VIDEO SANATINDA GÖSTERGELERARASILIK: “TATE MODERN YOLUNDA (2003)” ÖRNEĞİ

Yıl 2022, , 2600 - 2611, 30.12.2022

D. Alper Altunay , Elif Güntürkün

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1214923

Öz

Postmoden sanatın çoklu okumaya izin vermesi, yeni bağlantılar kurmayı anlamı zenginleştiren bir yaklaşım olarak görmesi gibi etmenler, metinlerarası yaklaşımı postmodern sanatta çok sık kullanılan bir unsur haline getirmiştir. Farklı sanat türlerinde ve türler arası ilişkilerde metinlerarası aktarımlar, sanat eserinin farklı dönemlerde üretilmiş farklı türlerle ilişkisini kurmaktadır. Sanat eserini alımlarken izleyicinin söz konusu bağlantıları ve ilişkileri anlamlandırabilmesinin yolunu açan metinlerarasılık; filmlerarasılık, medyalararasılık, göstergelerarasılık gibi farklı ilişkileri içerebilmektedir. Video sanatında da metinlerarası ilişkilerin izini sürmek mümkündür. Bir başka video eserden alıntılama yapılabileceği gibi, farklı türde eserden de alıntılama yapılabilmekte ve bu doğrultuda hem videonun üretim sürecinde hem de izleyiciler tarafından alımlanma sürecinde anlamı zenginleştiren farklı açılımlar parodi, pastiş, burlesk gibi yöntemlerle mümkün olabilmektedir. Farklı alıntılama biçimleriyle eserin başka metinlerle ve türlerle bağlantısını kuran alıntılama biçimlerinden biri de “kendine mal etme” veya “temellük” olarak adlandırılan yöntemdir. Bu çalışma kapsamında “Tate Modern Yolunda” eseri göstergelerarası çözümlemeye tabi tutulacak ve alıntılama stratejisi olarak parodi ve kendine mal etmenin video eserde ne şekilde kullanabileceği, anlama oluşturduğu katkılar üzerinden irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Video Sanatı, Göstergelerarası, Yeniden üretim, Alıntı, Parodi, Video art, Intersemiotic, Reproducing, Quote, Parody

INTERSEMIOTIC IN VIDEO ART: THE CASE OF “ON THE PATH OF TATE MODERN (2003)”

Öz

Factors such as the fact that postmodern art allows multiple readings and that it sees establishing new connections as an approach that enriches the meaning have made the intertextual approach a frequently used element in postmodern art. Intertextual transfers in different art genres and inter-genre relations establish the relationship of the work of art with different genres produced in different periods. Intertextuality, which paves the way for the viewer to make sense of these connections and relationships while receiving the artwork; It can include different relations such as interfilm, intermedia, intersemiotic. It is also possible to trace the intertextual relations in video art. It is possible to quote from another video work, as well as from different types of work, and in this direction, different expansions that enrich the meaning both in the production process of the video and in the process of reception by the audience are possible with methods such as parody, pastiche and burlesque. One of the quotation styles that connects the work with other texts and genres with different quotation styles is the method called "appropriation" or "appropriation". Within the scope of this study, the work “Tate Modern Yolunda” will be subjected to intersemiotic analysis and how parody and appropriation as a citation strategy can be used in the video work will be examined through its contributions to understanding.

Anahtar Kelimeler

Video art, Intersemiotic, Reproducing, Quote, Parody

Kaynakça

• Aktulum, K. (1999). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Aktulum, K. (2010). Video-Klip ve Alıntılama: Hold Your Horses Adlı Müzik Grubunun 70 Mıllıon’u. Art-e Sanat Dergisi, 1(6), 3-50.
• Aktulum, K. (2011). Metinlerarasılık Göstergelerarasılık. Ankara: Kanguru Yayınları.
• Aktulum, K. (2016). Resimsel Alıntı. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Aktulum, K. (2021). Bir Çözümleme Yöntemi Olarak Sanatta Göstergelerarasılık. folklor/edebiyat, 27(107), 661-686.
• Alp, M. (2015). Teknolojinin Algılama Biçimlerine Etkisi ve Video Sanatının Alternatif Arayışları. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi.
• Altunay, A. (1999). Mekanik Sanattan Elektronik Sanata Geçiş ve Video Sanatı. Doktora Teazi. Anadolu Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi.
• Altunay, A. (2013). Sanat Ortamında Video. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Antmen, A. (2014). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Bayraktaroğlu, A. M. (2010). Gérard Rancınan’ın Methamorphoses Adlı Fotoğraflarında Yenidenüretim. Art-e Sanat Dergisi, 3(6), 1-23.
• Buchloh, B. H. (2018, 03 28). skopbülten. e-skop.com: https://www.e-skop.com/skopbulten/temelluk-sanati-ve-parodi/3739 adresinden alındı.
• Çankır, M. B. (2018). VİDEO SANATININ GÖRSEL DİSİPLİNLERLE ETKİLEŞİMİ. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi.
• Erdoğan, M. (2015). Küresel Çağda Sanat ve Küresel Sanat Pazarı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 75-98.
• Girgin, F. (2018). Çağdaş Sanat ve Yeniden Üretim. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Gürses, İ. (2013). Transgresyon ve Anarşi: Fotoğrafta Aşırılığın Estetiği. Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
• Karaca, G. (2017). Yerellik ve Gelenekten Beslenen Evrensel-Çağdaş Sanat Anlayışı. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi (3), 40-4.
• Kılıç, L. (1995). Giriş / Çoğaltım aracından Sanat Ortamına. L. Kılıç içinde, Video Sanatı Eleştirel Bir Bakış (s. 11-16). İstanbul: Hil Yayın.
• Plett, H. F. (1991). Intertextualities. H. F. Plett içinde, Intertextuality. Berlin: Walter de Gruyter.
• Rifat, M. (1998). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Rifat, M. (2009). Göstergebilimin ABC'si. İstanbul: Say Yayınları.
• Rifat, M. (2012). Roman Kurgusu ve Yapısal Çözümleme. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ritzer, G. (2016). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek. (F. Payzın, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Rose, M. A. (2016). Parodi: Antik, Modern ve Postmodern. (C. Dikme, Çev.) Ankara: Hece Yayınları.
• Saray, Ç. (2014). Güncel Sanatta Sinema ve Anlatısallık. Sanat - Tasarım Dergisi, 1(1), 9-13.
• Shabir, S., & Mudasir, M. (2019). Intertextuality in Contemporary Criticism: A Critical Assessment. 10(2), 325-330.
• Sontag, S. (2006). The Image-World. S. Manghani , A. Piper, & J. Simons içinde, Images: A Reader (s. 249-253). London: Sage.
• Şahiner, R. (2013). Sanatta Postmodern Kırılmalar. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Yıldız, L. (2019). Videoda Çoklu İmge Ögelerinin İlişki Ağları. Yüksek Lisans Eser Metni. İstanbul: Marmara Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi.
• Yılmaz, M. (2013). Modernden Postmoderne Sanat. Ankara: Ütopya Yayınları.