BİLGİ SOSYOLOJİSİ AÇISINDAN DİN ve ZİHNİYET

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 1, 189 - 213, 16.12.2015

Yasemin Apalı

Öz

İnsanlar ve toplumlar yaşamlarının hemen her basamağında bilgiye ihtiyaç duymuşlardır. İnsanlığın en eski ve en temel sorunlarından biri olan bilgi, özellikle felsefe ve din çevrelerinde suje-obje ilişkisi çerçevesinde ele alınmıştır. Ancak bu bakış açısı genelde bireysel olmuş, onun toplumsal boyutuna ve toplumla olan ilişkisine çoğu kere dikkat edilmemiştir. Gerçekliğin yaşandığı nesnel dünyada anlam ve bilgi insan zihninden bağımsız olsa bile her zaman insani bir yapım olmak zorundadır. Gerçekliği yaşarken, bilen insan zihninin bilgi ve nesnel gerçekliğin araştırılıp, incelenmesi toplumsal boyutunun ele alınması görevi ise bilgi sosyolojisine düşmektedir.

Dünyamızın her alanını kuşatan bilgi ve onun tartıştığı önemli konulardan biri olan din ve zihniyetin, sosyo-kültürel yapı içerisindeki varlıkları ve fonksiyonlarının sosyolojik bir bakış açısıyla incelenmesi; bu unsurların aslında birbirlerini tamamlayıcı konumda oldukları, farkında olmadan gündelik yaşam içerisinde çok sık kullanıldıkları ve bilgi sosyolojisi ile olan bağlantıları bu makalede konu edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:Bilgi, Bilgi Sosyolojisi, Din, Zihniyet, İdeoloji

 

Anahtar Kelimeler

Bilgi, Bilgi Sosyolojisi, Din, Zihniyet, İdeoloji

Kaynakça

• Arslan, H., (2007), Epistemik Cemaat, İstanbul, Paradigma Yayıncılık.
• Avcı, N., (2007), Toplumsal Değerler ve Gençlik, Ankara, Siyasal Kitabevi.
• Aydın, M., (2008), Bilgi Sosyolojisi ve Toplumumuzun Bilgi Sistemi, Türkiye
• Araştırmaları Literatür Dergisi, Spring, No:11, 195-222. Aydın, M., (2010), Bilgi Sosyolojisi, 2. Baskı, İstanbul, Açılım Yayınevi.
• Berger, P. L.,ve T., Luckmann, (2008), Gerçekliğin Sosyal İnşası,Çev.Vefa Saygın
• Öğütle, İstanbul, Paradigma Yayıncılık. Cangızbay, K., (1999), Gurvitch: Sosyoloji ve Felsefe, Ankara, Ütopya Yayınları.
• Çiftçi, A., (2009), Bilgi Sosyolojisi ve İslam Araştırmaları, Ankara, Ankara Okulu Yayınları.
• Demir, Ö., (2007), Bilim Felsefesi, 3. Baskı, İstanbul, Vadi Yayınları.
• Dever A., (2012), Bilginin Efendileri: Epistemik Cemaat, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, S. 13, ss. 201-217.
• Haşşab, S. M., (2010), İslam Sosyolojisi, çev. Ali Coşkun, Nebile Özmen, İstanbul, Çamlıca Yayınları.
• Mannheim, K., (2009), İdeoloji ve Ütopya, çev. Mehmet Okyayuz, Ankara, De Ki Basımevi.
• Mccarthy, E. D., (2002), Bilgi Kültürü, Çev. A. Figen Yılmaz, İstanbul, Çiviyazıları Yayınevi.
• Swingewood, A., (1998), Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi, çev., Osman Akınhay,
• Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, Taş, K., (2003), Dinin Sosyolojik Tanımı Problemi Üzerine Bir Değerlendirme, Dini
• Araştırmalar Dergisi, C. 6, S. 16, ss. 199-205. Örs, H. B., (2008), 19. Yüzyılda 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler, İstanbul,
• İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Özkiraz, A., (2000), Sabri F. Ülgener’de Zihniyet Analizi, İstanbul, A Yayınevi.
• Sorokin, P, A., (2008), Toplum Felsefeleri, çev. Mete Tunçay, İstanbul, Salyangoz Yayınları.
• Ülgener, S. F., (2006), Zihniyet, Aydınlar ve İzm’ler, İstanbul, Derin Yayınları, 2006.
• Woolgar S., (1999), Bilim, Bilim İdesi Üzerine Sosyolojik Bir Deneme, çev.,
• Hüsamettin Arslan, İstanbul, Paradigma Yayıncılık. Wuthnow, R. J., ve P. L., Berger, (2009), Din ve Modernlik, Der. Adil Çiftçi, Ankara,
• Ankara Okulu Yayınları. Yıldırım, E., (1999), Değişen Din Anlayışının Sosyolojisi, İstanbul, Bilge Yayıncılık.
• Yıldırım, E., (2007), Bilginin Sosyolojisi, Ankara, Ekin Kitabevi.
• Yörük, A., (1987), “Prof. Dr. Sabri F. Ülgener”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, C: 43, s.15-24.