Araştırma Makalesi
Yıl 2024,
, 2076 - 2098, 29.12.2024
Öz
Dilin lehçeleri arasında, sözcüklerin aynı ses ve yazıya sahip olduğu farklı anlamlara gelme durumu “yalancı eş değerlik” olarak adlandırılmaktadır. Ancak, bu olgu tek başına yeterli değildir. Özellikle gösterenlerin göz ardı etmemek gerekmektedir; çünkü sözcüklerin kullanışında gönderilenin zihninde hangi gösterge canlanıyorsa o bağlamda sözcüklerin incelenmesi alanda yapılacak çalışmaları daha faydalı kılacaktır. Kerkük ağzında, Türkiye Türkçesine kıyasla oldukça fazla ses değişimleri bulunmaktadır. Birçok sözcükte ön seste /k/ sesinin tonsuzlaşıp /ķ/ sesine dönüşmesi veya son sesteki /k/ sesinin /ġ/ sesine dönüşmesine rağmen gönderilen bu değişimi kolayca anlamakta ve dilindeki işitim imgesiyle bağdaştırabilmektedir. Dolayısıyla, bir sözcüğün yalancı eş değerlik durumunu saptamak için göstergelerin gönderilenin lehçesindeki karşılığının incelenmesi gerekmektedir. Zihinde canlanabilen ve büyük ölçüde ses ve yazım açısından da benzer olan gösterenler, yalancı eş değerlikler olarak değerlendirilebilir. Yalancı eş değerler, dil bilim araştırmaları açısından önemli bir konu olup bu alanda birçok çalışma yapılmıştır. Ancak, Kerkük ağzında ve hatta Irak Türkmen Türkçesi ağızlarında yalancı eş değerlerle ilgili herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bu yazı, Irak Türkmen Türkçesindeki yalancı eş değerler üzerine incelemelere dikkat çekmeyi ve yeni araştırmalara ışık tutması açısından yeni bir perspektif sunmayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Yalancı eş değerlik Irak Türkmen Türkçesi Kerkük ağzı.
Kaynakça
- Abboosh, N. (2023). Musul (Şirihan-Babnit-Kadıköy) Türkmen Ağzı Karşılaştırmalı Biçim Bilgisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Akbaba, D. E. (2007). Nogay Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Arasındaki Yalancı Eş Değerler. Bilig Dergisi. Aktaş, T. (2015). Deyimlerde Yalancı Eş Değerlik: Tatar Türkçesi-Türkiye Türkçesi Örneği. Ankara: Turkish Studies 1-16.
- Alhurmuzi. (2017). Irak Türkmen Türkçesindeki Atasözlerinin Türkiye, Azerbaycan ve Türkmen Türkçelerindeki Atasözleriyle Karşılaştırması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bartın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bartın.
- Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı. (1993). Musul-Kerkük ile İlgili Arşiv Belgeleri. Yay. No: 11. Ankara.
- Bayatlı, N. Y. (2009). Irak Türkmenlerinin Halk Masalları. Ankara: Berikan Yayınevi Yayınları.
- Buluç, S. (1976). Kerkük Ağzına Göre Arzu ile Kamber Masalı. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 203-238.
- Büke, H. (2014). Gagauz Türkçesi Ve Türkiye Türkçesi Arasındaki Yalancı Eşdeğerler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 215-229.
- Caferoğlu, A. (1954). Azerbaycan ve Anadolu Ağızlarındaki Moğolca Unsurlar. Belleten Dergisi.
- Clauson, S. G. (1972). An Etymological Dictionary of PreThirteenth-Century Turkish. Oxford: Oxford Üniversitesi Yayınları.
- Çakmak, C. (2013). Türkmen Türkçesinde Görülen Yalancı Eş Değer Kelimeler. Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 15-53.
- Çolak, D. (2014). Saha Türkçesi ile Türkiye Türkçesi Arasında Yalancı Eşdeğerler. Ankara: Genç Akademisyenler Sempozyumu 595-625.
