Ergenlerde Sosyal Görünüş Kaygısının İletişim Becerilerine Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 14 - 26, 30.06.2022

Halime Akarsu , Merve Demirpençe

Öz

Sosyal görünüş kaygısı en genel tanımıyla kişinin dış görünüşünün başkası tarafından olumsuz değerlendirileceğine yönelik inançtır. Günümüzde fiziksel görünüme dair olumsuz inanç, iletişimdeki en önemli engellerden biri haline gelmiştir. İletişim sürecinde birey etkili konuşmasıyla, davranışıyla ve dış görünüşüyle insanları etkilemeye çalışmaktadır. Bu esnada bireyin insanlar üzerinde nasıl bir algı bıraktığını düşünerek kaygı yaşaması sonucunda çekingen davranışlar göstermesi etkili iletişim sürecini engellemektedir. Dolayısıyla bu çalışmada ergenlerin bireysel performansını ve düşüncelerini etkileyen sosyal görünüş kaygısının, insanlarla daha sağlıklı ilişkiler kurmayı sağlayan iletişim becerisi ile olan ilişkisinin incelenmesi, varsa iletişim becerilerini etkilemede sosyal görünüş kaygısının rolünün araştırılması ve ilgili literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır. Çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmış olup örneklemi 2021-2022 eğitim öğretim yılında İstanbul ve Niğde illerinde öğrenim gören 585 lise öğrencisi oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, sosyal görünüş kaygısı ölçeği ve iletişim becerileri envanteri kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimleyici istatistiksel analizler, t-testi ve tek yönlü ANOVA kullanılmıştır. Sonuç olarak ergenlerde iletişim becerilerinin ve sosyal görünüş kaygısının öğrenim görülen okul türüne, sınıfa, ailenin sosyoekonomik düzeyine ve ebeveynlerin eğitim durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülürken kız öğrencilerin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin (X=41.54) erkek öğrencilerin sosyal görünüş kaygı düzeylerinden (X=35.33) daha yüksek olduğu görülmüştür. İletişim becerilerinin ise genel olarak düşük düzeyde olduğu görülmüş ve öğrencilerin sosyal görünüş kaygı durumları ile iletişim becerileri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Literatüre bakıldığında sosyal görünüş kaygısı ile iletişim becerisi konularını ele alıp bunların birbiriyle ilişkisini inceleyen oldukça sınırlı sayıda çalışma olduğu görülmektedir. Bu nedenle yeni çalışmalar yapılması bu alana ışık tutmak bakımından önem arz edebilir.

Anahtar Kelimeler

Ergenler, İletişim Becerileri, Sosyal Görünüş Kaygısı

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012100348

The Effect of Social Appearance Anxiety on Communication Skills in Adolescents

Öz

In its most general definition, social appearance anxiety is the belief that one's appearance will be negatively evaluated by someone else. Today, a negative belief about physical appearance has become one of the most important barriers to communication. In the communication process, the individual tries to influence people with his effective speech, behavior, and appearance. In the meantime, the individual's timid behavior as a result of experiencing anxiety by thinking about what perception he leaves on people hinders the effective communication process. Therefore, this study, it is aimed to examine the relationship between social appearance anxiety, which affects the individual performance and thoughts of adolescents, and communication skills, which enable to establish healthier relationships with people, to investigate the role of social appearance anxiety in affecting communication skills, if any, and to contribute to the relevant literature. The relational survey model was used in the study, and the sample consisted of 585 high school students studying in the provinces of Istanbul and Niğde in the 2021-2022 academic year. Personal information form, social appearance anxiety scale, and communication skills inventory were used as data collection tools. Descriptive statistical analyses, t- test, and one-way ANOVA were used in the analysis of the data. As a result, it was seen that communication skills and social appearance anxiety of adolescents did not show a significant difference according to the type of school, class, socioeconomic level of the family, and educational status of the parents, while the social appearance anxiety levels of female students (X=41.54) were higher than the social appearance anxiety levels of male students (X=35.33). ) was found to be higher. Communication skills were generally found to be low, and no significant relationship was found between students' social appearance anxiety and communication skills. When we look at the literature, it is seen that there are a very limited number of studies that deal with social appearance anxiety and communication skills and examine their relationship with each other. For this reason, new studies may be important in terms of shedding light on this area.

