Baskı Gruplarının Politika Transferlerinde Etkililiği

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 218 - 238, 30.12.2021

Selçuk Kahraman

Öz

Öncelikli olarak bu çalışmada baskı grupları, tek başına bir ülkedeki hükümet ya da devlet birimlerinin dışındaki tüm iç ve dış aktörlere vurgu yapmayı içeren bir terim olarak kullanımı tercih edilmiştir. Türkiye’deki yerli literatürde baskı gruplarının ve/veya aktörlerinin karar alıcılar ya da siyasiler üzerinde kurdukları etkileşimlere yönelik çeşitli tartışmalar söz konusu olsa da kamu yönetiminde reform transferleri sürecinde üstlendikleri rollere dair henüz doğrudan ve müstakil bir çalışmanın olduğu söylenemez. Bu bağlamda literatürde oldukça az çalışılmış bir konu olması nedeniyle çalışma içerisinde yerel, ulusal ve uluslararası sivil toplum örgütleri, yardım kuruluşları, çok uluslu finans kuruluşları, düşünce kuruluşları vb. devlet-dışı aktörlerin birer baskı grubu niteliğinden hareketle ülkelerin kamu yönetiminde reform çalışmaları kapsamında politika öğrenimi ve transferi süreçlerinde oynadıkları rollere dikkat çekilmesi hedeflenmektedir.
Çalışma çerçevesinde yerli ve yabancı literatürdeki temel referans kaynaklar dikkate alınarak kamu yönetiminin yeniden düzenlemesinde yönetsel reform ve politika transferi kavramları incelenmiş, reform transferlerinde rol alan aktörler ortaya konulurken, çeşitli çıkar ve hedeflerle bir araya gelen baskı grubu niteliğindeki aktörlerin bir politika transferinin karar almadan uygulanmasına kadar olan süreçlerinde üstlendikleri konumlamalarına yer verilmiştir. Böylece çalışma, kamu yönetiminde reform çalışmaları kapsamında iç ve dış baskı aktörlerinin politika transferlerinin uygulanmasındaki etkilerinin ve sonuçları açısından etkililiklerinin ortaya konularak değerlendirilmesini öncelemiştir.