- Dandan, A. (2021). Kardaşlık Dergisi’nde (1961-1977) Yer Alan Hoyratlar: Dil İncelemesi-Metin-Sözlük. (Yayımlanmamış Yüskek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Delice, T. B. (2013). Türkmen Türkçesinde Yalancı Eşdeğerler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi.
- Direkci, B. & Gülmez, M. (2012). Güney Azerbaycan Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Arasındaki Yalancı Eş Değerler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 133-154.
- Eren, H. (1999). Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Ersoy, F. (2007). Çuvaş Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde Yalancı Eş değerler. Türkbilig Dergisi.
- Eyuboğlu, İ.Z. (1988). Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. İstanbul: Sosyal Yayınları.
- Gedik, S, & Uçar, İ. (2015). “Bålä Älişer” İsimli Eser Esasında Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Arası “Yalancı Eş Değerlik” Üzerine Bir İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 114-126.
- Gülensoy, Tuncer. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Güven, E. (2024). Kırgızca- Türkçe Yalancı Eş Değerler. Ankara: Bengü Yayınları.
- Hassan, R. (2006). Irak Türkmen Atasözleri Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Hatiboğlu, V. (1979). Türk Tarihînin Başlangıcı. Ankara: Türkoloji Dergisi.
- Hommel, F. (1925). Ethologie und Geographie des Alten. Müncehen: Orient.
- Hürmüzlü, H. (2003). Kerkük Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Kerkük Vakfı Yayınları.
- Hürmüzlü, H. (2013). Irak Türkmen Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türkmeneli İşbirliği ve Kültür Vakfı Yayınları.
- İbrahim, M. (2023). Irak Türkmen Türkçesi Amerli Ağzı Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- İlker, A. (1999). Lehçeden Lehçeye Aktarma Üzerine Bazı Düşünceler. Ankara: TDK Yayınları.
- İşisağ, K. (2017). Anlam Değişmelerine Artzamanlı Bir Yaklaşım. Turkish Studies Dergisi, 187-204.
- İsmail, L. (2013). Irak Türkmen Türkçesinin Bayat Ağzı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- Jaafer, K. (2017). Irak Türkmen Ağızlarıyla Yazılan Haydar Baba’ya Selam Nazireleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Jasim, J. (2016). Kerkük Merkez Ağızlarının Diğer Irak Türk Ağızlarıyla Karşılaştırmalı Ses Bilgisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Jırjees, D. (2016). Erbil Türkmen Ağzı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kahıyah, M. (2022). Irak Türkmen Türkçesi Dakuk Ağzının Ses Bilgisine Dair Notlar. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 581-600.
- Kahıyah, M. (2022). Irak Türkmen Türkçesi Dakuk Merkez Ağzı. Ankara: (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kanar, M. (2016). Büyük Farsça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Say Yayınları.
- Karaağaç, G. (1996). Eş Yazılılık, Eş Seslilik ve Çok Anlamlılık. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi (VIII), 31-55.
- Kara, M. (2009). Lehçeler Arası Aktarmada Temel Sorunlar. Turkısh Studies Dergisi.
- Karadoğan, A. (2004). Türk Lehçeleri Arasında Aktarma Sorunları Türkmen Türkçesi-Türkiye Türkçesi Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Kırkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
- Karahan, A. (2009). İlk Türk Lehçeleri Sözlüğü: Dīvānu Luġāti’t-Türk’te Lehçelerin Sözvarlığına Bir Bakış. Turkish Studies Dergisi, 651-691.
- Kasım, İ. (2020). Irak Türkmen Türkçesi-Tuzhurmatu Merkez Ağzından Derlemeler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Kaymaz, İ. Ş. (2003). Musul Sorunu. İstanbul: Otopsi Yayınları.
- Kemali, U., & Sinjar, A. (2017). Irak Yönetimi Altında Türkmenler (1918-2003). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
- Kıran, A. E., & Kıran, Z. (2002). Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Kirişoğlu, F. (2006). Türkmen Türkçesinden Türkiye Türkçesine Yapılan Aktarmalarda Karşılaşılan Bazı Problemler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi .
