Din, Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika Üzerine Kavramsal Bir Çerçeve

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 85 - 99, 30.06.2022

Elif Uysal

Öz

Din, hayatın her alanını şekillendiren bir unsur olarak, uluslararası ilişkilerde yadsınamayacak derecede etkili bir olgu olmasına rağmen Batı merkezli olarak şekillenen Vestfalyan sistemi ile beraber dinin uluslararası sistemden çıkartıldığı kabul edilmiştir. Günümüzde ise genel olarak kabul edilene göre farklı formlarda olsa dinin politika da etkinliğini korumuş olmasıdır. Soğuk savaşın sonra erdiği ve kültür kavramının daha ön plana çıktığı dönemde dinin uluslararası sistemde etkisi daha fazla tartışılır olmuştur. Özellikle 11 Eylül saldırısı ile beraber din, uluslararası sistemin ana akım ideolojilerinden biri hale gelmiş ve bütün devletlerin politika geliştirmek zorunda olduğu bir olguya da dönüşmüştür. Bu makalede dinin artan önemi göz önünde bulundurularak, dinin uluslararası ilişkilerde sistem ve dış politika boyutunda etkilerinin kavramsal çerçevede ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle din kavramının anlamı ortaya konulmuş ve sonrasında dinin uluslararası ilişkilerdeki yeri tarihsel boyutu olan Vestfalya barışı ve Sekülerizm çerçevesinde açıklanmaya çalışılmıştır. 21. Yüzyılda dinin uluslararası ilişkilerde yeniden yükselişine yer vererek, devletlerin dış politikalarındaki dinin etkisi kavramsal çerçevede incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası İlişkiler ve din, dış politika, din, Sekülerizm, Vestfalya.

Kaynakça

• Aktay, Yasin ve Köktaş, M. Emin (2007) Din Sosyolojisi, Ankara: Vadi Yayınları.
• Blaga, Daniela (2016) Rethinking the Religion Factor in International Relations, Analele Universitatii din Oradea, Seria Relati International eşi Studii Europene, TOM VIII: 23-34.
• Connolly, William E. (1988) Political Theory and Modernity, Oxford: Basil Blackwell, American Political Science Review, 83(4): 1360-1361.
• Çolakoğlu, Serdar (2007) Dış Politika Yapım Sürecinde Din Faktörünün Etkisi: Pakistan Örneği, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 36: 61-82.
• Frayer, Hans (2016) Din Sosyolojisi, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Fox, Jonathan (2001) Religion as an Overlooked Element of International Relations, International Study Review, 3(3): 53-73.
• Gill, Anthony (2001) Religion and Comparative Politics, Annual Review of Political Science, 4: 117-138.
• Hallward, Maia Carter (2008) Situating the “Secular”: Negotiating the Boundary between Religion and Politics, International Political Sociology, 2: 1-16.
• Haynes, Jeffrey (2007) An Introduction to International Relations and Religion, England: Pearson Longman.
• Haynes, Jeffrey (2016) Religious Transnational Actors and Soft Power, Routledge.
• Hungtington, Samuel P. (1993) The Clash of Civilizations? Foreign Affairs, 72(3): 22-49.
• Hurd, Elizabeth Shakman (2007) Political Islam and Foreign Policy in Europe a United States, Foreign Policy Analysis, 3(4): 345-367.
• Hurd, Elizabeth Shakman (2008) The Politics of Secularism in International Relations, Princeton University Press.
• James Carolyn C., Özdamar Özgür (2005) Religion as a Factor in Ethnic Conflict: Kashmir and Indian Foreign Policy, Terrorism and Political Violence, 17(3): 447-467.
• Johnson, T. M., Barrett, D.B. (2004) Quantifying Alternate Future of Religion and Religions, Futures 36: 947-960.
• Joustra, Robert (2014) Religion and the Realist Tradition: From Political Theology to International Relations The oryand Back, The Review of Faith& International Affairs, 12(2): 77-78.
• Kettell, Steven (2016) Do We Need a ‘Political Science of Religion’? Political Studies Review, 14(2): 210-222.
• May, Samantha, Wilson, Erin K., Baumgart- Ochse, Claudia, Sheikh, Faiz (2014) the Religious as Political and the Political as Religious: Globalization, Post-Secularism and the Shifting Boundaries of the Sacred, 15(3): 331-346.
• Oran, Filiz Çoban (ed.) (2017) 21. Yüzyılda Din ve İlişkilerdeki Dönüşüm, Ankara: Sentez Yayıncılık.
• Rees, John A. (2014) Religion in the Syntax of Power: A Postsecular Perspective on International Relations, Politics, Religion & Ideology, 15(3): 456-472.
• Sandal, Nukhet A., Fox, Jonathan (2013) Religion in International Relations Theory Interactions and Possibilities, London: Routledge.
• Sandal, Nukhet A., James, Patrick (2010) Religion and International Relations Theory: Towrds a Mutual Understanding, European Journal of International Relations, 16(1): 3-25.
• Sayın, Yusuf (2011) Din ve Uluslararası İlişkiler: İslam’ın Dış Politika Kuramı, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 17: 233-262.
• Schmidt, Sebastian (2011) To Order the Minds of Scholars: The Discourse of the Peace of Westphalian International Relations Literature, International Studies Quarterly, 55(3): 601-623.
• Shils, Edward, (1978) Center and Periphery: Essays in Macrosociology, Chicago: Chicago University Press.
• Smith, Steve, Handfield, Amelia, Dunne, Tim (2012) Foreign Policy: Theories, Actors, Cases, Oxford University Press.
• Snyder, Jack (ed) (2011) Religion and International Relations Theory, New York: Colombia University Press.
• Şahin, Mehmet (2007) Dinin Dış Politika Aracı Olarak Kullanılması: 1998 Uluslararası Din Özgürlüğü Yasası, Uluslararası Hukuk ve Politika, 3(10): 13-24.
• Şahin, Mehmet (2007) İran’ın Dış Politikasının Dini Retoriği, Akademik Orta Doğu: Altı Aylık Orta Doğu Araştırmaları Dergisi, 2(4): 10-19.
• Thomas, Scott M. (2000) Taking Religious and Cultural Pluralism Seriously: The Global Resurgence of Religion and the Transformation of International Society, Journal of International Studies, 29(3): 815-841.
• Werkner, Ines-Jacqueline (2010) Religion and Its Importance International Politics: A Case Study of 2008 Russian-Georgian War, Caucasian Review of International Affairs, 4(3). 237-247.
• Willaime, Jean Paul (2017) Dinler Sosyolojisi, İstanbul: Pinhan.