AİLE ŞİRKETLERİNDE TÜKENMİŞLİK DUYGUSUNUN GELİŞİMİNDE ÖRGÜTSEL ADALET FONKSİYONUN ETKİSİ: KONYA İLİNDE ÖRNEK UYGULAMA

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 9, 30.11.2018

İhsan Polat , Aykut Bedük , Kemalettin Eryeşil

Öz

Tükenme, düşük kişisel başarı hissi ve duyarsızlaşma
ile sonuçlanan psikolojik bir durumdur. Çalışmamızda aile işletmelerinde
çalışanların üzerinde olumsuz etkisi olduğu düşünülen tükenmişlik duygusu ile
örgütsel adalet arasındaki ilişkiye odaklanılmıştır. Aile fonksiyonu ile daha
da karmaşıklaşan işletme yapılarında stresle mücadele edebilme becerisine bağlı
olarak gelişen tükenmişlik duygusunu tetikleyen farklı stres kaynakları ortaya
çıkmaktadır. Bu araştırmada tükenmişliği tetiklediği düşünülen örgütsel adalet
faktörü arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırmamızda
veriler anket tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırma Konya ilindeki aile
işletmelerinde gerçekleştirilmiştir. Veriler SPSS paket programı ile analiz
edilmiştir. Araştırma sonucuna göre, tükenmişlik duygusu ile örgütsel adalet
arasında negatif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tükenmişlik, Adalet

EFFECT of ORGANIZATIONAL JUSTICE on BURNOUT in FAMILY BUSINESSES: A STUDY in KONYA

Öz

Burnout is a
psychological condition which is seen on an employee who should need to work in
a close relationship with the customer and which is signs as depersonalization,
low personal accomplishment, emotional exhaustion. In our study, we have been
focused on relationship of burnout and the organizational justice which has a
negative impact on the employees in family businesses. There are lots of stress
sources can be seen in family businesses which become more complex with the
family dinamics added. And it becomes the source of burnout which is about the
ability to get rid of stress. In this study, it was intended to reveal the
relationship between burnout and organizational justice. The data were
collected using a questionnaire. Research was conducted in family businesses in
the province of Konya. Data were analyzed by using SPSS programme. According to
the survey, a significant negative correlation between organizational justice
was identified with a sense of exhaustion. 

Anahtar Kelimeler

Burnout, Justice

Kaynakça

• Altun, I. (2002). Burnout and nurses’ personal and professional values. Nursing Ethics, 9(3), 269-278. Arslan, R. ve Acar, B. N. (2013). A research on academics on life satisfaction, job satisfaction and professional burnout. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 18(3). Basım, H. ve Şeşen, H. (2005). Çalışma yaşamında tükenmişlik: Sosyal hizmet uzmanları ile hemşireler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 16(2), 57-70. Begley, T. M., Lee, C., Fang, Y. ve Li, J. (2002). Power distance as a moderator of the relationship between justice and employee outcomes in a sample of Chinese employees. Journal of Managerial Psychology, 17(8), 692-711. Bies, R.J. (2001). Interactional (In) justice: The sacred and the profane. J. Greenberg ve R. Cropanzano (Ed.), Advances in organizational justice, 91. ABD: Stanford University Press. Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2). Campbell, N. S., Perry, S. J., Maertz, C. P., Allen, D. G., ve Griffeth, R. W. (2013). All you need is… resources: The effects of justice and support on burnout and turnover. human relations, 66(6), 759-782. Colquitt, J. A., Scott, B. A., Rodell, J. B., Long, D. M., Zapata, C. P., Conlon, D. E. ve Wesson, M. J. (2013). Justice at the millennium, a decade later: A meta-analytic test of social exchange and affect-based perspectives. Journal of Applied Psychology, 98(2), 199. Conner, D. S. (2002). The role of equity sensitivity in organizational justice perceptions. Unpublished dissertation, Tallahasseee, FL; Florida State University. Cropanzano, R., Goldman, B. ve Folger, R. (2005). Self‐interest: Defining and understanding a human motive. Journal of Organizational Behavior, 26(8), 985-991. Cunneen, C., White, R. D., White, R., & White, R. (1995). Juvenile justice: an Australian perspective. Melbourne: Oxford University Press. Çalışkan, S. C. (2014). pozitif örgütsel davranış değişkenleri ile yeni araştırma modelleri geliştirme arayışları: pozitif örgütsel davranış değişkenlerinin işe adanmışlık, tükenmişlik ve sinizm üzerine etkileri ve bu etkileşimde örgütsel adalet algısının aracılık rolü üzerine b. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 363-382. Çekmecelioğlu, H. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarının işten ayrılma niyeti ve verimlilik üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi: Bir araştırma. İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 153-168. Díaz-Barriga Arceo, F. ve Hernández Rojas, G. (2002). Estrategias docentes para un aprendizaje significativo. Una interpretación constructivista. 2ª. ed.) México: McGraw Hill. Folger, R. ve Konovsky, M. A. (1989). Effects of procedural and distributive justice on reactions to pay raise decisions. Academy of Management Journal, 32(1), 115-130. Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn‐out. Journal Of Social Issues, 30(1), 159-165. Greenberg, J. (2004). Stress fairness to fare no stress: managing workplace stress by promoting organizational justice, Organizational Dynamics, 33(4), 352-365. Irak, D. U. (2004). Örgütsel adalet: ortaya çıkışı, kuramsal yaklaşımlar ve bugünkü durumu. Türk Psikoloji Yazıları 7(13), 25-43. İçerli, L.(2010). Örgütsel adalet: Kuramsal bir yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1). İleri, Y. Y. ve Soylu, Y. (2011). Örgütsel etiğin çalışan memnuniyeti üzerindeki etkisi Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 14(1-2), 225-250. Jordan, J. S., Gillentine, J. A. ve Hunt, B. P. (2004). The influence of fairness: The application of organizational justice in a team sport setting. International Sports Journal, 8(1), 139. Kaya, Ş. D., İleri, Y. Y. ve Yüceler, A. (2017). Effects of organizational trust on identification in a university hospital in Turkey. Journal of Human Sciences, 14(2), 2014-2020. Koustelios, A. ve Tsigilis, N. (2005). The relationship between burnout and job satisfaction among physical education teachers: a multivariate approach. European Physical Education Review, 11(2), 189-203. Kwak, A. (2006). The relationships of organizational ınjustice with employee burnout and counterproductive work behaviors: equity sensitivity as a moderator, Ph. D. Thesis, Central Michigan University. Lambert, E. G., Hogan, N. L., Jiang, S., Elechi, O. O., Benjamin, B., Morris, A., . . . Dupuy, P. (2010). The relationship among distributive and procedural justice and correctional life satisfaction, burnout, and turnover intent: An exploratory study. Journal of Criminal justice, 38(1), 7-16. Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2(2), 99-113. Maslach, C. ve Leiter, M. P. (1997). The truth about burnout: San Francisco: Jossey-Bass. Maslach, C., Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52(1), 397-422. Maslach, C., Leiter, M. P. ve Jackson, S. E. (2012). Making a significant difference with burnout interventions: Researcher and practitioner collaboration. Journal of Organizational Behavior, 33(2), 296-300. Meydan, C., Şeşen, H. ve Basım, N. N. (2011). Adalet algısı ve tükenmişliğin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki öncüllük rolü. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13, 2. Özdevecioğlu, M., Sucan, S. ve Akın, M. (2014). Algılanan örgütsel adaletin tükenmişlik üzerindeki etkisi: fiziksel aktivitelere katılımın rolü. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(3),137-151. Özmutaf, N. M. (2006). Örgütlerde insan kaynakları ve stres: Ampirik bir yaklaşım. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23(1-2), 75-81. Pelit, E. ve Bozdoğan, İ. (2014). Çalışanların örgütsel adalet algılamalarının tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisi: Kemer’deki beş yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama. Journal Of Busıness Research Turk, 37. Schaufeli, W. B. ve Van Dierendonck, D. (1993). The construct validity of two burnout measures. Journal of Organizational Behavior, 14(7), 631-647. Schepman, S. B. ve Zarate, M. A. (2008). The relationship between burnout, negative affectivity and organizational citizenship behavior for human services employees. Proceedings of World Academy of Science Engineering and Tecnology, 30, 437-442. Şeşen, H. (2010). Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: iş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(2), 67-90. Tremblay, M. ve Roussel, P. (2001). Modelling the role of organizational justice: effects on satisfaction and unionization propensity of Canadian. International Journal of Human Resource Management, 12(5), 717-737. Underwood Stephens, C. ve Cobb, A. T. (1999). A Habermasian approach to justice in organizational change: Synthesizing the technical and philosophical perspectives. Journal of Organizational Change Management, 12(1), 21-34. Wooten, K. C. ve White, L. P. (1999). Linking OD’s philosophy with justice theory: Postmodern implications. Journal of Organizational Change Management, 12, 7-20. Wright, T. A. ve Bonett, D. G. (1997). The contribution of burnout to work performance. Journal of Organizational Behavior, 18(5), 491-499. Yavuz, E. (2011). Kamu ve özel sektör çalışanlarının örgütsel adalet algılamaları üzerine bir karşılaştırma çalışması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 302-312. Yelboğa, A. (2012). Örgütsel adalet ile iş doyumu ilişkisi: Ampirik bir çalışma. Ege Akademik Bakış, 12(2), 171-182. Yeniçeri, Ö., Demirel, Y. ve Seçkin, Z. (2009). Örgütsel adalet ile duygusal tükenmişlik arasındaki ilişki: İmalat sanayi çalışanları üzerine bir araştırma. Yürür, S. (2008). Örgütsel adalet ile iş tatmini ve çalışanların bireysel özellikleri arasındaki ilişkilerin analizine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 295-312.