- Komsh, T. (2022). Irak Türkmen Türkçesi Tazehurmatu Ağzı (Şekil Bilgisi). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
- Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Lessing, F. D. (2003) Moğolca-Türkçe Sözlük. (Çev. Günay Karaağaç) Ankara: TDK Yayınları.
- Mohammed, S. (2022). Kerkük Türkmen Şairi Sabır Demirci’nin Şiirleri ve Kısa Sözlüğü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Mustafa, M. (2019). Irak Türkmen Türkçesi Ile Yazılan Halk Şiirleri Üzerine Bir Dil Bilgisi Incelemesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Najm, N. (2022). Kerkük Merkez Ağzının Diğer Irak Türkmen Ağızlarıyla Karşılaştırmalı Biçim Bilgisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Öke, M. K. (1991). Musul Kerkük Dosyası. İstanbul: Türk Dünyası Araştırma Vakfı Yayınları.
- Othman, S. (2021). Irak Türkmen Türkçesi-Altunköprü Merkez Ağzından Derlemeler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Özek, F., & Yamanoğlu, N. (2020). Kırgız Türkçesi İle Türkiye Türkçesi Arasındaki Kökteş Yalancı Eşdeğer Sözcükler. Kesit Akademi Dergisi Yayınları.
- Özgül, A.G. (2020). Tarihi Metinlerde Yalancı Eş Değerlik Kırk Vezir Hikâyeleri Üzerine Bir İnceleme. Turkish Studies Dergisi.
- Özyüksel, M. (1988). Osmanlı-Alman İlişkilerinin Gelişim Sürecinde Anadolu ve Bağdat Demiryolları. İstanbul: Arba Yayınları.
- Resulov, A. (1995). Akraba Diller ve Yalancı Eş Değerler Sorunu. Türk Dili Yayınları.
- Ridha, Z. (2019). Muhammedoğlu Sabır’ın "Kerkük’ün Müntehab Hoyratları" Adlı Eserinden Hareketle Standart Türkiye Türkçesi İle Kerkük Ağzı Karşılaştırmalı Ses ve Şekil Bilgisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Erzurum.
- Saatçi, S. (2015). Irak Türkmen Boyları, Oymaklar ve Yerleşme Bölgeleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat Yayınları.
- Salah, D. (2023). Kerkük Merkez Ağzının Diğer Irak Türkmen Ağızlarıyla Karşılaştırmalı Biçim Bilgisi (Türetim Morfolojisi). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Sameen, I. (2020). Kerküklü Şair Hasan Kevser’in Güneş Kuşları ve Düşen Yapraklar Adlı Eserlerinin Şekil Bilgisi Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Shukur, H. (2020). Irak Türkmen Türkçesi Tuzhurmatu Ağzı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Shukur, K. (2019). Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Türkmen Türkçesi ve Gagavuz Türkçesiyle Karşılaştırmalı Olarak Irak Türkmen Türkçesi (Ses Bilgisi, Fiil, Metin, Sözlük). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Sultanzade, V. (2010). Yalancı Eşdeğerlerin Azizliği: Bahtiyar Vahapzade’nin Eserlerinin Türkiye Türkçesine Aktarımı Üzerine. Erdem Dergisi, 166-172.
- Tahan, N. (2021). Molla Muhammedoğlu Sabır’ın Derlediği Kerkük Hoyratları Üzerine Halk Bilimsel Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
- TDK (2024). Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr/(3 Mart 2024).
- Tietze, A. (2019). Tarihî ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugati. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları. Tokat, F. (2017). Azerbaycan Türkçesi Ve Türkiye Türkçesi Arasındaki Yalancı Eş Değerlerin Xvı. Yüzyılda Azerbaycan Sahasında Türkçeye Çevrilmiş Bir Metindeki Örnekleri. Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi.
- Tuna, O. N. (1989). Sümer ve Türk Dillerinin Tarihî İlgisi ile Türk Dili’nin Yaşı Meselesi. Ankara: Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten Yayınları.
- Uğurlu, M. (2004). Türk Lehçeleri Arasında Kelime Eş Değerliği. Bilig Dergisi.
- Uğurlu, M. (2007). Lehçe İçİ Aktarmada “Yalancı Eş Değerlİk”. Ankara: 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (ICANAS) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları.
