Clustering Potential of the TR52 Nuts II Region

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 230 - 243, 30.06.2024

Ebubekir Karaçayır

Öz

The concept of clustering, which aims to develop collaboration among SMEs that are operating in similar or different fields, universities, the public sector, and non-governmental organizations, provides several advantages regarding productivity, employment, and branding. The instrumental position of clustering in regional development for the purpose of competitiveness in global trade has brought about the necessity to use this instrument effectively. While SMEs have significant contributions to the development of the business and investment environment in their region of activity, their organizational capacity is limited, and they have marketing and funding issues. This situation necessitates supporting clusters that gather SMEs and organize them around common goals, as well as regional developments and plans that use clusters that are responsive to SMEs as instruments. The purpose of this study is to identify the sectors that show clustering potential in the industry of the TR52 Nuts 2 Region (Konya and Karaman). For this purpose, using data from the firm capacity report published by the Union of Chambers and Commodity Exchanges of Turkey (TOBB), firm data were analyzed on the NACE Rev. 2, 4 level, and the 3-star analysis method was utilized. According to the results of the analysis, it was determined that 34 sectors in Konya and 4 in Karaman were in the mature cluster category. This study is important in terms of identifying sectors with high competitiveness and clustering potential in the region. The empirical results show that clustering activities should be supported in the machinery and equipment sectors for Konya province and in the food sector for Karaman province.

Anahtar Kelimeler

Regional Development, Clustering, Three Star Analysis, TR52 Nuts 2 Region

TR52 DÜZEY 2 BÖLGESİ SANAYİ KÜMELENME POTANSİYELİ

Öz

Benzer ile farklı faaliyet kollarındaki KOBİ’ler ile üniversite, kamu ve sivil toplum kuruluşları arasındaki iş birliğini geliştirmeyi amaçlayan kümelenme yaklaşımı, verimlilik, istihdam ve markalaşmaya yönelik birçok kazanım sunmaktadır. Küresel ticarette rekabetçi olunabilmesi amacıyla kümelenmenin bölgesel kalkınmada araç durumunda olması, bu aracın etkin şekilde kullanılması gerekliliğini de beraberinde getirmiştir. KOBİ’ler faaliyette bulundukları bölgede iş ve yatırım ortamının gelişmesinde önemli katkıları bulunmakta iken; kurumsal kapasiteleri sınırlı, pazarlama ve finansman sorunları da olan kurumlardır. Bu durum, KOBİ’leri bir araya getiren ve onları ortak hedefler doğrultusunda örgütleyen kümelerin desteklenmesi ve KOBİ’lere duyarlı kümelenmeyi araç olarak kullanan bölgesel kalkınma ve planların yapılmasını gerektirmektedir. Bu çalışmanın amacı TR52 Düzey 2 Bölgesi (Konya, Karaman) sanayisindeki kümelenme potansiyeli gösteren sektörleri tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından açıklanan firma kapasite raporu verisi kullanılarak, firma verileri NACE Rev. 2, 4 basamak düzeyinde düzenlenmiş ve üç yıldız analiz yöntemi kullanılmıştır. Yapılan analiz neticesinde Konya ilinde 34, Karaman ilinde ise 4 sektörün olgun küme kategorisinde olduğu tespit edilmiştir. Çalışma, bölgede rekabetçiliği yüksek ve kümelenme potansiyeli olan sektörlerin tespiti bakımından önemlidir. Çalışmada ulaşılan ampirik bulgular, Konya ili için makine ve ekipman sektörlerinde, Karaman ili için ise gıda sektöründe kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesi gerektiği göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bölgesel Kalkınma, Kümelenme, Üç Yıldız Analizi, TR52 Düzey 2 Bölgesi