Anahtar Kelimeler

Baskı grupları, baskı aktörleri, politika transferleri, kamu politikası

Kaynakça

• Aktan, C. C., Ay, H., ve Çoban, H. (2007). Siyasal Karar Alma Sürecinde Çıkar Grupları, Eds. C. C. Aktan ve D. Dileyici, Modern Politik İktisat: Kamu Tercihi, (1-22), Ankara: Seçkin Yayınları.
• Anderson, J. E. (2003). Public Policy Making: An Introduction, Boston: Houghton Mifflin Company.
• Ar, A. F. (1983). Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde Yapılan Bazı İdari Reform Çalışmaları, Amme İdaresi Dergisi, 16 (3), 65-88.
• Aslan, S. ve Gül, C. (2004). Geçmişten Günümüze Türkiye’de Baskı Grupları, CÜ İİBF Dergisi, 5 (1), 85-100.
• Ateş, H. (2002). Kamu Örgütlerine Yönelik Yönetsel Bilgi ve Siyasa Aktarımı: Eleştirel Bir İnceleme, İstanbul Üniversitesi SBF Dergisi, (27), 7-26.
• Aykaç, B., Yayman, H. ve Özer, M. A. (2003). Türkiye’de İdari Reform Hareketlerinin Eleştirel Bir Tahlili, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, (2), 153-179.
• Babaoğlu, C. (2016). Lobicilik ve Kamu Yönetiminde Katılım, Türk İdare Dergisi, (483), 3-20.
• Babaoğlu, C. (2017). Kamu Politikası Analizine Yönelik Kavramsal ve Kuramsal Bir Çerçeve, Yönetim Bilimleri Dergisi, 15 (30), 511-532.
• Babaoğlu, C. (2018). Yükseköğretimdeki Politikalarına Dair Bir Yazın Taraması ve Analiz İçin Bir Anahtar Kavram Olarak Politika Transferi, Fiscaoeconomia, 2 (1), 186-203.
• Bentley, A. F. (1908). The Process of Government, Chicago: The University of Chicago Press.
• Bianchi, R. (2014). Interest Groups and Political Development in Turkey, Princeton: Princeton University Press.
• Chapel, Y. (1968). İdari Az Gelişmişlik, Amme İdaresi Dergisi, 1 (2), 32-45.
• Chapman, R. A. ve Greenway, J. R. (1984), The Dynamics of Administrative Reform, London: Croom-Helm.
• Christensen, T. and Lwogreid, P. (1998). Administrative Reform Policy: The Case of Norway, International Review of Administrative Sciences, 64 (3), 457-475.
• Cox, R. and Schwarze, S. (2015). The Media/Communication Strategies of Environmental Pressure Groups and NGOs, Eds. A. Hansen and R. Cox, The Routledge Handbook of Environment and Communication, (73-85), New York: Routledge.
• Çakır, M. (2013). Reform ve İdari Reform Kavramları Üzerine Bir İnceleme, Tarih Okulu Dergisi, 6 (16), 627-640.
• Çalış, Ş. H., Özlük, E. ve Kutlu, Ö. (2006). INGOs: Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları, Uluslararası Örgütler ve Türkiye, (723-746), Ed. Ş. H. Çalış, B. Akgün ve Ö. Kutlu, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Dolowitz, D. P. ve Marsh, D. (1996). Who Learns What from Whom: a Review of the Policy Transfer Literature, Political Studies, 44, 343-357.
• Dolowitz, D. (2000). Policy Transfer: A New Framework of Policy Analysis, Policy Transfer and British Social Policy: Learning From USA, (9-37), Eds. D. D. et al., Buckingham: Open University Press.
• Dolowitz, D. P. ve Marsh, D. (2000). Learning from Abroad: The Role of Policy Transfer in Contemporary Policy-Making, Governance, 13 (1), 5-24.
• Ercan, A. ve Ercan, B. (2015). Türkiye’de Ekonomik Elit Davranışları ve Bir Ekonomik Seçkinler Örgütü Olarak TÜSİAD, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (41), 397-406.
• Eren, O. (2012). Ermenistan’da “Think-Tank”lar”, Avrasya’da Stratejik Düşünce Kültürü ve Kuruluşları, (11-21), Ed. H. A. Karasar ve H. Kanbolat, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ergun, T. (2003). Yerel Yönetimlerde Halk Denetçiliği; Gereksinim ve İşlerlik, Kamu Yönetimi, 1. Baskı, Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları, ss. 77-78.
• Ertürk, B. (1971). Bir Psikolojik Değişim Sorunu Olarak İdari Reform, Amme İdaresi Dergisi, 4 (3), 72-89.
• Eryılmaz, B. (2007). Kamu Yönetimi: Düşünceler, Yapılar, Fonksiyonlar, İstanbul: Erkam Matbaası.
• Evans, M. ve Davies, J. (1999). Understanding Policy Transfer: A Multi-Level Disciplinary Perspective, Public Administration, 77 (2), 362-385.
• Evans, M. (2009). Policy Transfer in Critical Perspective, Policy Studies, 30 (3), 243-268.