- Uğurlu, M. (2012). Türk Lehçeleri Arasında Benzer Kelimelerin Eşdeğerlik Durumu. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic.
- Uluhan, Ç. (2021). Irak Türkmen Ağızları. Ankara: TDK Yayınları.
Yıl 2024,
, 2076 - 2098, 29.12.2024
Öz
In various dialects, words sharing identical sounds and spellings but possessing distinct meanings are referred to as "false friends." This phenomenon alone does not capture the full complexity of linguistic interactions, as it is essential to consider the referents and the mental images they evoke in the listener's mind. Significant phonetic changes have transpired in Turkish since the Old Turkic period. Notable changes include transformations such as t>d, k>g, and b>v. In the Kirkuk dialect, considerable sound shifts compared to Turkey Turkish can be observed, where the /k/ sound often changes into /ķ/ or /ġ/. Despite these phonetic alterations, listeners can readily comprehend and connect them to their auditory perceptions of the language. To effectively identify a word's status as a false friend, one must investigate the referents in the listener's specific dialect. Signifiers that elicit similar mental images while maintaining phonetic and orthographic similarities are classified as false friends. While there is existing research on this topic, specific studies focusing on false friends in the Kirkuk vernacular or the dialects of Iraqi Turkmen Turkish are lacking. This article aims to illuminate studies related to false friends in Iraqi Turkmen Turkish, proposing a fresh perspective for future linguistic investigations.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abboosh, N. (2023). Musul (Şirihan-Babnit-Kadıköy) Türkmen Ağzı Karşılaştırmalı Biçim Bilgisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Akbaba, D. E. (2007). Nogay Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Arasındaki Yalancı Eş Değerler. Bilig Dergisi. Aktaş, T. (2015). Deyimlerde Yalancı Eş Değerlik: Tatar Türkçesi-Türkiye Türkçesi Örneği. Ankara: Turkish Studies 1-16.
- Alhurmuzi. (2017). Irak Türkmen Türkçesindeki Atasözlerinin Türkiye, Azerbaycan ve Türkmen Türkçelerindeki Atasözleriyle Karşılaştırması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bartın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bartın.
- Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı. (1993). Musul-Kerkük ile İlgili Arşiv Belgeleri. Yay. No: 11. Ankara.
- Bayatlı, N. Y. (2009). Irak Türkmenlerinin Halk Masalları. Ankara: Berikan Yayınevi Yayınları.
- Buluç, S. (1976). Kerkük Ağzına Göre Arzu ile Kamber Masalı. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 203-238.
- Büke, H. (2014). Gagauz Türkçesi Ve Türkiye Türkçesi Arasındaki Yalancı Eşdeğerler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 215-229.
- Caferoğlu, A. (1954). Azerbaycan ve Anadolu Ağızlarındaki Moğolca Unsurlar. Belleten Dergisi.
- Clauson, S. G. (1972). An Etymological Dictionary of PreThirteenth-Century Turkish. Oxford: Oxford Üniversitesi Yayınları.
- Çakmak, C. (2013). Türkmen Türkçesinde Görülen Yalancı Eş Değer Kelimeler. Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 15-53.
- Çolak, D. (2014). Saha Türkçesi ile Türkiye Türkçesi Arasında Yalancı Eşdeğerler. Ankara: Genç Akademisyenler Sempozyumu 595-625.
- Dandan, A. (2021). Kardaşlık Dergisi’nde (1961-1977) Yer Alan Hoyratlar: Dil İncelemesi-Metin-Sözlük. (Yayımlanmamış Yüskek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Delice, T. B. (2013). Türkmen Türkçesinde Yalancı Eşdeğerler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi.
- Direkci, B. & Gülmez, M. (2012). Güney Azerbaycan Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Arasındaki Yalancı Eş Değerler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 133-154.
- Eren, H. (1999). Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Ersoy, F. (2007). Çuvaş Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde Yalancı Eş değerler. Türkbilig Dergisi.
- Eyuboğlu, İ.Z. (1988). Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. İstanbul: Sosyal Yayınları.
