BİLGİ MALİYETLERİNİN TÜRKİYE’NİN ULUSLARARASI HİSSE SENEDİ YATIRIMLARINA ETKİSİ

Yıl 2021, , 1034 - 1052, 30.09.2021

Sinem Atıcı Ustalar , Ayçıl Yücer

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.914926

Öz

Türkiye’nin hisse senedi piyasasının finansal derinliğini arttırmakta uluslararası yatırımları ülkeye çekebilmek önem arz etmektedir. Bilgi maliyetlerinin literatürde tanımlandığı şekliyle ülkelerin karşılıklı hisse senedi yatırımları üzerindeki olumsuz etkisi dikkate alındığında, Türkiye’ye yapılan hisse senedi yatırımlarında coğrafi yakınlık ve diğer bilgi kanalları belirleyici olmaktadır. Çalışmanın amacı, Türkiye’nin hisse senetlerine yapılan diğer ülke yatırımlarının coğrafi, kültürel ve ekonomik unsurlardan nasıl etkilendiğini incelemektir.
Çalışmada finansal çekim modeli kullanılarak 2001-2019 yılları arasında 65 ülkenin karşılıklı hisse senedi yatırım stoku tahminlenmektedir. Türkiye haricindeki ülkelerin aralarında yapmış olduğu hisse senedi yatırımlarının veri tabanı içinde yer alması teorik çekim modeline temel teşkil eden çoklu direnç faktörlerinin ve buna bağlı diğer maliyet değişkenlerinin sapmasız tahminlenebilmesi için gereklidir. Bu çerçevede, bilgi maliyetlerinin Türkiye için etkisi modele etkileşim değişkenleri eklenerek ölçülmektedir. Tahminleme yöntemi olarak ise ilk defa Santos Silva ve Tenreyo (2006)’nun tespit etmiş olduğu log-doğrusallaştırma ile ortaya çıkan heterokedastisite sorunana karşı PPML (Pseudo-Poisson Maximum Likelihood) tahmincisi tercih edilmiştir.
Model sonuçlarına göre coğrafi uzaklığın Türkiye hisse senedi piyasası üzerindeki beklenen negatif etkisi dünya ortalaması ile benzer değer almaktadır. Ancak, ortak dil, geçmiş koloni ilişkisi ve finansal serbestleşme sonrası geçen süre geri kalan dünya ülkelerinden anlamlı olarak farklı tahminlenmiştir. Partner ülkenin ortak bir dili konuşuyor olması Türkiye’ye yatırımlarının arttırmaktadır. Diğer yandan, geçmiş koloni ilişkileri Türkiye’nin hisse senedi yatırımları üzerinde olumsuz etkiye sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Hisse Senedi Yatırımları, Uluslararası Entegrasyon, Bilgi Asimetrisi, Finansal Çekim Modeli

