OSMANLI ASKERÎ BELGELERİNE GÖRE 93 HARBİ AREFESİNDE KARADAĞ ORDUSU

Yıl 2021, , 1271 - 1284, 30.09.2021

Yunus Emre Tekinsoy

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.983664

Öz

Avrupa kıtasının güneybatısında bulunan Balkan yarımadası coğrafi olarak Avrupa ve Asya kıtaları arasında önemli bir geçit durumundadır. Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan itibaren izlediği batıya doğru genişleme politikası XV. yüzyılda Balkanların büyük bölümünün Osmanlı hâkimiyetine girmesine zemin oluşturmuştur. II. Mehmet Dönemi’nden itibaren Osmanlı ilerleyişine sahne olan Karadağ ise1479’da tamamen Osmanlı egemenliği altına girmiştir. Karadağ coğrafyasının dağlık ve engebeli oluşu bölgede Osmanlı egemenliğini sınırlı kılmış, hemen hemen her dönemde Karadağlılar sorun teşkil etmiştir. Özellikle XIX. yüzyılda milliyetçilik akımının de etkisiyle Karadağ, Osmanlı Devleti’ne karşı bir isyan alanına dönüşmüştür.1852-1853 ve 1862 yıllarında Osmanlı Devleti tarafından Karadağ’a askeri harekâtlar tertip edildiyse de Rusya ve Avusturya’nın izlediği politikalar bu çabaları sonuçsuz bırakmıştır. 93 Harbi’ne zemin oluşturan 1875 Hersek ve 1876 Bulgar isyanları siyasi emellerine ulaşma yolunda Karadağ ve Sırbistan için de uygun bir ortam oluşturmuş, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etmişlerdir. Bu çalışma iki askeri rapordan hareketle 93 Harbi arefesinde Karadağ Ordusunun durumunu değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma hazırlanırken Karadağ ordusu hakkındaki bilgilerin yanında Karadağ’ın savunmasında önemli bir yer tutan Karadağ coğrafyası ve Karadağ halkının durumu da değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Balkanlar, Karadağ, Karadağ Ordusu

Kaynakça

• Genelkurmay ATASE Dairesi Başkanlığı Arşivi Osmanlı-Sırp-Karadağ Harbi Koleksiyonu Kataloğu (OSK): OSK, K. 11, N. 289, A. 289; OSK, K. 8, N. 124, A. 12; OSK, K. 8, N. 124, A. 12.
• Ali Fıtrî. (1327). (91-92) Hersek Seferi 92-293 Osmanlı-Karadağ Seferi ve Hâl-i Hâzır Dârü’l-Harekâtı, Dersaadet: Mekteb-i Harbiye Matbaası.
• “Montenegro Army Strength And Organızatıon”, Bulletin Of Military Notes, (1903). I, 230-233.
• Buxton, N. and Leese, C. L. (1919). Balkan Problems and European Peace, New York: Charles Scribner’s Sons.
• Gilman, D. C. (Ed). (1905). “Chateaubrıand”, The New International Encyclopædia. (Vol. IV, pp. 538-539). New York: Dodd Mead and Company.
• Gopčević, S. (1877). Montenegro und die Montenegriner, Leipzig: Verlag von Hermann Fries.
• Gölen, Z. (2009). 1852–53 Karadağ Askerî Harekâtı ve Sonuçları. History Studies, 1(1), 213-296.
• Gölen, Z. (2011). 1862 Karadağ Askerî Harekâtı ve Sonuçları. Belleten, 75(273), 503-544