Kaynakça

• AKİP (Anadolu Kümeleri İş birliği Platformu) (2023). Kümeler. Erişim Adresi: www.akip.org.tr/homepage Erişim tarihi: Şubat 2023
• AKİP (Anadolu Kümeleri İş birliği Platformu) (2023). Kümeler. Erişim Adresi: www.akip.org.tr/homepage Erişim tarihi: Şubat 2023
• Alsaç, F. (2010). Bölgesel gelişme aracı olarak kümelenme yaklaşımı ve Türkiye için kümelenme destek model önerisi. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı, Uzmanlık Tezi.
• Alsaç, F. (2010). Bölgesel gelişme aracı olarak kümelenme yaklaşımı ve Türkiye için kümelenme destek model önerisi. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı, Uzmanlık Tezi.
• Baca, H. (2022). Kümelenme analizi: Türkiye illerinin sektörel bazda kümelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Kafkas Üniversitesi.
• Baca, H. (2022). Kümelenme analizi: Türkiye illerinin sektörel bazda kümelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Kafkas Üniversitesi.
• BEBKA (Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı). (2012). TR 41 Bölgesi illeri kümelenme analizleri. https://bebka.org.tr/wp-content/uploads/2021/07/TR41-Bo%CC%88lgesi-I%CC%87lleri Ku%CC%88melenme-Analizleri.pdf
• BEBKA (Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı). (2012). TR 41 Bölgesi illeri kümelenme analizleri. https://bebka.org.tr/wp-content/uploads/2021/07/TR41-Bo%CC%88lgesi-I%CC%87lleri Ku%CC%88melenme-Analizleri.pdf
• Ceyhan, M. S. ve Özcan, S.Ö. (2018). Bölgesel kalkınmada kümelenmelerin rolü: Bartın ili ayakkabıcılık sektörü örneği. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(18), 141-163.
• Ceyhan, M. S. ve Özcan, S.Ö. (2018). Bölgesel kalkınmada kümelenmelerin rolü: Bartın ili ayakkabıcılık sektörü örneği. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(18), 141-163.
• Çamlıca, Z., ve Şenkayas, H. (2020). Kümelenme potansiyelinin belirlenmesi: TR32 Bölgesi imalat sektörlerinde bir uygulama. Journal of Yasar University, Special Issue on 3rd International EUREFE, 88-105.
• Çamlıca, Z., ve Şenkayas, H. (2020). Kümelenme potansiyelinin belirlenmesi: TR32 Bölgesi imalat sektörlerinde bir uygulama. Journal of Yasar University, Special Issue on 3rd International EUREFE, 88-105.
• Demirdöğen, S. (2018). Kümelenme potansiyeli gösteren sektörlerin belirlenmesi: TRA 1 Düzey 2 Bölgesi üzerine bir uygulama. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(4), 85-113.
• Demirdöğen, S. (2018). Kümelenme potansiyeli gösteren sektörlerin belirlenmesi: TRA 1 Düzey 2 Bölgesi üzerine bir uygulama. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(4), 85-113.
• DOKA (Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı). (2014). KOBİ’lerin bölgesel kalkınma üzerindeki etkileri. https://www.doka.org.tr/dosyalar/page_492/attachment/kobilerin-bolgesel-kalkinma-uzerindeki-etkileri-sektor-raporu-2014.pdf
• DOKA (Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı). (2014). KOBİ’lerin bölgesel kalkınma üzerindeki etkileri. https://www.doka.org.tr/dosyalar/page_492/attachment/kobilerin-bolgesel-kalkinma-uzerindeki-etkileri-sektor-raporu-2014.pdf
• Dyrdonava, A. N. (2016). Methodological approach to evaluation of clustering potential and efficiency improvement management for development of the regional industry clusters. International Journal of Economics and Financial Issues, 6(S1), 243-248.
• Dyrdonava, A. N. (2016). Methodological approach to evaluation of clustering potential and efficiency improvement management for development of the regional industry clusters. International Journal of Economics and Financial Issues, 6(S1), 243-248.
• Erkut, F. Ç. (2011). Kümelenme ve Aydın ilindeki kümelenme potansiyeli olan alanlar [Yayınlanmamış doktora Tezi], Aydın Menderes Üniversitesi.
• Erkut, F. Ç. (2011). Kümelenme ve Aydın ilindeki kümelenme potansiyeli olan alanlar [Yayınlanmamış doktora Tezi], Aydın Menderes Üniversitesi.
• Günaydın, D. (2013). Bölgesel kalkınma sürecinde kümelenmeler: TR 31 İzmir Bölgesi örneği. International Anatolia Academic Online Journal, 1(2), 11-47.
• Günaydın, D. (2013). Bölgesel kalkınma sürecinde kümelenmeler: TR 31 İzmir Bölgesi örneği. International Anatolia Academic Online Journal, 1(2), 11-47.
• İyem, C., Öztürk, D. G. ve Yıldız, F. Z. (2018, Eylül 7-8). Kümelenme ve TR 32 Bölgesi illerinde kümelenme potansiyeli [Sözlü Sunum]. IV. Uluslararası Kafkasya-Orta Asya Dış Ticaret ve Lojistik Kongresi, Aydın, Türkiye. İZKA (İzmir Kalkınma Ajansı). (2010). İzmir kümelenme analizi. https://www.kalkinmakutuphanesi.gov.tr/dokuman/izmir-kumelenme-analizi/611
• İyem, C., Öztürk, D. G. ve Yıldız, F. Z. (2018, Eylül 7-8). Kümelenme ve TR 32 Bölgesi illerinde kümelenme potansiyeli [Sözlü Sunum]. IV. Uluslararası Kafkasya-Orta Asya Dış Ticaret ve Lojistik Kongresi, Aydın, Türkiye. İZKA (İzmir Kalkınma Ajansı). (2010). İzmir kümelenme analizi. https://www.kalkinmakutuphanesi.gov.tr/dokuman/izmir-kumelenme-analizi/611
• Karaçor, Z., Yoruk, B. ve Güvenek, B. (2022, May 12-13). Examining the relationship of shotgun industry cluster and regional development wıith a three star analysis: the case of Beyşehir district, Konya province [Conference presentation]. 12th International Scientific Conference, Lithuania.
• Karaçor, Z., Yoruk, B. ve Güvenek, B. (2022, May 12-13). Examining the relationship of shotgun industry cluster and regional development wıith a three star analysis: the case of Beyşehir district, Konya province [Conference presentation]. 12th International Scientific Conference, Lithuania.
• KSO (Konya Sanayi Odası) (2023). Kümelenmeler. Erişim Adresi: www.kso.org.tr Erişim tarihi: 10 Şubat 2023
• KSO (Konya Sanayi Odası) (2023). Kümelenmeler. Erişim Adresi: www.kso.org.tr Erişim tarihi: 10 Şubat 2023
• MEVKA (Mevlâna Kalkınma Ajansı). (2014). 2014-2023 Bölge planı. https://www.mevka.org.tr/bolge-plani-2014-2023
• MEVKA (Mevlâna Kalkınma Ajansı). (2014). 2014-2023 Bölge planı. https://www.mevka.org.tr/bolge-plani-2014-2023
• Novac, A. (2016). Identification of clusterization potential at regional level and in industrial sector in the Republic of Moldova. Theoretical and Scientifical Journal, (4), 42-49.
• Novac, A. (2016). Identification of clusterization potential at regional level and in industrial sector in the Republic of Moldova. Theoretical and Scientifical Journal, (4), 42-49.
• Porter, M. E. (1990). New global strategies for competitive advantage. Planning Review, 18(3), 4-14.
• Porter, M. E. (1990). New global strategies for competitive advantage. Planning Review, 18(3), 4-14.
• Seki, İ. ve Arslan, M. (2018). TRC2 (Diyarbakır-Şanlıurfa) Bölgesi kümelenme potansiyel analizi. Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 32-53.
• Seki, İ. ve Arslan, M. (2018). TRC2 (Diyarbakır-Şanlıurfa) Bölgesi kümelenme potansiyel analizi. Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 32-53.
• Seki, İ., Arslan, M. ve Bektaş, S. (2018). TR222 Çanakkale Bölgesi kümelenme analizi. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(10), 15-28.
• Seki, İ., Arslan, M. ve Bektaş, S. (2018). TR222 Çanakkale Bölgesi kümelenme analizi. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(10), 15-28.
• Sölvell, Ö., Ketels, C. Ve Lindqvist, G. (2008). Industrial specialization and regional clusters in the ten new EU member states. Competitiveness Review: An International Business Journal, 18(1/2), 104-130.
• Sölvell, Ö., Ketels, C. Ve Lindqvist, G. (2008). Industrial specialization and regional clusters in the ten new EU member states. Competitiveness Review: An International Business Journal, 18(1/2), 104-130.
• Şen, Ö., ve Sandal, E. K. (2017). Gaziantep ilinde üç yıldız analizi yöntemi ile endüstriyel kümelenme analizi. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(38), 39-62.
• Şen, Ö., ve Sandal, E. K. (2017). Gaziantep ilinde üç yıldız analizi yöntemi ile endüstriyel kümelenme analizi. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(38), 39-62.
• T.C Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2019). İllerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması SEGE-2017 (Yayın no.3). https://www.sanayi.gov.tr/merkez-birimi/b94224510b7b/sege/il-sege-raporlari
• T.C Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2019). İllerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması SEGE-2017 (Yayın no.3). https://www.sanayi.gov.tr/merkez-birimi/b94224510b7b/sege/il-sege-raporlari
• Temel, E. (2017). Kümelenme üzerine literatür taraması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(2), 241-260.
• Temel, E. (2017). Kümelenme üzerine literatür taraması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(2), 241-260.
• TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) (2023). Sanayi veri tabanı, www.sanayi.tobb.org.tr
• TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) (2023). Sanayi veri tabanı, www.sanayi.tobb.org.tr
• Yardımcı, A. (2014). Kapasite raporlarına göre Ankara sanayisinin kümelenme eğilimleri. Ekonomik Yaklaşım, 25(92), 55-67.
• Yardımcı, A. (2014). Kapasite raporlarına göre Ankara sanayisinin kümelenme eğilimleri. Ekonomik Yaklaşım, 25(92), 55-67.
• Yüce, H. M. (2012). Kümelenme olgusu ve kobiler [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Gazi Üniversitesi.
• Yüce, H. M. (2012). Kümelenme olgusu ve kobiler [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Gazi Üniversitesi.