DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ İKTİDAR-MUHALEFET ÇEKİŞMESİNİN BİR ÜRÜNÜ: NEVŞEHİR’İN İL , KIRŞEHİR'İN İLÇE OLMASI
Öz
Nevşehir, Osmanlı Devleti’nin Lale Devri’nden Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarına kadar bir ilçe konumunda olmuştur. İdari taksimatta Niğde vilayetine bağlı kaza olarak anılan Nevşehir, cumhuriyetin ilanıyla birlikte tek parti iktidarı döneminde bu statüsünü devam ettirmiştir. 1950 yılında Demokrat Parti’nin iktidarı Cumhuriyet Halk Partisi’nden devralarak iktidar olması Nevşehir tarihi için bir dönüm noktası olmuştur. Demokrat Parti’nin söylemleri arasında en dikkat çekeni olan “Demokrasi” ifadesi aynı zamanda halkın bu partiden isteklerini de rahatlıkla dile getirmelerine ortam hazırlamıştır. Türkiye’de birçok bölgenin, şehrin olduğu gibi Demokrat Parti’den Nevşehir’in de beklentisi çok olmuştur. Bu isteklerden en önemlisi Nevşehir’in kaza olmaktan çıkarılıp il statüsü kazandırılmasıydı. Demokrat Parti iktidar olur olmaz 1950’li yılların başlarından itibaren il olma taleplerini çeşitli yollarla iktidara iletmeye çalışan Nevşehir’in bu isteği 1954 seçimlerinin hemen sonrasında gerçekleşmiştir. 2 Mayıs 1954 yılında yapılan seçimlerden sonra Kırşehir’de seçimleri Osman Bölükbaşı önderliğinde Demokrat Parti’nin içinden çıkan Cumhuriyetçi Millet Partisi’nin kazanması bu sürecin hızlanmasına yol açmıştır. Seçimlerden kısa süre sonra meclise sunulan kanun tasarısı ile başlayan Nevşehir’in il olma süreci Kırşehir’in kaza olarak Nevşehir’e bağlanmasıyla ülke gündeminde oldukça yer almıştır. Bu çalışmada, Demokrat Parti dönemi İktidar-Muhalefet çekişmesi ekseninde bu süreçte yaşanan olaylar ve Nevşehir’in il oluşu ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Albayrak, M. (2004). Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960), Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Alkan, M. Ö. (2003). Türkiye’de Seçim Sistemi Tercihi’nin Misyon Boyutu ve Demokratik Gelişime Etkileri, Anayasa Yargısı Dergisi, 6, 133-165.
- (Altınay), A. R. (1924). Anadolu Şehirleri: Damat İbrahim Paşa Zamanında Ürgüp ve Nevşehir, Türk Tarihi Encümeni Mecmuası, 3, 156-185.
- Ayhan, E. (2006). Osman Bölükbaşı’nın Siyasi Faaliyetleri (1913-2002), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Doğan, H. (2012). Milli Mücadele’de Nevşehir ve Çevresi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 49, 57-73.
- Erdoğan, H. (2016). Nevşehir’in TBMM’de İlk Temsili, II. Uluslararası Nevşehir Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildirileri Kitabı İçinde, (s. 632-671), Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Yayınları.
- Özçelik, P. K. (2010). Demokrat Parti’nin Demokrasi Söylemi, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65 (3), 163-187.
- Öztürk, İ. (2008). Niğde Sancağı, Konya: Kömen Yayınları.
- Özüçetin, Y. (2009). Çok Partili Hayata Geçiş Sürecinde Kırşehir (2), Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 518-541.
- Sevük, İ.H. (1987). Yurttan Yazılar, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Şahin, İ. (2007). Nevşehir, TDV İslâm Ansiklopedisi, C.33, Diyanet Vakfı Neşriyat Pazarlama ve Ticaret A.Ş., 64-67.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |