DOĞUM SONU DÖNEMDE EMZİRMENİN ÖNEMİ ve GELENEKSEL UYGULAMALAR

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 21 - 26, 05.07.2020

Selma Hancıoğlu Aytaç , Saadet Yazıcı

Öz

Doğum sonu dönemde geçmişten günümüze bebek beslenmesinde en önemli besinin anne sütü olduğu görülmektedir. Anne sütü ve emzirmenin bebek ve anne açısından beslenmenin yanında bağışıklık, gelişim, psikoloji, sosyoekonomik açısından faydaları vardır. Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF bebeklerin doğum sonu ilk altı ayda sadece anne sütü ile beslenmesini önermektedir. Bebek ve çocuk ölüm oranlarının azalmasında en önemli etkenlerden biri anne sütüdür. Emzirme esnasında anne bebek arasında psikolojik ve fizyolojik bağın güçlendiği ve annenin kendini daha iyi hissetmesini sağladığı bilinmektedir. Bağışıklık ve sindirim sistemi ile nörolojik gelişiminin yanı sıra, pulmoner ve gastrointestinal sistem infeksiyonlarında azalma görülür. Anne sütünün arttırılması yönünde tercih edilen geleneksel yöntemlere ilişkin yazılı literatür sınırlı olsa da, Türkiye’de, annelerin %9,2 oranında çağdaş , %42,7 oranında geleneksel ve çağdaş,%47,9 oranında geleneksel, İran’da, %2,7 çağdaş uygulama olduğu, geleneksel uygulama oranının ise %24,7 olduğu bildirilmiştir. Doğum sonu dönemde emzirmede geleneksel yöntemleri tercih eden annelerin sosyo-demografik özelliklerine bakıldığında çoğunluğunun düşük eğitim düzeyinde, geniş aile ortamında ve kırsal bölgede yaşayan anneler olduğu görülmektedir.
Sonuç olarak; Anne sütü ile emzirme hem anne hem de bebek için fizyolojik ve psikososyal açıdan faydalı olduğu ve bunun elde edilebilmesi için anne sütünün artırılması ve anne sütü ile beslenme süresine yönelik bilimsel ve geleneksel uygulamaların gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğum sonu dönem, Anne sütü, Geleneksel yöntemler

THE IMPORTANCE of BREASTFEEDING in POSTPARTUM PERIOD and TRADITIONAL METHODS

Öz

The breast milk is the most important nutrient for the babies until today, when we consider the nutrition of babies at the end of postpartum period. Breast milk and breastfeeding have many benefits like immunization, growing, psychological and socioeconomical beside the benefit of nutrition for the infant and the mother. World Health Organization and UNICEF recommend that the infants should be fed only breast milk during the first six months of life. One of the most important factors in the reduction of infant and child mortality rate is the breast milk. It is known that the psychological and physiological connection between the infant and the mother gets stronger during the breastfeeding period and it makes mother to feel herself better. While it develops the brain, the immune system and digestive system, it also reduces the incidence of pulmonary and gastrointestinal system infections. The mothers in Turkey practise some methods to increase the breast milk, 9.2% of them practise the modern methods, 42.7% of them practise both traditional and modern methods, 47.9% of them practise the traditional methods, although the written literature on traditional methods for increasing the breast milk is limited. But in Iran, 2.7% of the mothers practise modern methods and 24.7% of the mothers practise the traditional methods. When we examine the mother’s socio-demographic characteristics who practises the traditional methods during the postpartum period, it is seen that the majority of them are living in rural areas with large families and have low education level. Conclusion; breastfeeding is beneficial physically and psychologically for both mother and the baby, for that reason it is necessary to practise the scientific and traditional methods for increasing the breast milk andthe duration of breastfeeding.

Anahtar Kelimeler

Postpartum period, breast milk, traditional methods

Kaynakça

• Anne Sütü Ve Emzirme Eğitim Rehberi. Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp Ve Damar Cerrahisi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi,İstanbul,2016.
• Samur G. Anne Sütü. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı Klasmat Matbaacılık. Ankara, 2008.
• Kuran'ı Kerim Türkçe Meali (Diyanet İşleri Başkanlığı), 2/ 233: 46. https://kuran.diyanet.gov.tr/dosyalar/document/kuran_meal.pdf Erişim 19.02.2018
• Yıldız, İ. Anne Sütü, (2015) http://muhder.com/prof-dr-ilhan-yildiz/326-anne-sutu Erişim;19.02.2018.
• Tevrat, I. Samuel-1:23, Tekvin-21:8. https://incil.info/kitap Erişim;19.02.2018.
• UNICEF, WHO & United States Agency for International Development 2008. Indicators for assessing infant and young child feeding practices. Geneva.
• WHO 2009 World Health Organization. Global data bank on infant and young child feding. Geneva. Doyle R. M, Harold, C, Johnson, P. 2001. Nursing herbal medicine handbook. Pensilvania: Springhouse Corporation, Springhouse. Erişim Tarihi: 20.02.2018.
• UNICEF 2003, İlk 6 ay sadece anne sütü, Eri im: [unicef.org/turkey/ir/_mc29.html] Erişim: 23.02.2018 UNICEF 2007a https://www.unicef.org/publications/files/The_State_of_the_Worlds_Children_2007_ Executive_Summary_E.pdf Erişim: 23.02.2018.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TNSA2008-AnaRapor.pdf .Erişim 22.02.2018.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013 Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/eng/tdhs13/report/TDHS2013_Results_Izmir_05022015.pdf Erişim 23.02.2018 Kahriman, İ. Trabzon il merkezinde 6–12 aylık çocuğu olan annelerin bebek bakımına ilişkin geleneksel uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Trabzon, 2007.
• Eğri G, Gölbaşı Z. 2007 15–49 Yaş grubu evli kadınların doğum sonu dönemde bebek bakımına yönelik geleneksel uygulamaları, Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007;6(5): 313–320. Gökduman M, Abalkaya N.A, Anne Sütünü Artırmaya Yönelik Bitkisel Çay Kullanımı ve Etkileyen Faktörler. Adnan Menderes Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum-Kadın Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı,2009. Özsoy SA, Katebi V A comparison of traditional practices used in pregnancy, labour and the postpartum period among women in Turkey and Irani, Midwifery,2006; 24(3): 291-300.
• Taşkın L. Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, 8. baskı, Sistem Ofset Matbaacılık, Ankara, 2007; s: 284–285.
• Gökçay, G. Yaşamın ilk 2 yılında çocuk sağlığı ve bakımı. (1. Baskı). Saga Yayınları, İstanbul,2008. Toprak, Bunsuz O, Şentürk Toplumun Beslenmede Bilinçlendirilmesi Yeterli ve Dengeli Beslenme, 2. baskı, Onur Matbaacılık, Ankara,2002. Köksal N, Aydoğdu H, Şentürk E, Perçin K, Özkan H Anne sütünün immünolojik özellikleri, Güncel Pediatri Dergisi, 2005; 13(1): 74–77.
• Bingel, A. S, Farnsworth, N. R. Higher plants as potential sources of galactagogues. In H. Wagner, N. R. Farnsworth [Eds.]. Economic and medicinal plant research London, 1994; 6 : 1-54.
• Coşkun T. Özel Durumlarda Anne Sütü İle Besleme. Katkı Pediatri Dergisi 2003; 25 (2): 203-223.
• Schack NL, Michaelsen KF. Breast feeding and future health, Current Opinion in Clinical Nutrition&Metabolic Care, 2006; 9(3): 289–296.
• Neyzi O, Ertuğrul T Sağlıklı Çocuğun Beslenmesi. Pediatri, 3. baskı, Cilt 1, Nobel Tıp Kitabevleri, s: 183, İstanbul, 2002. Reynolds A. Breastfeeding and brain development. Pediatric Clinics of North America, 2001; 48 (2): 159–171. American Academy of Pediatrics Section on Breastfeeding. Breastfeeding and the use of human milk. Pediatrics 2012; 129(3): 827-841. Bartick M, Reinhold A. The burden of suboptimal breastfeeding in the United States: A pediatric cost analysis. Pediatrics 2010;125(5):1048-1056. Arenz S, Rückerl R, Koletzko B, Kries R. Breast-feeding and childhood obesity—a systematic review. Int J Obes, 2004;28:1247-56. Demirhan F. Sakarya ilinde emzirmenin değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul,1997. Kaewsarn P, Moyle W, Creedy D. Traditional postpartum practices among Thai women. Journal of Advanced Nursing, 2003; 41, 358–366.
• Katabi, V. İki farklı ülkede ve farklı kültürlerde yaşayan 15 yaş üzeri evli kadınların gebelik, doğum ve loğusalığa ilişkin geleneksel uygulamaların incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir, 2002. Demirhan H, Özkan S, Demir Ü. Yeni doğum yapan annelerin bebek beslenmesi konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi, 2001;4(6): 35. Biltekin Ö, Boran D, Denkli DM, Yalçınkaya S. Naldöken sağlık bölgesinde 0– 11 aylık bebeği olan annelerin doğum öncesi dönem ve bebek bakımında geleneksel uygulamaları, Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 2004; 13(5): 166–168.
• Chuang CH, Chang PJ, Hsieh WS, Tsai YJ, Lin SJ, Chen PC. Chinese herbal medicine use in Taiwan during pregnancy and the postpartum period: A population-based cohort study. International Journal of Nursing Studies. 2009;46(6):787-95. Dinç, A, Dombaz,İ, Dinç,D. 6-18 Ay arası bebeği olan annelerin emzirme ve anne sütüne ilişkin geleneksel uygulamaları, Balikesir Saglik Bilimleri Dergisi. 2015;4 :2146-9601.
• Tanrıverdi, S. Annelerin Anne Sütünü Arttıran Faktörlere İlişkin Görüş ve Yaklaşımları The Journal of Pediatric Research 2014;1(2):84-6. Ünver, Z. 0-24 aylık çocuğu olan annelerin anne sütünü arttırmaya yönelik geleneksel uygulamaları T.C. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Sacco ML, Caulfield EL, Gittelsohn J, Martinez H. The conceptualization of perceived ınsufficient milk among mexican mothers, Journal of Human Lactation, 2006; 22(3): 277-285.
• Mills E, Dugoua, J-J, Perri, D, Koren, G. (Eds.). Herbal medicines in pregnancy and lactation. An evidencebased approach. London and New York: Taylor & Francis. 2006.