Kaynakça

• Aggarwal, R., Kearney, C. ve Lucey, B. (2012). Gravity and Culture in Foreign Portfolio Investment, Journal of Banking and Finance, 2( 36), 525–538.
• Bank for International Settlements. (2010). Long-Term Issues in International Banking, the Committee on the Global Financial System Papers, No:41.
• Chinn, M.D. ve Ito, H. (2005). What Matters for Financial Development? Capital Controls, Institutions, and Interactions, NBER Working Papers 11370, 1-45.
• Choi, C., Rhee, D. ve Oh., Y. (2014). Information and Capital Flows Revisited: The Internet as A Determinant of Transactions in Financial Assets, Economic Modelling, 40, 191-198.
• Devereux, M.B. ve Sutherland, A., (2001). Country Portfolios in Open Economy Macro Models, Journal of the European Economic Association, 9 (2), 337–369.
• Eurobarometer (2006). Special Eurobarometer 243: Europeans and their languages. Brussels: European Commission. https://ec.europa.eu/commfrontoffice/publicopinion/archives/ebs/ebs_243_en.pdf (Erişim: 31 Mart 2021)
• Frankel, J. 1997. Regional Trading Blocs in the World Economic System. Washington, DC: Institute for International Economics.
• French, K.R. ve Poterba, J.M. (1991). Investor Diversification and International Equity Markets, The American Economic Review, 81(2), 222-226.
• Grinblatt, M. ve Keloharju, M. (2001). How Distance, Language, and Culture Influence Stock Holdings and Trades, The Journal of Finance, 56(3), 1053-1073.
• Hellmanzik, C. ve Schmitz, M. (2017). Taking Gravity Online: The Role of Virtual Proximity in International Finance, Journal of International Money and Finance, 77, 164-179.
• Hong, H., Kubik, J. D. ve Stein,J. C.. (2005). Why Neighbor's Portfolio: Effects in The Holdings and Trades of Money Managers,Journal of Finance, 60(6), 2801-2824.
• Işık, N. ve Yıldırım, M. (2017). Uluslararası Portföy Akımlarının Çekim Modeli İle Analizi: Türkiye Örneği, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(2), 49-70.
• Kaminsky, G.L. ve Schmukler, S.L. (2003). Short-Run Pain, Long-Run Gain: The Effects Of Financial Liberalization, NBER Working Paper 9787, 1-63.
• Kugler, M., Levintal, O. ve Rapoport, H. (2018). Migration and Cross-Border Financial Flows, The World Bank Economic Review, 32(1), 148–162.
• Lane, P.R., ve Milesi-Feretti, G.M. (2008). International Investment Patterns, The Review of Economics and Statistics, 90(3), 538-549.
• Lewis, K. K. (1994). Puzzles in International Financial Markets, NBER Working Papers, No: 4951.
• McLaughlin, R. (2008). Regulation and Information Asymmetry: Evidence from The Performance of Industrial and Utility Firms Issuing Seasoned Equity in The USA, Journal of Financial Regulation and Compliance, 16(1), 59-76.
• Mehrez, G. ve Kaufmann, D. (2000). Transparency, Liberalization and Banking Crises, Policy Research Working Paper 2286, 1-40.
• Myers, S. C. ve Majluf, N. S. (1984). Corporate Financing and Investment Decisions when Firms Have Information that Investors Do Not Have, Journal of Financial Economics, 13, 187–221.
• Okawa, Y. ve van Wincoop, E. (2012). Gravity in International Finance, Journal of International Economics, 87(2), 205-215. Papaioannou, E. (2009). What Drives International Bank Flows? Politics, Institutions & Other Determinants, Journal of Development Economics, 88(2), 269-281.
• Paroush, J. ve Peles, Y.C. (1978). Search for Information and Portfolio Selection, Journal of Banking and Finance, 2, 163-177. Portes, R. ve Rey, H. (2005). The Determinants of Cross-Border Equity Flows, Journal of International Economics, 65(2), 269-296.
• Rosati, S. ve Secola, S. (2006). Explaining Cross-Border Large-Value Payment Flows: Evidence from TARGET and EURO1 Data, Journal of Banking&Finance, 30(6), 783-796.
• Ross, S. (1977). ‘The Determination of Financial Structure: The Incentive Signaling Approach’, Bell Journal of Economics, 8, 1–32.
• Salins, V. ve Benassy-Quere, A. (2006). Institutions and Bilateral Asset Holdings, CEPII Research Center, Working Paper, No:19.
• Santos Silva, J.M.C. ve Tenreyro, S. (2006). The Log of Gravity, Review of Economics and Statistics, 88(4), 641-658.
• Santos Silva, J.M.C. ve Tenreyro, S. (2011). Further Simulation Evidence on The Performance of The Poisson Pseudo-Maximum Likelihood Estimator, Economics Letters, 112(2), 220-222.
• Sevim, A. ve Temizel, F. (2009). İnternet ve Hisse Senedi Yatırımcısı, MUFAD Journal, 42, 135-143.
• Obstfeld, M., Rogoff, K. (2001). The Six Major Puzzles in International Macroeconomics: Is There a Common Cause?. National Bureau of Economic Research (NBER) Macroeconomics Annual 2000.Sayı 15 (ss.339 - 412). ABD: MIT Press.
• Tesar, L.L. ve Werner, I.M. (1995). Home Bias and High Turnover, Journal of International Money and Finance, 14(4), 467-492. Tille, C. ve van Wincoop, E. (2010). International Capital Flows, Journal of International Economics, 80 (2), 157–175.
• Wilgus, H.L. (1910). Purchase of Shares of Corporation by A Director from A Shareholder, Michigan Law Review, 8(4), 267-297.
• Yotov, Y., Pıermartını, R., Monteıro, J. ve Larch, M. (2016). An Advanced Guide to Trade Policy Analysis:The Structural Gravity Model. Geneva: WTO Publications.
• Yücer, A. (2020). Ticari Çekim Modelinde Çoklu Direnç Faktörü ve Türkiye’nin Dış Ticaret Eğiliminin Değerlendirmesi, DEU Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1221-1263