100. YILINDA TÜRKİYE’DEKİ TARIM POLİTİKALARININ YAPISAL DEĞİŞİMİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı, 131 - 147, 17.12.2023

Zekeriya Mızırak Ayşe Ceylan

Öz

İnsanların yerleşik hayata geçmesi ile birlikte tarım da önemli bir unsur haline gelmiştir. Tarım insanların ihtiyacı olan gıda maddelerini üretmesi sebebiyle büyük bir öneme sahiptir. Dolayısıyla dünyada tarım sektörünün geçmişten günümüze her zaman önemli yeri olmuştur. Türkiye ise yer aldığı coğrafi konum gereği tarıma elverişli bir ülkedir. Farklı iklim şartlarının bulunması ve buna dayalı olarak ürün çeşitliliğinin fazla olması, kadim tarım kültürü ve endemik tür zenginliği açısından Türkiye tarım sektöründe büyük bir potansiyele sahiptir. Türkiye’de mevcut tarım politikalarının değerlendirilebilmesi ve yeni politikalara yön verilebilmesi açısından geçmiş dönemlerde uygulanan tarım politikalarının incelenmesi önem arz etmektedir. Tarım politikalarının başarılı olması ülkenin gelişmesi ve kalkınması ile doğrudan ilgilidir. Bu bağlamda çalışmada Türkiye’nin yüzüncü yılında geçmişten günümüze tarım politikalarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada cumhuriyet öncesi ve cumhuriyettin ilanından günümüze tarım politikalarının değişimi incelenecektir. Türkiye’de geçmişte gerçekleştirilen tarım politikaları ve mevcut tarım politikalarının muhtemel politikaların planlanması açısından incelenmesinin önemli olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tarım, Tarım Politikası, Türkiye

Kaynakça

• Acar, M. & Bulut, E. (2009). Türkiye’de ve dünyada tarımsal destekleme politikalarında son gelişmeler. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 1-19.
• Agah, H. (1999). Kırsal Alan Kalkınmasında Kurumsal Yapı ve Sorun-Çözüm Önerileri, Bölgesel Kalkınma Sürecinde Sosyal Hizmet, Sosyal Hizmet Sempozyumu, Diyarbakır.
• Akalın, A. (2021). Planlı dönemler itibariyle Türkiye’de kalkınma çalışmaları ile kırsal kalkınma arasındaki ilişki. Ahi Evran Akademi (AEA), 2(1), 32-39.
• Aksoy, S. (1984). Tarım Hukuku. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 907. Ankara.
• Aydın, M. K. (2018). Chp’de parti içi muhalefetin ilk örneği: çiftçiyi topraklandırma kanunu ve TBMM’de yaşanan tartışmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (41), 359-384.
• Bakırcı, M. (2007). Türkiye’de Kırsal Kalkınma Kavramlar-Politikalar-Uygulamalar. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Bayraç, H. N., & Yenilmez, F. (2005). Tarım sektörünün yapısal analizi ve avrupa ortak tarım politikası. Demokrasi Platformu, 1(3).
• Demirdöğen, A., & Olhan, E. (2017). Türkiye tarımının kısa tarihi: destekleme politikası özeli. Tarım Ekonomisi Dergisi, 23(1), 1-12.
• Dernek, Z. (2006). Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze tarımsal gelişmeler. Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-12.
• Doğan, Z., Arslan, S., & Berkman, A. (2015). Türkiye’de tarım sektörünün iktisadi gelişimi ve sorunları: tarihsel bir bakış. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 29-41.
• DPT. (1963). Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1963-1967, DPT Yayını: Ankara.
• DPT. (1967). İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1968-1972, DPT Yayını: Ankara.
• DPT. (1972). Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı 1973-1978, DPT Yayını: Ankara.
• DPT. (1978). Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı 1979-1983, DPT Yayını: Ankara.
• DPT. (1984). Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1985-1989, DPT Yayını: Ankara.
• DPT. (1989). Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı 1990-1994, DPT Yayını: Ankara.
• DPT. (1995). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1996-2000, DPT Yayını: Ankara.
• DPT. (2000). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001-2005, DPT Yayını: Ankara.
• DPT. (2000). Kırsal Kalkınma Özel İhtisas Komisyonu Raporu. 6 Haziran 2022 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/08_KirsalKalkinma.pdf adresinden erişildi.
• DPT. (2006). Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı 2007-2012, DPT Yayını: Ankara.
• Durak, B., & Karadağ, N. C. (2017). Türkiye’de tarım politikaları ve vergilendirilmesi-1. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 9(1), 89-104.
• Erdinç, Z. (2000). Türkiye'de uygulanan tarım politikalarının yeniden yapılanması. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 327-348.
• Eştürk, Ö., & Ören, M. N. (2014). Türkiye'de tarım politikaları ve gıda güvencesi. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 24(2), 193-200.
• Gürçam, Ö. S., & Aydın, Ö. F. (2019). Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze Türkiye’nin tarımsal destekleme politikaları. Route Educational and Social Science Journal, 6(8), 56-70.
• Güven, O. (2017). Türkiye kirsal kalkınma politikalarının analizi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (63), 209-227.
• Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, Ankara.
• Kaya, M., & Kalaycı, İ. (2021). Türkiye’de tarihsel süreçte tarım politikası ve planlama deneyimi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 23-34.
• Kayıran, M., & Metintaş, M. Y. (2021). Türkiye'nin Tarim Politikalari (1918-1938). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 115-131.
• Koç, İ. C. (2000). İzmir İktisat Kongresi'nin Türk ekonomisinin oluşumuna etkileri. Atatürk Dergisi, 3(1), 145-167.
• Mavi, S. (2020). Bağımlılık kuramı ve Türkiye tarım politikaları. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 6(1), 49-64.
• Oktar, S., & Varli, A. (2010). Türkiye’de 1950–54 döneminde demokrat parti’nin tarım politikası. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 1-22.
• Ökten, Ş., & Çeken, H. (2008). Gap Projesi'nin Türkiye'nin kırsal kalkınma politikaları içindeki yeri ve önemi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 14(1 ve 2), 13-22.
• Öztaş, Ç. Ç., & Karaaslan, Ş. (2017). Türkiye’de kırsal planlama ve farklı ülkelere ait kırsal planlama örnekleri. Kent Akademisi, 10(32), 432-465.
• Öztürk, Ş. (2007). Küreselden yerele tarım politikaları. Sosyoloji Dergisi, 105-125.
• Şahin, M. S. (2021). Türkiye’de Kırsal Kalkınma Politikaları ve Projelerinin Yönetim Sorunsalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Şener, S. (2004). İkinci Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de tarım politikası arayışları. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 73-92.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), Ankara. Tan, S., Hasdemir M. & Everest, B. (2015). Türkiye’de tarımsal destekleme politikaları agricultural support policies in Turkey. In International Conference on Eurasian Economies.
• Yavuz, F. (2005). Türkiye’de tarım. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1, 252.
• Yavuz, F. (2000). Türkiye'de tarım politikası/agricultural policy in Turkey. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(1-4).
• Yenigül, S. B. (2017). Kırsal kalkınma politikalarında yeni yaklaşımlar ve bu yaklaşımların Türkiye'nin kırsal kalkınma politikalarına etkisi. Planlama Dergisi, 27 (1), 16-25.
• Yeşilbaş, M. (2011). Kırsal kalkınma politikalarının gelişim çizgisi ve planlı dönemde kırsal kalkınma yaklaşımları. Türk İdare Dergisi, 470, 153-176.