Anahtar Kelimeler

adolescents, Communication skills, Social Appearance Anxiety

Proje Numarası

1919B012100348

Kaynakça

• Aşcı, Ö., Hazar, G. ve Yılmaz, M. (2015). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri ve ilişkili değişkenler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(6), 160-165.
• Canbazoğlu Bilici, S. (2019). Örnekleme yöntemleri. H. Özmen ve O. Karamustafaoğlu (Ed). İçinde Eğitimde araştırma yöntemleri (s. 63-65). Ankara: Pegem Akademi.
• Cerit, B. ve Öz, F. (2019). Hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Kastamonu Sağlık Akademisi Dergisi, 1(4), 1-21.
• Çelik, E. ve Şenay Güzel, H. (2018). Ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ile mükemmeliyetçilik arasındaki ilişki: Benlik saygısının aracı rolü. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(16), 235-256.
• Çetinkaya, B., Gülaçtı, F. ve Çiftci, Z. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(10), 904-922.
• Çınar, H., ve Keskin, N., (2015). Öğrencilerin sosyal görünüş kaygısının öğrenim yeri tercihlerine etkisi. Electronic Journal of Vocational Colleges, 14, 257-265.
• Doğan, T., (2010). Sosyal görünüş kaygısı ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 151-159.
• Elkin, N., Karadağlı, F. ve Barut, A.Y. (2016). Sağlık bilimleri yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri düzeyleri ve ilişkili değişkenlerin belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi, 9(2), 70-80.
• Erdoğan, B. (2019). Klinik olmayan örneklemde sosyal medya bağımlılığının sosyal görünüş kaygısı ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Ersanlı, K. ve Balcı, S. (1998). İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(10), 7-12. Gökçe, H. ve Keçeci, K. (2020). Fiziksel aktiviteye katılan bireylerin iletişim becerileri ve sosyal görünüş kaygıları. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 73-81.
• Hart, T.A., Flora, D.B., Palyo, S.A., Fresco, D.M., Holle, C., & Heimberg, R.C. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment, 15(1), 48-59.
• İnan, M., Akbulut İnan, S., Kalemoğlu Varol, Y., Çolakoğlu, F.F. ve Çolakoğlu T. (2018). Ergenlerin sosyal görünüş kaygılarının beden eğitimi dersine yönelik sürekli kaygı düzeyleri üzerindeki etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(12), 258-265.
• Kaplan, V. (2022). Öğrencilerin Sosyal Görünüş Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi (Kayseri İli Örneği). Humanistic Perspective, 4(1), 107-125.
• Kara, A. (2016). Sosyal görünüş kaygısı ile utangaçlık arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Birey ve Toplum Dergisi, 11(6), 95-106. Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kılıç, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Kılıç, M. ve Karakuş, Ö. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnsan Bilimleri Dergisi, 13(3), 3837-3852.
• Kulaksızoğlu, A. (2004). Ergenlik psikolojisi (6. basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Makas, S. ve Çelik, E. (2018). Erken dönem uyumsuz şemalar ile sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Elektronik sosyal bilimler dergisi, 67(17), 926-937.
• Onarman, B. (2020). Sosyal medya kullanım nedenlerinin iletişim becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, M., Gürel, Ş.C. ve Yıldız, M., (2013). Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal of Mood Disorders, 3(3), 107-113.
• Özkan, Y. (2017). Ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ile duygusal yeme arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Pelit, E., Karaçor, M. ve Kılıç, İ. (2018). Duygusal zekânın iletişim becerilerine etkisi: Turizm öğrencileri üzerinde bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(20), 85-107.
• Santrock, J.W. (2019). Yaşam boyu gelişim. (Yüksel, G., Çev. Ed). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Seki, T., Dilmaç, B. (2015). Ergenlerin sahip oldukları değerler ile öznel iyi oluş ve sosyal görünüş kaygı düzeyleri arasındaki yordayıcı ilişkiler: Bir model önerisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 179(40), 57-67.
• Soylu, Y., Atik, F. ve Öçalan, M. (2017). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin incelenmesi (Kırıkkale ili örneği). Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 38-45.
• Toluç, G., (2020). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı düzeyleri ve iletişim becerileri arasındaki ilişkilerin cinsiyetlere göre incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Yüceant, M. (2013). Beden eğitimi öğretmen adaylarının sosyal görünüş kaygılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Aksaray Üniversitesi, Aksaray.