- Gedik, S, & Uçar, İ. (2015). “Bålä Älişer” İsimli Eser Esasında Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Arası “Yalancı Eş Değerlik” Üzerine Bir İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 114-126.
- Gülensoy, Tuncer. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Güven, E. (2024). Kırgızca- Türkçe Yalancı Eş Değerler. Ankara: Bengü Yayınları.
- Hassan, R. (2006). Irak Türkmen Atasözleri Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Hatiboğlu, V. (1979). Türk Tarihînin Başlangıcı. Ankara: Türkoloji Dergisi.
- Hommel, F. (1925). Ethologie und Geographie des Alten. Müncehen: Orient.
- Hürmüzlü, H. (2003). Kerkük Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Kerkük Vakfı Yayınları.
- Hürmüzlü, H. (2013). Irak Türkmen Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türkmeneli İşbirliği ve Kültür Vakfı Yayınları.
- İbrahim, M. (2023). Irak Türkmen Türkçesi Amerli Ağzı Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- İlker, A. (1999). Lehçeden Lehçeye Aktarma Üzerine Bazı Düşünceler. Ankara: TDK Yayınları.
- İşisağ, K. (2017). Anlam Değişmelerine Artzamanlı Bir Yaklaşım. Turkish Studies Dergisi, 187-204.
- İsmail, L. (2013). Irak Türkmen Türkçesinin Bayat Ağzı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- Jaafer, K. (2017). Irak Türkmen Ağızlarıyla Yazılan Haydar Baba’ya Selam Nazireleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Jasim, J. (2016). Kerkük Merkez Ağızlarının Diğer Irak Türk Ağızlarıyla Karşılaştırmalı Ses Bilgisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Jırjees, D. (2016). Erbil Türkmen Ağzı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kahıyah, M. (2022). Irak Türkmen Türkçesi Dakuk Ağzının Ses Bilgisine Dair Notlar. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 581-600.
- Kahıyah, M. (2022). Irak Türkmen Türkçesi Dakuk Merkez Ağzı. Ankara: (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kanar, M. (2016). Büyük Farsça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Say Yayınları.
- Karaağaç, G. (1996). Eş Yazılılık, Eş Seslilik ve Çok Anlamlılık. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi (VIII), 31-55.
- Kara, M. (2009). Lehçeler Arası Aktarmada Temel Sorunlar. Turkısh Studies Dergisi.
- Karadoğan, A. (2004). Türk Lehçeleri Arasında Aktarma Sorunları Türkmen Türkçesi-Türkiye Türkçesi Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Kırkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
- Karahan, A. (2009). İlk Türk Lehçeleri Sözlüğü: Dīvānu Luġāti’t-Türk’te Lehçelerin Sözvarlığına Bir Bakış. Turkish Studies Dergisi, 651-691.
- Kasım, İ. (2020). Irak Türkmen Türkçesi-Tuzhurmatu Merkez Ağzından Derlemeler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Kaymaz, İ. Ş. (2003). Musul Sorunu. İstanbul: Otopsi Yayınları.
- Kemali, U., & Sinjar, A. (2017). Irak Yönetimi Altında Türkmenler (1918-2003). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
- Kıran, A. E., & Kıran, Z. (2002). Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Kirişoğlu, F. (2006). Türkmen Türkçesinden Türkiye Türkçesine Yapılan Aktarmalarda Karşılaşılan Bazı Problemler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi .
- Komsh, T. (2022). Irak Türkmen Türkçesi Tazehurmatu Ağzı (Şekil Bilgisi). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
- Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Lessing, F. D. (2003) Moğolca-Türkçe Sözlük. (Çev. Günay Karaağaç) Ankara: TDK Yayınları.
- Mohammed, S. (2022). Kerkük Türkmen Şairi Sabır Demirci’nin Şiirleri ve Kısa Sözlüğü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Mustafa, M. (2019). Irak Türkmen Türkçesi Ile Yazılan Halk Şiirleri Üzerine Bir Dil Bilgisi Incelemesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Najm, N. (2022). Kerkük Merkez Ağzının Diğer Irak Türkmen Ağızlarıyla Karşılaştırmalı Biçim Bilgisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Öke, M. K. (1991). Musul Kerkük Dosyası. İstanbul: Türk Dünyası Araştırma Vakfı Yayınları.
- Othman, S. (2021). Irak Türkmen Türkçesi-Altunköprü Merkez Ağzından Derlemeler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Özek, F., & Yamanoğlu, N. (2020). Kırgız Türkçesi İle Türkiye Türkçesi Arasındaki Kökteş Yalancı Eşdeğer Sözcükler. Kesit Akademi Dergisi Yayınları.
- Özgül, A.G. (2020). Tarihi Metinlerde Yalancı Eş Değerlik Kırk Vezir Hikâyeleri Üzerine Bir İnceleme. Turkish Studies Dergisi.
- Özyüksel, M. (1988). Osmanlı-Alman İlişkilerinin Gelişim Sürecinde Anadolu ve Bağdat Demiryolları. İstanbul: Arba Yayınları.
- Resulov, A. (1995). Akraba Diller ve Yalancı Eş Değerler Sorunu. Türk Dili Yayınları.
- Ridha, Z. (2019). Muhammedoğlu Sabır’ın "Kerkük’ün Müntehab Hoyratları" Adlı Eserinden Hareketle Standart Türkiye Türkçesi İle Kerkük Ağzı Karşılaştırmalı Ses ve Şekil Bilgisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Erzurum.
- Saatçi, S. (2015). Irak Türkmen Boyları, Oymaklar ve Yerleşme Bölgeleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat Yayınları.
- Salah, D. (2023). Kerkük Merkez Ağzının Diğer Irak Türkmen Ağızlarıyla Karşılaştırmalı Biçim Bilgisi (Türetim Morfolojisi). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Sameen, I. (2020). Kerküklü Şair Hasan Kevser’in Güneş Kuşları ve Düşen Yapraklar Adlı Eserlerinin Şekil Bilgisi Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Shukur, H. (2020). Irak Türkmen Türkçesi Tuzhurmatu Ağzı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Shukur, K. (2019). Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Türkmen Türkçesi ve Gagavuz Türkçesiyle Karşılaştırmalı Olarak Irak Türkmen Türkçesi (Ses Bilgisi, Fiil, Metin, Sözlük). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Sultanzade, V. (2010). Yalancı Eşdeğerlerin Azizliği: Bahtiyar Vahapzade’nin Eserlerinin Türkiye Türkçesine Aktarımı Üzerine. Erdem Dergisi, 166-172.
- Tahan, N. (2021). Molla Muhammedoğlu Sabır’ın Derlediği Kerkük Hoyratları Üzerine Halk Bilimsel Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
- TDK (2024). Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr/(3 Mart 2024).
- Tietze, A. (2019). Tarihî ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugati. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları. Tokat, F. (2017). Azerbaycan Türkçesi Ve Türkiye Türkçesi Arasındaki Yalancı Eş Değerlerin Xvı. Yüzyılda Azerbaycan Sahasında Türkçeye Çevrilmiş Bir Metindeki Örnekleri. Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi.
- Tuna, O. N. (1989). Sümer ve Türk Dillerinin Tarihî İlgisi ile Türk Dili’nin Yaşı Meselesi. Ankara: Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten Yayınları.
- Uğurlu, M. (2004). Türk Lehçeleri Arasında Kelime Eş Değerliği. Bilig Dergisi.
- Uğurlu, M. (2007). Lehçe İçİ Aktarmada “Yalancı Eş Değerlİk”. Ankara: 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (ICANAS) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları.
- Uğurlu, M. (2012). Türk Lehçeleri Arasında Benzer Kelimelerin Eşdeğerlik Durumu. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic.
- Uluhan, Ç. (2021). Irak Türkmen Ağızları. Ankara: TDK Yayınları.
Toplam 71 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Güney-Batı (Oğuz) Türk Lehçeleri ve Edebiyatları |
| Bölüm | TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 27 Aralık 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Nisan 2024 |
| Kabul Tarihi | 12 Kasım 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |