Study found that 61.9% of participants were women, with an average age of 21.64 years. The overall reliability value of the MSQ scale was 0.920. The highest agreement among survey items was with "I often experience contradictions about how to approach the patient" (4.49±1.69). Significant differences were found in autonomy and application sub-dimensions based on students' grade levels (p=0.002). There was no significant gender difference in moral sensitivity (p>0.05), and no significant correlation was found between age and moral sensitivity.
Conclusion: Findings highlight the importance of developing and protecting dental students' moral and ethical sensitivities for their professional success and public health. They underscore the need for enhanced ethics education in dental curricula and stronger hospital ethics committees to support healthcare professionals in ethical decision-making. This research offers valuable insights into the ethical challenges faced by dental students and emphasizes the necessity for further studies in this area.

Anahtar Kelimeler

Ethical Sensitivity, Ethical Dilemmas, Health Ethics, Dentistry, Health Law

Etik Beyan

The ethical approval for this study was received by the Necmettin Erbakan University Non-Pharmaceutical and Medical Device Ethics Committee (2021/06-69).

Diş Hekimliği Fakültesi Öğrencilerinin Ahlaki Duyarlılıkları ile Etik Kararlar Konusundaki Tutumlarının İlişkisi

Öz

Amaç: Bu çalışma, diş hekimliği fakültesi öğrencilerinin ahlaki duyarlılıklarını ve sağlık hizmeti sunumu sırasında etik karar verme konusundaki tutumlarını incelemektedir. Diş hekimleri arasında sıkça karşılaşılan etik ikilemler olmasına rağmen, diş hekimliği öğrencilerinin deneyimlerine yönelik araştırmalar yetersizdir. Çalışmamız, diş hekimliği öğrencilerinin etik duyarlılıklarını değerlendirerek bu boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma Haziran-Temmuz 2021 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma, Diş Hekimliği Fakültesi'nde 1. ve 5. sınıf öğrencileri arasından gönüllü olarak katılan 436 öğrenciyi içermektedir. Veriler, sosyodemografik bilgi formu ve "Ahlaki Duyarlılık Anketi" (ADA) kullanılarak toplanmıştır. Anket; otonomi, yarar, bütüncül yaklaşım, çatışma, uygulama ve yönelim olmak üzere altı alt boyuta sahip 30 maddeden oluşmaktadır. Güvenilirlik analizi Cronbach's Alpha kullanılarak yapılmış ve istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Katılımcıların %61,9'u kadındı ve ortalama yaş 21,64 idi. ADA ölçeğinin genel güvenilirlik değeri 0,920 olarak belirlenmiştir. Anket maddeleri arasında en yüksek katılım "Hasta yaklaşımı konusunda sık sık çelişkiler yaşıyorum" (4,49±1,69) olmuştur. Öğrencilerin sınıf düzeylerine göre otonomi ve uygulama alt boyutları değerlendirmelerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur (p=0,002). Cinsiyetler arasında ahlaki duyarlılık açısından anlamlı fark bulunmamış (p>0,05) ve yaş ile ahlaki duyarlılık arasında anlamlı korelasyon tespit edilmemiştir.
Sonuçlar: Çalışmanın bulguları, diş hekimliği öğrencilerinin mesleki başarıları ve halk sağlığı için etik duyarlılıklarının geliştirilmesinin önemli olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca, diş hekimliği müfredatında etik eğitiminin artırılması gerektiğini belirtmektedir. Araştırma, sağlık hizmeti sunumunda etik karar verme süreçlerini desteklemek için daha güçlü hastane etik komitelerine ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Bu araştırma, diş hekimliği öğrencilerinin karşılaştıkları etik zorluklara dair önemli bilgiler sunmakta ve bu alanda daha fazla çalışma yapılması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Etik Duyarlılık, Etik İkilemler, Sağlık Etiği, Diş Hekimliği, sağlık hukuku

Etik Beyan

Bu çalışma için etik onay Necmettin Erbakan Üniversitesi İlaç ve Tıbbi Cihaz Dışı Etik Kurul tarafından alınmıştır (2021/06-69).

