Bir Müceddid Olarak Şah Veliyullah ed-Dihlevi'de Tevhid ve Şirk Anlayışı

Yıl 2019, Sayı: 47, 377 - 398, 25.11.2019

Fatih Güngör

Öz

İslam dininin temel ilkesini, tevhid inancı
oluşturmaktadır. Buna muhalif olan veya bunu bozan her unsur ise, şirk olarak
nitelendirilmiştir. İslam dininin kendi peygamberinden menkul bu saf tevhid
anlayışında, tarihin akışı içerisinde insan unsurunun etkisiyle çeşitli bozulmalar
olmuştur.  Özellikle farklı inanç ve
kültürlerle beslenmiş kişilerin sonradan intisap ettikleri dini, önceki
birikimleriyle yorumlamaları, dinin aslında bulunmayan şeylerin ona dahil
edilmesine sebebiyet vermiştir. Bu olumsuz durumun, çeşitli dönemlerde farklı alimler
tarafından ıslah veya tecdid gibi isimler altında izalesi yoluna gidilmiştir

Bu makalede, İslam düşünce tarihi gözönünde bulundurulduğunda, tecdid
merkezli çalışmaların simge ismi olan Şâh Veliyyullâh ed-Dihlevî’nin bidatlerle
mücadele bağlamında tevhid ve şirk konusundaki düşünceleri ele alınacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Şâh Veliyyullâh ed-Dihlevî, tevhid, şirk, tecdid

Kaynakça

• KAYNAKÇAAltıntaş, Ramazan, İslam Düşüncesinde İşlevsel Akıl, İstanbul, 2003.Aydın, Ahmet, Şah Veliyullah ed-Dihlevî ve Dihlevîlik, Marmara Üniv., S.B.E., (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul, 2013.Bulut, İsmail, Şah Veliyullah Dihlevi’nin Kelamî Görüşleri, (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara Üniv., S.B.E., Ankara, 2007.Daudî, Halid Zaferullah, Pakistan ve Hindistan’da Hadis Çalışmaları, İstanbul, 1995.ed-Dihlevî, Şâh Veliyyullâh, Terc. Özgür Kavak, el-Cüz’ü’l-Latîf fî Tercemeti’l-Abdi’z-Zaîf (Zor Zamanda Âlim Olmak: Şâh Veliyyullâh Dihlevî’nin Kendi Kaleminden Hayatı), Dîvân İlmî Araştırmalar Sy. 17 (2004/2).-------------, Hüccetullâhi’l-Bâliğa, Tahkik: Seyyid Sabık, 2 cilt, Beyrut, 2005.-------------, et-Tefhîmâtü’l-İlâhiyye, Tashîh ve Tahşiye: Üstaz Ğulam Mustafa el-Kasımî, 2 cilt, Haydarâbâd, 1992.en-Nedvî, Vâdıh Reşîd el-Hasenî, Târîhu’s-Sekâfeti’l-İslâmiyye, Leknev (Hindistan), 2014.İbn Manzûr, Cemalüddin Ebi’l-Fadl Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’l-Arab, Beyrut (Lübnan), 2005.İlhan, Mehmet, Şah Veliyullah ed-Dihlevî’nin Kelamî Görüşleri, Dokuz Eylül Üniv., S.B.E., (Basılmamış Doktora Tezi), İzmir, 2006.Karaman, Hayrettin, İctihâd, Taklîd ve Telfik Üzerine Dört Risale, Şah Veliyyullah ve İkd’ul-Cîd Risalesi, İstanbul, 2000.Kur’ân-ı Kerîm.Mevsûatü’l-Hadîsi’ş-Şerîf el-Kütübü’s-Sitte, Editör: Salih b. Abdilaziz b. Muhammed b. İbrahim, Riyad (Suudi Arabistan), 2000.es-Siyelkûtî, Muhammed Beşîr, eş-Şâh Veliyullâh ed-Dihlevî, Beyrut, 1999.Topaloğlu, Bekir – Çelebi, İlyas, Kelâm Terimleri Sözlüğü, İstanbul, 2010.Zeydân, Abdulkerîm, el-Vecîz fî Usûli’l-Fıkh, Bağdat, 1976.