Yapılaşmış Alanlarda İnsansız Hava Araçları İle Eğik Resim Fotogrametrisi Uygulaması

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 11, 31.12.2020

Abdullah Varlık Mehmet Erdönmez

Öz

Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak gelişen görüntüleme aygıtları yeryüzünün haritalanmasına/fotoğraflanmasına çeşitlilik ve zenginlik katmıştır. Geçmiş dönemlerle kıyaslanamayacak ölçüde zenginleşen materyaller aynı zamanda doğruluk ve güncellik açısından da seviyeyi oldukça yükseltmiştir. Sürekli gözlenen bu gelişim süreci insanların daha iyi ve kaliteli görüntüleme teknolojilerinde bitmek bilmeyen bir beklenti oluşmasına sebep olmaktadır. Son zamanlarda geliştirilen eş zamanlı farklı açılardan çekilen hava görüntüleri süregelen düşey hava görüntülerine çok kuvvetli bir alternatif oluşturmuştur. Bu yöntemle oluşturulan veriler fotogrametrik haritalamada çok daha yeni ürünler ortaya çıkmasını sağlamıştır. Yazılım desteğiyle ve geliştirilen uygun donanımlar ile kullanım sahası sürekli genişleyen eğik resim fotogrametrisi haritalamada kendine çok geniş bir uygulama alanı bulmuştur. En iyi temsil edilebilecek üç boyutlu yeryüzü modellemeleri kaliteli ve güncel veriler ile yapılabilmektedir. Bu verilerin aynı zamanda ekonomik, doğru ve ayrıntılı olması da gerekmektedir. Tüm bu parametrelerin birlikte değerlendirilmesi farklı yöntemlerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Son zamanlarda, yeni bir taşıyıcı platformu olan insansız hava araçları (İHA), fotogrametri ve uzaktan algılama amacıyla kendisine birçok kullanım alanı bulmuştur. Bu araçlar, özellikle küçük alanları içeren çalışmalarda hızlı, hassas, düşük maliyetli ve tekrarlı ölçü elde etme özelliklerinden dolayı birçok çalışmada tercih edilmeye başlanmıştır. Eğik çekilen görüntüler insan bakışına daha yakın bir açı oluşu nedeniyle anlaşılabilirliği oldukça arttırmıştır. Bu çalışmada insansız hava aracı yardımıyla yapılaşmış alanlarda eğik resim fotogrametrisi üzerine bir çalışma yapılmıştır. Çalışma Konya ili Meram İlçesinde bulunan Köyceğiz mevkiinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Tek kameralı insansız hava aracı yardımıyla uçuş yapılarak çalışma alanına ait eğik görüntüler elde edilmiştir. Elde edilen görüntüler fotogrametrik olarak değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucu test alanının nokta bulutu, Ortofoto görüntüsü, SYM sayısal yüzey modeli üretilmiş, 3 boyutlu bir kent modeli tasarımı gerçekleştirilmiş üretilen verilerin nasıl oluşturulacağı, yapılacak işlemler neticesinde hangi kalitede ürün elde edileceği (verilerin) kullanılabilirliği ve uygunluğu analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular neticesinde eğik görüntülerin özellikle CBS veri tabanı ile entegrasyon ve CBS verilerinin 3B olarak görüntülenmesi binaların çevreleri ve cepheleri ile değerlendirilmelerine imkân sağlamaları nedeniyle üç boyutlu şehir modellerinin oluşturulmasında büyük avantajlar sağladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İHA Fotogrametrisi, Eğik Resim Fotogrametrisi, İnsansız Hava Aracı (İHA), Ortofoto, Sayısal Yükseklik Modeli (SYM)

Kaynakça

• [1] E. Ayyıldız, Eğik Resim Fotogrametri İle Veri Üretimi. 6. Uzaktan Algılama-Cbs Sempozyumu, (UZAL-CBS 2016), Adana.
• [2] R.Çömert, ve Ark., İnsansız Hava Araçlarının Kullanım Alanları Ve Gelecekteki Beklentiler, IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, UZAL-CBS 2012, Zonguldak.
• [3] A. Erdoğan, Şeritvari Haritaların İnsansız Hava Araçları İle Üretimi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2016.
• [4] B. Erkek , Oblik Fotogrametri Ve Arazi Yönetiminde Kullanım Alanları, Türkiye Ulusal Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Birliği VII. Teknik Sempozyumu, TUFUAB2013, Trabzon.
• [5] M. Ersoy , Fotogrametrik Uçuslarda Yan Bindirmenin Optimizasyonu, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2006.
• [6] Y. Kılıç , İHA ve Hava Kameralı Uçak İle Havadan Alınan Görüntüler Sonucu Elde Edilen Ürünlerin Karşılaştırılması, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.(2017)
• [7] I. Özemir, M. Uzar, İha İle Fotogrametrik Veri Üretimi, 6. Uzaktan Algılama-Cbs Sempozyumu, UZAL-CBS 2016, Adana.
• [8] E. Özer, Eğik Resim Fotogmetrisinin Arazi Yönetiminde Kullanımı, 5. Uzaktan Algılama-Cbs Sempozyumu, (UZAL-CBS 2014), İstanbul.
• [9] O. Öztürk, İnsanız Hava Aracı (İha) Görüntüleri İle Ortofoto Üretiminde Yükseklik Ve Kamera Açısının Doğruluğa Etkisinin Araştırılması, Türkiye Ulusal Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Birliği IX. Teknik Sempozyumu, TUFUAB2017, Afyonkarahisar
• [10] M. Yakar M. Konya Beyşehir Bezariye Hanının (Bedesten) İha İle Fotogrametrik Teknik Kullanılarak Üç Boyutlu Modellenmesi, 15. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
• [11] F. Remondino, M. Gerke , Oblique Aerial Imagery – A Review, Photogrammetric Week 2015, Offenbach, Stuttgart.
• [12] Melis UZAR , Ilgın ÖZEMİR, İHA ile Fotogrametrik Veri Üretiminde Maliyet Analizi, Harita Dergisi, Ocak 2019; 161: 35-45
• [13] H. Eisenbeiss, Positions und Orientierungsbestimmung eines autonomen Helikopters - Vergleich zwischen direkter Georeferenzierung und Aerotriangulation mit Videobilddaten. Diploma Thesis, Institute for Photogrammetry and Remote Sensing, University of Technology, 86, Dresden, Germany. (2003).
• [14] Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği. (2005). Erişim adresi (23 Mart 2018):http://www.hkmo.org.tr/resimler/ekler/42 a58f0b7c9e0ab_ek.pdf