Kaynakça

• Tosun H. Ahlaki Duyarlılık Anketi (ADA): Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Uyarlaması. J Contemp Med. 2018;8:316-21.
• Lutzen K, Johansson A and Nordström, G. Moral Sensitivity: Some Differences Between Nurses And Physicians. Nurs. Ethics. 2000;7:520-30.
• Tosun, H. Sağlık Uygulamalarında Deneyimlenen Etik İkilemlere Karşı Hekim ve Hemşirelerin Duyarlılıklarının Belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. 2005.
• Kahriman I,Çalik K Y. Klinik Hemşirelerin Etik Duyarlılığı. Gümüşhane Univ. Sağlık Bilim. Derg. 2017;6:111-21.
• Atasoy N, Boydak M, Çırpan HA, Kendigelen A, Meriç İE, Topal Sarıkaya A, Ulubelen A, Yazıcı H, Yıldırım N. Araştırma ve Yayın Etiği. (Ed). Bilim Etiği. 2011:27-46. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Yazıcı H. Tıp ve Etik. Atasoy N, Boydak M, Çırpan HA, Kendigelen A, Meriç İE, Topal Sarıkaya A, Ulubelen A, Yazıcı H, Yıldırım N (Ed). Bilim Etiği. 2011:9-20. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Haddad LM, Geiger RA. Nursing ethical considerations. 2020 Sep 1. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): Stat Pearls Publishing; 2021 Jan–. PMID: 30252310.
• Dönmez, Y. Pediatri hemşirelerinin mesleki değerler ve profesyonel davranışların incelenmesi. 2019. (Order No. 28675990). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (2545611731). Retrieved from https://www.proquest.com/dissertations-theses/pediatri-hemşirelerinin-mesleki-değerler-ve/docview/2545611731/se-2
• Karaman, E. Muhasebe Meslek etiği ve muhasebe meslek mensuplarının etik kurallara bakışı (Balıkesir ili örneği). Gazi Üniversitesi. Ankara. 2015.
• Oran NT. Yoğun Bakım Ünitesinde Yaşlı Hasta. Hemşirelik Forumu Dergisi. 2004;6:24-30.
• Algıer L, Yağmurlu A, Gökçora İH. Yenidoğan Cerrahisinde Yaşanan Etik Sorunlar. Türkiye Klinikleri J. Med Ethics. 1998;6:89-93.
• Yorulmaz, D. Hemşirelerin Etik Duyarlılığı ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2021;29:86-93.
• Batı, Neslihan. Hemşirelerin etik duyarlılıkları ile hasta savunuculuk düzeyleri arasındaki ilişki. MS thesis. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2023.
• Dikmen Y. Yoğun bakımda hastadan desteği çekme ve etik: Ötenazi. In: Hatemi H, Doğan H. Medikal Etik. İstanbul: Yüce Yayım. 2001:35-41.
• Ustrell-Torrent JM, Buxarrais-Estrada MR, Ustrell-TorrentRiutord-Sbert P. Ethical Relationship İn The Dentist-Patient İnteraction. J Clin Exp Dent. 2021;13:61-6.
• Aydın Y, Dikmen Y, Kalkan CS. Ebelik Öğrencilerinin Hasta Bakım Uygulamalarında Etik Duyarlılıklarının İncelenmesi. Contemp Med. 2017;7:168-74.
• Akça NK, Şimşek N, Arslan DE, Şentürk S, Akça D. Moral Sensitivity Among Senior Nursing Students In Turkey. Int. J. Caring Sci. 2017;10:1031-9.
• Parlar Kılıç S, Karadağ G, Demirel C and Kılıç N. Hemşirelik Ve Tip Öğrencilerinin EtikDuyarliliklari ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Karşilaştirilmasi. Int. J. Soc. Sci. 2019;5:1255-62.
• Chatti P, Parlapalli V, Pydi S, Pottem N, Janapareddy K, Pallekonda A. Knowledge, Attitude and Practice of Health Care Ethics Among Medical, Dental and Nursing Colleges Students and Faculty in Visakhapatnam: A Questionnaire Study. Int Healthc Res J. 2020;4:126-35.
• Sin M, Butt S, Barber S. Assessing Dentist And Dental Student Knowledge Of And Attitudes Towards Shared Decision-Making İn The United Kingdom. Eur J Dent Educ. 2021;25:768-77.