• Feuerbach, A. (2012). Avrasya’da Düşünce Kuruluşları: Kaygılar ve Görüşler, Avrasya’da Stratejik Düşünce Kültürü ve Kuruluşları, (37-46), Ed. H. A. Karasar ve H. Kanbolat, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Golembiewski, R. T. (1996). The Future of Public Administration: End of a Short Stay in the Sun? Or a New Day-Dawning?, Public Administration Review, 56 (2), 139-149.
• Grant, W. (1995). Conclusions: Pressure Groups and Democracy, Ed. W. Grant, Pressure Groups, Politics and Democracy in Britain, (153-165), Second Edition, London: Palgrave.
• Gray, V. (1973). Innovation in the States: A Diffusion Study, The American Political Science Review, 67 (4), 1174-1185.
• Greener, I. (2002). Understanding NHS Reform: The Policy-Transfer, Social Learning, and Path-Dependency Perspectives, Governance, 15 (2), 161–183.
• Güler, B. A. (2009). Karşılaştırmalı Kamu Yönetimi Nedir?, Kamu Yönetimi Ülke İncelemeleri, (13-38), Ed.: B. A. Güler vd., 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Haktankaçmaz, İ. (2009). Ülkeler Arasında Reform Transferi, Türk İdare Dergisi, (81), 181-197.
• Haktankaçmaz, İ. (2010). Reform Transferinde Uluslararası Örgütlerin Rolü, Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, 22 (6), 23-54.
• Hill, M (1998). The Theory and Practice of Regulation in Canada and the United States: Opportunities for Regulatory Learning in the UK, Eds. B. Doern and S. Wilks, Changing Regulatory Institutions in Britain and North America. Toronto: University of Toronto Press.
• Ismail, F. and Kamat, S. (2018). NGOs, Social Movements and the Neoliberal State: Incorporation, Reinvention, Critique, Critical Sociology, 44 (4-5), 569-577.
• Kaçer, F. ve Erat, V. (2014). Küreselleşme ve Politika Transferi Olarak Yeni Kamu İşletmeciliği, Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 1 (2), 27-44.
• Kamalov, İ. (2012). Rusya’da Düşünce ve Araştırma Kuruluşları, Avrasya’da Stratejik Düşünce Kültürü ve Kuruluşları, (37-46), Ed. H. A. Karasar, H. Kanbolat, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Keser, A. (2012). Politika Transferi ve Türk Kamu Yönetiminde Etik, Amme İdaresi Dergisi, 45 (4), 25-50.
• Kapani, M. (1992). Politika Bilimine Giriş, 6. Basım, Ankara: Bilgi Yayınları.
• Kaya, F. (2016). Türkiye Cumhuriyeti’nde Yapılan İdari Reform Çalışmalarının Karşılaştırmalı Analizi, Sosyal Bilimler Dergisi, (48), 165-181.
• Krastev, I. (2012). Orta ve Doğu Avrupa’da Think-Tank Etkisi: Gerçek Mi, Yoksa Sahte Mi?, Avrasya’da Stratejik Düşünce Kültürü ve Kuruluşları, (93-102), Ed. H. A. Karasar ve H. Kanbolat, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kutlu, Ö. (2003). İdari Reform Transferi: Ülkelerin Birbirlerinden Kamu Politikaları Transfer Etmeleri ve Öğrenmeleri, Der. Asım Balcı vd., Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar, (83-114), Ankara: Seçkin Yayınları.
• Kutlu, Ö. (2004). Gelişmiş Ülkeler ve Türkiye’de Kamu Reformu ve Yönetimin Yeniden Düzenlenmesi, 1. Basım, İstanbul: Nobel Yayınları.
• Kutlu, Ö. (2006). Karşılaştırmalı Kamu Yönetimi: Teorik Çerçeve ve Ülke Uygulamaları, Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Kutlu, Ö. ve Özdemiray, S. M. (2016). Politika Transferine Karar Verme Süreci, Sayıştay Dergisi, (101), 79-95.
• Ladi, S. (1999). Globalization, Think Tanks and Policy Transfer, The World Bank Conference of the Global Development Network, 5-9 December 1999, Bonn/Germany.
• Oktay, E. ve Pekküçükşen, Ş. (2009). Yerel Yönetimlerin Demokratikleşmesinin Bir Aracı Olarak Sivil Toplum Kuruluşları: Türkiye İçin Kısa Bir Değerlendirme, KMU İİBF Dergisi, (16), 172-186.
• Orhan, G. ve Çobanoğlu, S. (2015). Sovyet Sonrası Dönemde Rusya’da İdari Reform Politikaları, Yasama Dergisi, (30), 44-69.
• Ömürgönülşen, U. (2009). Amerika Birleşik Devletlerinde Kamu Yönetimi, Kamu Yönetimi Ülke İncelemeleri, (313-412), Ed.: B. A. Güler vd., 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Övgün, B. (2007). Bir Politika Transferi Örneği: Kalkınma Ajansları, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62 (3), 233-255.
• Övgün, B. (2015). İdari Reform ve Politika Transferi, Mülkiye Dergisi, 39 (1), 301-306.
• Özer, A. (1997). Baskı Gruplarının Gelişimi, Sınıflandırılması ve Faaliyetleri, TBB Dergisi, (4), 532-539.
• Özer, M. A. (2005). Yeni Kamu Yönetimi: Teoriden Uygulamaya, Ankara: Platin Yayınları.
• Özer, M. A. (2013). Yerel Yönetimler Reformunda Reform: 6360 Sayılı Kanun’un Düşündürdükleri, Yerel Politikalar, Ocak-Haziran, 97-126.
• Padgett, S. (2003). Between Synthesis and Emulation: EU Policy Transfer in the Power Sector, Journal of European Public Policy, 10 (2), 227-245.
• Pollitt, C. (2003). Public Management Reform: Reliable Knowledge and International Experience, OECD Journal on Budgeting, 3 (3), 121-136.
• Radaelli, C. M. (2000). Policy Transfer In The European Union: Institutional Isomorphism as a Source of Legitimacy, Governance, 13 (1), 25-43.
• Rose-Ackerman, S. (2004). The Challange of Poor Governance and Corruption, Cambridge University Press.
• Rose, R. (1991). What is Lesson Drawing?, Journal of Public Policy, 11 (1), 3-30
• Rose, R. (1993). Lesson-Drawing in Public Policy, Chatham House Publishers.
• Sabatier, P. A. (2007). Theories of the Policy Process, 2nd Editon, Boulder, CO: Westiew Press.
• Sakal, H. B. (2012). Türkiye’de İktisadi Alanda Faaliyet Gösteren Düşünce Kuruluşlarının Karar Alma Mekanizması Üzerindeki Etkileri, Avrasya’da Stratejik Düşünce Kültürü ve Kuruluşları, (149-165), Ed. H. A. Karasar ve H. Kanbolat, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sakal, M. (1998). Siyasal Karar Alma Sürecinde Yeralan Aktörler ve Rolleri, DEÜ İİBF Dergisi, 13 (1), 211-230.
• Shafritz, J. M., Layne, K. S., and Borick, C. P. (2005). Classics of Public Policy, New York: Pearson Longman.
• Schneider, A. L. and Ingram, H. M. (1997). Policy Design for Democracy, University Press of Kansas.
• Sezgin, Ş. (2015). Politika Transferi ve Türkiye’de Özelleştirme, Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi, 27 (27), 67-76.
• Sobacı, M. Z. (2009). İdari Reform ve Politika Transferi, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Sobacı, M. Z. (2011). Politika Transferi Bağlamında Kamu Yönetiminde Neo-Liberal Reformların Yayılması: Açık Toplum Enstitüsünün Rolü, Sosyo Ekonomi, (2), 191-210.
• Stone, D. (1999). Learning Lessons and Transferring Policy Across Time, Space and Disciplines, Politics, 19 (1), 51-59.
• Stone, D. (2000). Non-Govermental Policy Transfer: The Strategies of Independent Policy Institutes, Governance, 13 (1), 45-70.
• Stone, D. (2004), Transfer Agents and Global Networks in the Transnationalization of Policy, Journal of European Public Policy, 11 (3), 545-566.
• Stone, R. W. (2011). Controlling Institutions: International Organizations and the Global Economy, First Published, Cambridge: Cambridge University Press.
• Street, A. (2004). Policy Transfer in Kyrgyzstan: the Case of General Practice Fund-Holding, Policy Transfer in Global Perspective, (119-133), Ed. M. Evans, Aldershot: Ashgate Ltd.
• Şener, H. E. (2008). Avrupa Birliği, Neo-Liberalizm ve İdari Reform İlişkisi, Memleket Siyaset Yönetim, 3 (7), 112-137.
• Tellal, E. ve Keskin, N. E. (2009). Rusya Federasyonu’nda Kamu Yönetimi, Kamu Yönetimi Ülke İncelemeleri, (469-543), Ed. B. A. Güler vd., 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Temizel, H. (2010). Kamu Yönetimi Reformları ve Reformların Temel Özellikleri, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (20), 115-143.
• Tutum, C. (1971). İdari Reformda Başlıca Yaklaşımlar, Amme İdaresi Dergisi, 4 (2), 32-45.
• Yalçındağ, S. (1971). Devlet Kesiminin Yeniden Düzenlenmesi Çalışmalarının Yönü ve Stratejisi Üzerine, Amme İdaresi Dergisi, 4 (2), 24-31.
• Yay, E. (2016). Bir Kamu Politikası Olarak Politika Transferi ve Türkiye Örneği, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 8 (2), 48-63.
• Yayman, H. (2000). 1980 Sonrası Türkiye’de Özelleştirme Uygulamalarının Gelişimi ve Kamu Yönetimi Üzerine Etkileri, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, (3), 135-156.
• Yıldız, M., Babaoğlu, C. ve Şahin, B. (2016). Kamu Politikasını Türk İdare Tarihi Üzerinden Çalışmak”, Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 34 (2), 133-158.
• Wolman, H. (1992). Understanding Cross-National Policy Transfers: The Case of British and the United States, Journal of Governance, 5 (1), 27-45.
• Wright, V. (1994). Reshaping the State: The Implications for Public Administration, West European Politics, 17 (3), 102-137.