Kentsel Dönüşüm Proje Süreci: Adana Seyhan Örneği

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 13, 31.03.2023

Tuğçe Çelik

https://doi.org/10.32955/neujfa202351699

Öz

Kentsel dönüşüm projeleri kent kimliklerini oluşturan kendine özgü niteliklerin korunması ve gelecek nesillere aktarımının sağlanması açısından son derece önemlidir. Bu proje süreçlerinin başarılı yönetilip uygulanması ile kültürel ve sosyal mirasın sürdürülebilirliği sağlanabilir, kent kimliklerine uygun nitelikli yaşam çevreleri tasarlanabilir. Kentsel dönüşümün ana hedefi insan odaklı yaşanılabilir standartlarda kentler oluşturmaktır. Bu ana hedef doğrultusunda uygulamaya konulacak kentsel dönüşüm projelerinin taşıması gerektiği amaçlar kapsamında kentin kültürel ve fiziksel özellikleri dikkat alınarak daha yaşanılabilir alanlar oluşturmalıdır. Her kentsel dönüşüm süreci kendine özgü eylemler bütünüdür ve farklı aktörleri vardır. Bu aktörlerin ortaklık tiplerine bakıldığında, Türkiye’de en sıklıkla uygulanan kamu-kamu sektörü ortaklığıdır. Bu noktada T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve Belediyelerin iş birliği ile yapılmış olan birçok dönüşüm örneği mevcuttur. Bu çalışmada bu örneklerden biri olan Seyhan Belediyesi ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ortaklığıyla Adana ili Seyhan ilçesinde iki mahallede yapılan kentsel dönüşüm projesi süreci ele alınmıştır. Araştırmanın, Türkiye’nin kentsel dönüşüm deneyimlerinden biri olması sebebiyle bu konudaki incelemelere ve yapılacak iyileşmelere katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Dönüşüm, Mimari Tasarım, Mimari Proje Süreci, Sosyal Sürdürülebilirlik, Kentsel Tasarım

Urban Transformation Project Process: The Case Of Adana Seyhan

Öz

Urban transformation projects are extremely important in terms of preserving the unique qualities that make up urban identities and transferring them to future generations. With the successful management and implementation of these project processes, the sustainability of cultural and social heritage can be ensured, and qualified living environments can be designed in accordance with urban identities. The main aim of urban transformation is to create human-oriented cities with livable standards. In line with this main aim, urban transformation projects to be implemented should create more livable areas by taking into account the cultural and physical characteristics of the city within the scope of the objectives. Each urban transformation process is a set of actions unique to itself and has different actors. Considering the partnership types of these actors, it is the public-public sector partnership that is most frequently applied in Turkey. At this point there are many examples of transformation made with the cooperation of the Republic of Turkey Ministry of Environment, Urbanization and Climate Change with Housing Development Administration of Turkey. In this study, the process of the urban transformation project, which is one of these examples, in two neighborhoods in the Seyhan district of Adana province, in partnership with the Municipality of Seyhan and the Housing Development Administration (TOKİ). It is thought that the research will contribute to the investigations and improvements to be made on this subject, as it is one of the urban transformation experiences of Turkey.

Anahtar Kelimeler

Urban Transformation, Architectural Design, Architectural Project Process, Social Sustainability, Urban Design

Kaynakça

• Aydın, S. & Yarar, B. (2007). Kentleşme ve konut politikaları açısından neoliberalizmin eleştirel bir değerlendirmesi ve sosyal adalet fikrinin yeniden inşası. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 10(1), 28-56.
• Ayik, U., & Avcı, S. (2013). Bir kentsel dönüşüm projesine coğrafi bakış: Fikirtepe örneği. Köroğlu N. Tunga (Düz), 4, 397-411.
• Çatalbaş, F. (2011). Kentsel Dönüşüm Projelerinin Mekânsal ve Sosyo-Ekonomik Etkileri: Diyarbakır İli Suriçi Bölgesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirsoy, M.S. (2006). Kentsel Dönüşüm Projelerinin Kent Kimliği Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Görün, M., & Kara, M. (2010). Urban Transformation And Enhancement of the Urban Life Quality in the Context of Social Entrepreneurship in Turkey. Journal of Administrative Sciences of Çanakkale Onsekiz Mart University, 8(2), 139-164.
• Gürler E. (2003). Kentsel Yeniden Üretim Süreci Üzerine Karşılaştırmalı Çalışma: İstanbul Örneği, Kentsel Dönüşüm Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Yıldız Teknik Üniversitesi Basım-Yayın Merkezi, İstanbul.
• Hague, C. (2004). Konut Alanlarının Dönüşümü ve Yenileme Projelerinde Başarı, Uluslararası Kentsel Dönüşüm Uygulamaları Sempozyumu, 178-186.
• Kara, A. (2013). Kentsel Dönüşümlerde Kentsel Kimliğin Sürdürülebilirliği: Trabzon Zağnos Vadisi Kentsel Dönüşüm Projesi Örneği. Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
• Lichfield, D. (1992). Urban Regeneration forthe 1992. London: London Planning Advisory Committee
• Öngören, G., Çolak, N. İ. (2013). Kentsel Dönüşüm Hukuku, Kentsel Dönüşüm Rehberi. İstanbul: Öngören Hukuk Yayınları.
• Özden, P. (2008). Kentsel yenileme uygulamalarında yerel yönetimlerin rolü üzerine düşünceler ve istanbul örneği, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 23-34.
• Özsoy, E., & Görgülü, T. (2022). Kentsel dönüşüm uygulamalarının süreç ve fiziksel mekâna etkilerinin Kayseri Sahabiye Mahallesi kentsel dönüşüm örneği üzerinden i̇rdelenmesi. Megaron, 17(1), 51-67.
• Polat, S., Dostoğlu, N. (2007). Kentsel dönüşüm kavramı üzerine: Bursa’da kükürtlü ve Mudanya örnekleri. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, (1), 12.
• Roberts, P. (2000). The evolution, definition and purpose of urban regeneration, Roberts, P. and Sykes, H. eds., Urban Regeneration: A Handbook, London:Sage Publications.
• Roberts, P., Sykes, H. (2000). Urban Regeneration: A Handbook. London:Sage.
• Şahin Ş., Özer M. N. (2002). “Kentsel Tasarımda Ekolojik Etik”, Küreselleşme Sürecinde Kentsel Tasarım ve Yerel Özellikler, 1. Uluslararası Kentsel Tasarım Buluşması, Editör:Mehmet Çubuk, Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, İstanbul, 286.
• Şolt, H. B. H. (2019). Kentsel dönüşüme eleştirel bakış. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 78-89.
• Yarar, L. (2003). Kentsel Planlama Projelerinin Planlama Kademelenmesindeki Yeri. Uluslararası 14. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu, Kentsel Yenileşme ve Kentsel Tasarım (Urban Regeneratıon And Urban Design). MSUFındıklı- İstanbul.
• Yenice, M. S. (2014). Türkiye'nin kentsel dönüşüm deneyiminin tarihsel analizi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(1), 76-88.