HACI BEKTAŞ-I VELİ VE YAŞADIĞI DÖNEMDE ANADOLU’NUN SİYASİ VE SOSYAL DURUMU

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 448 - 456, 31.03.2022

Seyhun Şahin

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1067401

Öz

Anadolu’nun Türkleşmesinde 13. yüzyılda yaşamış Türk mutasavvıflarının rolü çok büyüktür. Özellikle Moğol istilasının yaşandığı dönemde Anadolu’da yaşanan siyasi boşlukta gündelik yaşamın insanlar için ne kadar zorlaştığını tarih araştırmaları sonuçları ile ortaya koymaktadır. Hacı Bektaş Veli, Anadolu’nun orta yerinde Türk milletinin dirlik ve düzen için mücadelesinde manevi bir önder olmuştur. Ancak onun yaşadığı dönemde Selçuklu Türkiye’sinin içinde bulunduğu durum oldukça kötüydü. Moğol istilasının getirmiş olduğu yıkım ülkenin sosyal, ekonomik ve manevi açıdan harap olmasına neden olmuştu. Samimi birer Müslümanın da ötesinde Selçuklu Türkiye’sinde tüm topluma umut aşılayan manevi önderler arasında Hacı Bektaş öne çıkmıştır. Türkiye Selçuklularının en güçlü ve en zayıf dönemlerine denk gelen yaşamı boyunca işgalcilere ve umutsuzluğa karşı mücadeleden vazgeçmemiştir. Bu nedenle vefatından günümüze kadar geçen yedi yüzyıldan fazla zamandan sonra hala onun söylemleri benimsenmeye devam ediyor. Onun inanç felsefesi Osmanlı Devleti’nin kuruluş döneminde devlet politikası haline getirilmiştir. Bu makalede Anadolu’nun siyasi, sosyal ve iktisadi durumunu anlatmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Hacı Bektaş-ı Veli, mutasavvıf, moğollar, selçuklu, islam

Kaynakça

• ÖZGÜDENLİ, O. G. (2007). Nîşâbur. İA (Cilt 33). içinde istanbul: TDV.
• Aksarayî, K. M.-i. (2000). Müsâmeretü'l Ahbâr. (M. Öztürk, Dü.) ankara.
• Bîbî, İ. (2010). Selçuknâme. (M. H. YİNANÇ, Dü.) İstanbul.
• KUCUR, S. S. (2009). Türkiye Selçukluları- Sosyo Ekonomik ve Kültürel Hayat. İslam Ansiklopedisi (Cilt 36). içinde istanbul : TDV . Lüfullah, M. A. (2017). Câmiud'd-Düvel (Selçuklular Tarihi) (Cilt II). (A. Öngül, Dü.) İstanbul.
• OCAK, A. Y. (1996). Hacı Bektaş-ı Veli. İstanbul: TDV.
• SEVİM, A., & MERÇİL, E. (1995). Selçuklu Devletleri Tarihi. İstanbul: TTK.
• SÜMER, F. (2009). Türkiye Selçukluları. İA (Cilt 36). içinde TDV.
• TURAN, O. (2013). Selçuklular Zamanında Türkiye. İstanbul: Ötüken.
• TURAN, O. (2014). Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti. İstanbul: Ötüken.
• VELİ, H. B.-I. (2007). VELÂYETNÂME. (H. DURAN, Dü.) İSTANBUL: TDV.