Discussion on the Sufficiency of the Rule of Dependency Regarding the Transition of Qualified Cases to the Accomplices in the TPC No. 5237

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 539 - 568

Yusuf Kılıç

Öz

According to the regulation of the Turkish Penal Code No. 5237, it is possible to hold the accomplices responsible for the offences committed in the form of participation by the rule of dependency. However, the rule of dependency in Article 40 of the Code does not clearly specify the procedure to be followed regarding the transfer of qualified circumstances to accomplices. In the Government Draft of the Turkish Penal Code, there was an article regulating the transfer of qualified circumstances to accomplices. However, it was stated that the idea of adding an article on the transition of qualified circumstances to accomplices was a product of the 19th century legal mentality, when the rule of dependency was unknown, and the relevant provision of the draft law was not enacted. In the Turkish criminal law doctrine, there are two views on the adequacy of the rule of dependency regarding the transfer of qualified circumstances to accomplices. According to the authors in the first group, the application of the rule of adherence does not cause a problem regarding the transfer of the qualified circumstances to the accomplices. On the other hand, the authors in the other group argue that the current form of the rule of dependency regulated in the Law does not lead to a fair result in terms of the transition of the qualified circumstances to the accomplices in crimes committed in the form of participation. The authors in the second group state that there is a gap in the law regarding the transfer of the qualified circumstances to the accomplices and that a regulation should be made as soon as possible. The subject of this study is orientated towards the aforementioned discussion in the doctrine. In this context, after providing general information, it is aimed to clarify the subject matter of the debate by comparatively analysing the opinions of the authors divided into two groups on the subject.

Anahtar Kelimeler

Crimes Committed in Collaboration, Participation in Crime, Joint Complicity, Transition of Qualified Cases, Rule of Dependency

5237 Sayılı TCK’da Nitelikli Hâllerin Şeriklere Geçişi Hususunda Bağlılık Kuralının Yeterliliği Tartışması

Öz

İştirak hâlinde işlenen suçlarda şeriklerin sorumlu tutulması, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun düzenlemesine göre, bağlılık kuralıyla mümkün olmaktadır. Bununla birlikte, Kanun’un 40’ıncı maddesinde yer alan bağlılık kuralı düzenlemesinde, nitelikli hâllerin suç ortaklarına geçişi konusunda nasıl bir yol izleneceği açıkça belirtilmemiştir. Türk Ceza Kanunu’na ilişkin Hükûmet Tasarısında, nitelikli hâllerin suç ortaklarına geçişini düzenleyen bir madde bulunmaktaydı. Ancak nitelikli hâllerin suç ortaklarına geçişiyle ilgili madde ilave etme fikrinin, bağlılık kuralının bilinmediği 19. yüzyıl hukuk zihniyetinin ürünü olduğu ifade edilerek tasarının ilgili hükmü kanunlaşmamıştır. Türk ceza hukuku öğretisinde, bağlılık kuralının nitelikli hâllerin suç ortaklarına geçişi konusunda yeterliliği hakkında iki görüş bulunmaktadır. Birinci gruptaki yazarlara göre, bağlılık kuralının uygulanması, nitelikli hâllerin suç ortaklarına geçişi konusunda bir soruna sebep olmamaktadır. Diğer gruptaki yazarlar ise bağlılık kuralının Kanun’da düzenlen mevcut şeklinin, iştirak hâlinde işlenen suçlarda nitelikli hâllerin şeriklere geçişi konusunda adaletli bir sonuç doğurmadığını savunmaktadır. İkinci gruptaki yazarlar, nitelikli hâllerin şeriklere geçişi konusunda bir kanun boşluğu bulunduğunu ifade ederek bir an önce bir düzenleme yapılması gerektiğini ifade etmektedir. Bu çalışmanın konusu, öğretideki bahsi geçen tartışmaya yöneliktir. Bu bağlamda genel bilgilere yer verildikten sonra konuyla ilgili olarak iki gruba ayrılan yazarların görüşleri karşılaştırmalı olarak incelenerek tartışmaya esas olan konunun daha belirgin hâle getirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İştirak Hâlinde İşlenen Suçlar, Suça İştirak, Şeriklik, Nitelikli Hâllerin Geçişi, Bağlılık Kuralı

Kaynakça

• Akbulut, Berrin. “Bağlılık Kuralı”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 14, S. 1, 2010, 167-214.
• Akbulut, Berrin, Ceza Hukuku Genel Hükümler,10. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2023
• Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Alşahin, Mehmet Emin/Çakır, Kerim. Ceza Hukuku Genel Hükümleri, 13.Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• Aydın, Devrim. Türk Ceza Hukukunda Suça İştirak, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• Bacaksız, Pınar. “Türk Ceza Hukuku’nda Teşebbüs ve İştirak”, Ceza Hukuku Dergisi, C. 9, S. 26, 2014, 249-252.
• Demirbaş, Timur. Ceza Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2023.
• Demirel, Muhammed. Suça İştirakte Bağlılık Kuralı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• Dülger, Murat Volkan. Ceza Hukuku Genel Hükümler, Güncellenmiş 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2023.
• Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir. Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku Genel Kısım, Cilt: II, 10. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 1994.
• Ekici Şahin, Meral. “İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Suça Etki Eden Nedenlerin Şeriklere Sirayeti”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 64, S. 3, 2015, 637-686.
• Erem, Faruk. “Suça İştirak”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 1, 1946, 62-107.
• Hakeri, Hakan. Ceza Hukuku Genel Hükümler, 22. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• Hakeri, Hakan. “Yeni Türk Ceza Kanunu’nda İştirak”, Ceza Hukuku Dergisi, S.1, 2006, 75-109.
• İçel, Kayıhan. Ceza Hukuku Genel Hükümler, Yenilenmiş 5. Bası, Beta Yayınları, 2018.
• Kaymaz, Seydi. “5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’na Göre İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Nitelikli Hallerin Diğer Suç Ortaklarına Geçişi Sorunu” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, S. 2, 2012, 117-167.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2023.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Seçkin Yayınevi,
• Ankara, 2019.
• Özen, Mustafa. “5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun İştirak Kurumuna Bakışı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 70, 2007, 239-253.
• Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 19. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2023.
• Özgenç, İzzet. “Failliğin Üçüncü Bir Görünüş Şekli Olarak Müşterek Faillik”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(1-2), 159-190.
• Özgenç, İzzet. Suça İştirakin Hukuki Esası ve Faillik, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Hukuk Müşavirliği Yayınları, İstanbul, 1996.
• Savaşçı Temiz, Bilgehan. “İştirak Hükümleri Açısından Bağlılık Kuralı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 65, S. 4, 2016, 2487-2512.
• Taşkın Kapusuzoğlu, Beril. Suça İştirakte Bağlılık Kuralı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• Töngür, Ali Rıza, “Yargıtay Kararları Doğrultusunda İştirak Türü Olarak Dolaylı Faillik ve Azmettirme”, Ceza Hukuku
• Dergisi, C. 10, S. 28, 2015, 225-259.
• Yenisey, Feridun/Plagemann, Gottfried. Alman Ceza Kanunu, Strafgesetzbuch (StGB), 2. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Yeşil, Eyüp. “Kasten Öldürme Suçunda Bağlılık Kuralı”, Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi, C. 3, S. 2, 2015, s. 95-101. Zafer, Hamide. Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8.Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2021.