HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 4 - 28, 28.12.2018

Abdurrahman Ünlü

Öz

Türk
Ceza Hukuku’nda düzenleme altına alınmış en ağır müeyyide, özgürlüğü bağlayıcı
yönü ile en caydırıcı etkiye sahip olan hapis cezasıdır. Toplumda huzur ve
düzeninin sağlanabilmesi için şüphesiz ki sözü edilen bu yaptırıma, günümüz
dünyasında da ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak çalışmamızda detaylı olarak
bahsedileceği üzere, bazı hallerde olumsuz yansımaları, olumlu etkilerinden
daha fazla olabilmektedir. İşte bu gibi durumlarda hapis cezasının
sakıncalarını gidermeye yönelik bazı kurumlardan yararlanılması gerekmektedir. Hapis
cezasının ertelenmesi kurumu da bunlardan birisidir.

Erteleme denildiği zaman akla sadece
cezanın ertelenmesi gelmemelidir. Zira bu kavram cezaların ertelenmesi
anlamında kullanıldığı gibi birer ceza muhakemesi kurumları olan kamu davasının
açılmasının ertelenmesi, kamu davası açıldıktan sonra duruşmanın ertelenmesi ve
hükmünün açıklanmasının geri bırakılması (ertelenmesi) durumlarında da
kullanılmaktadır. Ancak çalışmamızın konusunu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun
51. maddesinde düzenlenen hapis cezasının ertelenmesi oluşturmaktadır.

Çalışmamızda erteleme kurumunun
kavramsal tanımlaması yapılacak, amacı, tarihsel gelişimi, hukuki niteliği,
Türk Hukuku’na girişi ve doktrindeki olumlu ve olumsuz görüşlere yer
verilecektir.

Ayrıca
ertelemenin suça, suçluya, cezaya ve nevine ilişkin koşullarından bahsedilecek,
sonuçları ele alınacak, ortadan kaldırılma ihtimalinin bulunup bulunmadığı,
bulunuyor ise bunun hangi usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirileceği, Yüksek
Mahkemelerin kararlarına atıflar yapılarak incelenecek, böylelikle Türk
Yargısının erteleme kurumunu uygulayışı da mercek altına alınmış olacaktır.

Nihayet;
zaman zaman suç ve ceza gibi temel kavramlarının açıklaması yapılacak,
cezaların çeşitlerinden bahsedilecek, bu çeşitlerden birisi olan hapis
cezasının doğuracağı sakıncalar da hatırlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler

erteleme, hapis cezasının ertelenmesi, cezaların ertelenmesi, hapis cezası

Kaynakça

• ABANOZ Buket, Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi, Suçun Önlenmesinde Hapis Cezası ile Seçenek Yaptırımların Etkinliğinin Karşılaştırılması: Meta-Analiz Çalışmalarının Sistematik Olarak İncelenmesi, 2017, 5(2), 1-28
• ALTAŞ Ebru, Türk Ceza Hukukunda Hapis Cezalarının Ertelenmesi Üzerine Bir İnceleme, Ceza Hukuku Dergisi, Aralık 2007, Y: 2, S: 5
• ARTUÇ Mustafa, Hüküm Kurma Sanatı, Adalet Yayınevi, Ankara, Eylül 2016, 8. Baskı
• ARTUK M. Emin, GÖKCEN Ahmet, YENİDÜNYA A. Caner, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015, 9. Baskı
• AVCI Mustafa, Osmanlı Ceza Hukukuna Genel Hükümler, Konya, Mayıs 2014
• BALIK Mehmet, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Adalet Yayınları, Ankara, Mart 2015
• BAŞTÜRK İhsan, Hükmün Açıklanmasının Ertelenmesi, Adalet Yayınevi, Ankara, Şubat 2014.
• ÇINAR Ali Rıza, Türk Ceza Hukukunda Cezalar, Turhan Kitabevi, Ankara, Haziran 2005
• ÇOLAK Haluk, ALTUN Uğurtan, Yeni Türk Ceza Kanunu’nda Cezaların Ertelenmesi, Adalet Dergisi, Eylül 2006, S:26
• DEMİRBAŞ Timur, İnfaz Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara, Ekim 2015, B:4
• DENİZHAN Hüseyin, Yeni Türk Ceza Kanununda Erteleme Kurumu Üzerine Bir İnceleme, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S: 65, Y: 2006
• DÖNMEZER Sulhi, ERMAN Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku Genel Kısım, Beta Yayınevi, İstanbul, Ekim 1997, C: III, B: 12
• EPÖZDEMİR Rezan, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Adalet Yayınları, Ankara, Nisan 2016
• ERCAN İsmail, Ceza Hukuku Genel Hükümler, XII Levha Yayınları, İstanbul, Ocak 2013
• ERDEM Mustafa Ruhan, Ceza Hukukunda Cezaların Ertelenmesine İlişkin Düzenlemelere Anayasal Bakış, Anayasa Yargısı Dergisi, Y: 2001, C: 18
• ERDOĞAN Oktay, İnfaz Hukuku, Adalet Yayınları, Ankara, Eylül 2016, B:2
• ERDOĞAN Oktay, Eski ve Yeni Mevzuata Göre İnfaz Hukuku, Acar Basım, İstanbul, 2008
• EREM Faruk, DANIŞMAN Ahmet, ARTUK Mehmet Emin, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1997
• GÜMÜŞ Sultan, Cezaların Ertelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005
• HAFIZOĞULLARI Zeki, ÖZEN Muharrem, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, US-A Yayıncılık, Rekmay Tanıtım, Ankara, 8. Baskı, Ekim 2015
• HAKERİ Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, Ankara, Ekim 2010
• HATİPOĞLU Muzaffer, PARLAR Ali, Türk Ceza Kanunu Yorumu, Seçkin Yayınları, Ankara, 2008, C: 1
• IŞIKTAÇ Yasemin, Ceza Adaleti Açısından Hapis Cezası ve Rehabilitasyon İlişkisi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, S: 1, Y:2013, C: 71.
• KAPLAN Mahmut, Onarıcı Adalet ve Türk Ceza Hukukuna Yansımaları, Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Haziran 2015, C: 5, S: 1
• KAŞKA Hakan, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Hapis Cezasının Ertelenmesi Müessesesi, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 2013
• KESKİNSOY Ömer, Hapis Cezalarının Ertelenmesi, Ankara Barosu Dergisi, 2006-2
• KIRMIZIDAĞ Yüksel, Ceza Muhakemesi Hukukunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2009
• KOCA Mahmut, ÜZÜLMEZ İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınları, Ankara, Eylül 2015, 8. Baskı
• KUMBASAR Enver, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Seçkin Yayınları, Ankara, Ocak 2012
• MADEN Mehmet, Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2012
• MECİT Kemal, İnfaz Hukuku, Adalet Yayınları, Ankara, Temmuz 2009
• ÖZBEK Veli Özer, Türk Ceza Kanununun Anlamı, Seçkin Yayınları, Ankara, Ocak 2010, B: 4
• ÖZGENÇ İzzet, Bir Ceza İnfaz Rejimi Olarak Erteleme, Anayasa Yargısı Dergisi, C: 18, Y: 2001
• ÖZGENÇ İzzet, Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler, Seçkin Yayınları, Ankara, 11. Baskı, Eylül 2015
• ÖZGENÇ İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınları, Ankara, Eylül 2015
• PARLAR Ali, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ve Erteleme, Bilge Yayınevi, Ankara, 2015, B: 2.
• SOYASLAN Doğan, Cezaların Tecili, Ceza Hukuku El Kitabı, Beta Yayınevi, İstanbul, 1989
• SOYASLAN Doğan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014, 6. Baskı
• TAN Mehmet, TCK Genel Hükümler, Kırmızı Kitap, Seçkin Yayınları, Ankara, Mayıs 2011, C: 2
• TAŞDEMİR Kubilay, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Ertem Basım, Ankara, Nisan 2016
• TÖNGÜR Ali Rıza, Ceza Hukukunda Yeni Boyutlarıyla Erteleme, Adalet Yayınları, Ankara, Nisan 2009
• TURHAN Faruk, Yeni Bir Ceza İnfaz Usulü Olarak Denetimli Serbestlik ve Bu Usulden Yararlanma Şartları, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 2, Y: 2012, S: 2
• TURHAN Faruk, Yeni Türk Ceza Kanunu’na Göre Cezaların Ertelenmesi ve Uygulamada Ortaya Çıkan Bazı Sorunlar, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2006, C: X, S: 3-4
• ÜNAL Ramazan, Ceza Hukukunda Yaptırımın Uygulanması ve İnfazı Öncesi İmkânlar, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011
• VELDET Hıfzı, Cezai Sosyoloji, Cezaların Şahsileştirilmesi ve Enrico Ferri, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, S:1, C:6, Y:1940