BOZULUS TÜRKMENLERİNDEN SARILAR AŞİRETİ VE XVIII. YÜZYILDA NEVŞEHİR’E İSKÂNLARI

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 736 - 756, 31.12.2019

Fatih Abanoz

Öz

Oğuz
Türkmenlerin bir kolu olan ve Bozulus aşiret boylarından biri olan Sarılar
cemaati, genel olarak XIII. ve XIV. yüzyıllarda Musul ve Halep bölgelerinde, XV.
ve XVI. yüzyılda Osmanlı’nın Diyarbakır eyaleti sınırları içerisinde yer almış
bir topluluktur. Bulundukları bölgelerde önceleri timar sistemine dahil edilerek
yerleşik hayata geçen bu Türkmen topluluğu, XVII. ve XVIII. yüzyıllarda
Osmanlı’nın genel olarak iskân politikası çerçevesinde yoğunlukla Anadolu’nun
iç bölgelerine göç etmişlerdir. Gittikleri yerlerde daha küçük parçalara
ayrılıp etrafındaki Türkmen topluluklarla kaynaşıp yaşamlarını sürdürerek
adlarını verdikleri köyler ve kasabalar kurmuşlardır.

Bu çalışmada zaman içerisinde Anadolu coğrafyasında
değişik yerlere dağılan Sarılar cemaatinin tarihi vaziyeti ortaya konmuştur. Yine
bu çalışmada Sarılar cemaatinin Nevşehir’in Arabsun (Gülşehir) kazasına iskanı,
köy haline gelmeleri ve daha sonra Avanos ilçesine bağlanmaları anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sarılar

Kaynakça

• ABANOZ, Fatih, Silahdar Karavezir Seyyid Mehmed Paşa Hayatı ve Eserleri, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacıbektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir 2013.Doktor Frayliç; Mühendis Ravling, Türkmen Aşiretleri, Aşina Kitaplar, Ankara 2008.GÜNDÜZ, Tufan, Bozkırın Efendileri Türkmenler Üzerine Makaleler, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2006.GÜNDÜZ. Tufan, Anadolu’da Türkmen Aşiretler “Bozulus Türkmenleri” 1540-1640, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2016.GÜNDÜZ. Tufan, XVII. ve XVIII. Yüzyıllarda Danişmendli Türkmenleri, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2005.HALAÇOĞLU, Yusuf, XVIII. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunun İskân Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi, TTK Basımevi, Ankara 1991.İNALCIK, Halil, Devlet-i’Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-I Klasik Dönem (1302-1306) Siyasal, Kurumsal ve Ekonomik Gelişim, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2009.KIEL, Machıel, “Dupniçe”, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, C. 10, İstanbul 2001, s. 2-4.ORHONLU, Cengiz, Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretlerin İskanı, Eren Yayıncılık, İstanbul 1987.METİN, Rafet, XVI. yüzyılda Orta Anadolu’da Nüfus ve Yerleşme (Bozok, Kırşehir, Niğde, Nevşehir ve Keskin Örneği), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim dalı Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara 2007.SÜMER, Faruk, Türkmenler, Tarihleri, Boy Teşkilatı, Destanları, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1972.SÜMER, Faruk, “Kaçarlar”, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, C. 24, İstanbul 2001, s. 51-53.SÜMER, Faruk, “Karamanoğulları” Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, C. 24, İstanbul 2001, s. 454-460.ŞAHİN, Bekir, Osmanlı Ansiklopedisi Tarih, Medeniyet, Kültür, C. 2, İstanbul 1999.ŞAHİN, İlhan "Osmanlı Devrinde Konar-Göçer Aşiretlerin İsim Almalarına Dair Bazı Mülahazalar", Tarih Enstitüsü Dergisi, C. XIII, 1987, s. 195-208.TOPAL, Nevzat, Köylerimiz, Türk Tarih Kurumu, Kayıt no: 950, Yer no: B/653. Ankara.UÇAKCI, İsmail, Sivas, Niğde, Kayseri, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Çorum, Kırıkkale ve Çankırı yöresi Oğuz Boyları Aşiret, Oymak ve Cemaatlar (Bozoklar), Bilge Oğuz Yayınları, C. I, İstanbul 2015.UÇAKCI, İsmail, Sivas, Niğde, Kayseri, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Çorum, Kırıkkale ve Çankırı yöresi Oğuz Boyları Aşiret, Oymak ve Cemaatlar (Üçoklar), Bilge Oğuz Yayınları, C. II, İstanbul 2015.