TÜRKİYE'NİN DOĞU AKDENİZ'İ GÜVENLİKLEŞTİRMESİ: 2018 – 2020 ARASI İNCELEME

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 19 - 33, 31.03.2022

Bedir Sarıcı

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.985860

Öz

Türkiye’nin yakın zamanda dış politikada yaşadığı sorunlara Doğu Akdeniz’de yaşanan hidrokarbon arama anlaşmazlığı eklenmiştir. Doğu Akdeniz’de hidrokarbon arama anlaşmazlığı Türkiye ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi arasında devam eden kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge sınırlarının belirlenememesi sorununun bir uzantısı olarak görülebilir. Lakin Doğu Akdeniz’de varlığı kanıtlanmış hidrokarbonların olması, bu hidrokarbonların Avrupa’ya taşınması için planlanan Eastmed Boru Hattı projesi, Libya ve Suriye’de devam eden iç karışıklıklar; Doğu Akdeniz’de hidrokarbon arama anlaşmazlığını daha karmaşık hale getirmektedir. Bunların neticesinde Türkiye’nin Doğu Akdeniz’e yönelik politikalar geliştirmesi ve güvenlikleştirici önlemler alması kaçınılmazdır. Bu makale, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’i 2018 – 2020 arasında nasıl güvenlikleştirdiğini bulmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Doğu Akdeniz’deki anlaşmazlığa yönelik söz edimleri incelenmiş ve Türkiye’nin Doğu Akdeniz’i güvenlikleştirirken iki tane güvenlikleştirici önlem aldığı tespit edilmiştir. Makalede ayrıca Türkiye’nin Doğu Akdeniz’e yönelik aldığı güvenlikleştirici önlemler sonrası bölgeye yönelik şu an için sabit bir dış politikası olduğu ve artık Doğu Akdeniz hidrokarbon arama anlaşmazlığının güvenlik-dışılaştığı iddia edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Doğu Akdeniz, Güvenlikleştirme, Dış Politika

Kaynakça

• Acer, Y. (2019). Doğu Akdeniz’de Deniz Yetki Alanları ve Türkiye-Libya Mutabakatı. İstanbul: SETA Yayınları.
• Akgül-Açıkmeşe, S. (2011). Algı mı, Söylem mi? Kopenhag Okulu ve Yeni Klasik Gerçekçilikte Güvenlik Tehditleri. Uluslararası İlişkiler, 8 (30): 43-73.
• Anadolu Ajansı. (2018). Milli sondaj gemisi Fatih Akdeniz'de ilk sondajına başlıyor. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://www.aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/milli-sondaj-gemisi-fatih-akdenizde-ilk-sondajina-basliyor/1297748
• Baysal, B. ve Lüleci, Ç. (2015). Kopenhag Okulu ve Güvenlikleştirme Teorisi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 11 (22): 61-96.
• BBC. (2018). Kıbrıs, Türkiye'yi ikinci kez İtalyan sondaj gemisini engellemekle suçluyor. Erişim Tarihi: 01.05.2021. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-43168271
• Buzan, B. (1983). People, States and Fear: The National Security Problem in International Relations. Londra: Wheatsheaf Books.
• Buzan, B. ve Wæver, O. (2007). Regions and Powers. The Structure of International Security (5. Baskı). Cambridge: Cambridge University Press.
• Buzan, B., Wæver, O. ve de Wilde, J. (1998). Security: A New Framework for Analysis. Boulder: Lynne Rienner.
• Catalano, T. ve Waugh, L. R. (2020). Critical Discourse Analysis, Critical Discourse Studies and Beyond. Cham: Springer.
• Chouliaraki, L. ve Fairclough, N. (1999). Discourse in Late Modernity. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Dinçer, M. (2019). Kıbrıslı Rumlar ve Annan Planı. Kıbrıs Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 3 (5): 57-68.
• Eroğlu, H. (2002). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuri̇yeti̇ni̇ Yaratan Tari̇hî Süreç Ve Son Geli̇şmeler. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 18 (54): 735-793.
• Fairclough, N. (1992) Discourse and Social Change. Cambridge: Polity Press.
• Fairclough, N. ve Wodak, R. (1997). Critical Discourse Analysis. Teun van Dijk (Ed.), Discourse as Social Interaction içinde (s. 258-285). Londra: Sage.
• Fowler, R., Hodge, R., Kress, G. ve Trew, T. (1979) Language and Control. Londra: Routledge.
• Günal, A. (2010). Kıbrıs ve Kosova Sorunlarının Uluslararası Hukuk Açısından Karşılaştırılması. Kıbrıs Araştırmaları Dergisi, 16 (38): 111-177.
• Heraclides, A. (2010). The Greek-Turkish Conflict in the Aegean: Imagined Enemies. Hampshire: Palgrave Macmillan.
• Hisarlıoğlu, F. (2019). Güvenlikleştirme. Güvenlik Yazıları Serisi, No: 24. https://trguvenlikportali.com/wp-content/uploads/2019/11/Guvenliklestirme_FulyaHisarl%C4%B1oglu_v.1.pdf
• McSweeney, B. (1996). Identity and Security: Buzan and the Copenhagen School. Review of International Studies, 22 (1): 81-93.
• Salter, M. B. (2008). Securitization and Desecuritization: A Dramaturgical Analysis of the Canadian Air Transport Security Authority. Journal of International Relations and Development, 11 (4): 321–349.
• Sayın, A. (2020). Libya tezkeresi Meclis'ten geçti, Genel Kurul'da neler yaşandı?. Erişim Tarihi: 01.05.2021. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-50978212
• Temizer, M. (2020). Türkiye'nin denizlerdeki enerji filosu. Erişim Tarihi: 01.05.2021. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turkiyenin-denizlerdeki-enerji-filosu/1949802
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2018a). Erişim Tarihi: 05.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/90400/golgesinde-dogdugumuz-bayragin-altinda-olmek-bizim-icin-sereflerin-en-buyugudur
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2018b). Erişim Tarihi: 05.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/92012/-ege-ve-kibris-basta-olmak-uzere-yakin-cevremizde-firsatcilik-yapmaya-kalkanlara-izin-vermeyiz-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2018c). Erişim Tarihi: 05.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/94105/mgk-bildirisi-proje-teror-orgutlerine-acik-veya-gizli-destek-veren-ulkelerin-uluslararasi-hukuka-uygun-hareket-etmeleri-gerek-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2018ç). Erişim Tarihi: 05.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/99238/-star-rafinerisi-turkiye-nin-en-buyuk-yerlilestirme-projesidir-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2018d). Erişim Tarihi: 05.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/99808/-akdeniz-de-ekonomik-ve-siyasi-h-kimiyet-kurmak-isteyenlere-firsat-vermeyecegiz-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019a). Erişim Tarihi: 12.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/101848/-yunanistan-dan-beklentimiz-feto-pkk-dhkp-c-gibi-teror-orgutu-mensuplarinin-sigindigi-guvenli-bir-ulke-h-line-gelmemesidir-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019b). Erişim Tarihi: 12.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/102238/-dogu-akdeniz-ve-karadeniz-deki-dogal-gaz-ve-petrol-haklarimizi-en-iyi-sekilde-degerlendirmekte-kararliyiz-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019c). Erişim Tarihi: 12.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/105622/-kuzey-kibrisli-kardeslerimizin-turk-soydaslarimizin-haklarini-sonuna-kadar-korumakta-kararliyiz-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019ç). Erişim Tarihi: 12.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/105712/-vatanimizin-bekasi-ve-milletimizin-istikbali-bizim-icin-her-turlu-hesabin-uzerindedir-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019d). Erişim Tarihi: 12.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/108302/-dogu-akdeniz-de-turkiye-yi-ve-kuzey-kibris-turk-cumhuriyeti-ni-yok-sayan-hicbir-proje-hayata-gecirilemez-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019e). Erişim Tarihi: 12.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/109309/-artik-sahada-sozunu-soyleyen-ve-bunun-gereklerini-yaparak-netice-alabilen-bir-turkiye-var-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019f). Erişim Tarihi: 12.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/109324/-dogu-akdeniz-de-kuru-gurultuye-pabuc-birakmadik-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019g). Erişim Tarihi: 12.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/109455/-sinirlarimizda-kurulan-teror-tuzaklari-ve-ekonomimize-yapilan-saldirilar-bizi-hedeflerimize-ulasmaktan-alikoyamaz-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019ğ). Erişim Tarihi: 19.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/112209/-turkiye-nin-hicbir-ulkenin-topraginda-hicbir-toplumun-ozgurlugunde-veya-cikarlarinda-gozu-yoktur-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019h). Erişim Tarihi: 19.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/113667/-savunma-sanayimiz-tum-kusatmalari-etkisiz-h-le-getirebilecek-kabiliyete-ulasmistir-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019ı). Erişim Tarihi: 19.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/113744/-tanap-ulkemizin-bariscil-vizyonunun-en-somut-nisanesidir-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019i). Erişim Tarihi: 19.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/113760/-dayanisma-ve-beraberlik-ruhu-nato-yu-ayakta-tutan-sutunlardir-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019j). Erişim Tarihi: 19.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/113822/-uluslararasi-deniz-hukuku-uluslararasi-hukuktan-dogan-haklarimiz-neyse-sonuna-kadar-takipcisi-olacagiz-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019k). Erişim Tarihi: 19.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/114055/-turkiye-ne-suriye-de-attigi-adimlardan-ne-de-libya-ile-vardigi-mutabakattan-kesinlikle-geri-donmeyecektir-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı. (2019l). Erişim Tarihi: 19.05.2021. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/114144/-bugun-turkiye-gelecegine-dun-oldugundan-cok-daha-guvenle-ve-umutla-bakiyor-
• T. C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı. (2020). Doğu Akdeniz Denkleminde Stratejik Adım: Türkiye-Libya Mutabakatı. İstanbul: Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları.
• T. C. Dışişleri Bakanlığı. (2018). Erişim Tarihi: 01.05.2021. https://www.mfa.gov.tr/no_-265_-gkry-nin-sozde-ruhsat-sahasi-icin-uluslararasi-sirketlere-daveti-hk.tr.mfa
• Tiryakioğlu, M. B. (2019). Doğu Akdeniz'de enerji denklemi-1. Erişim Tarihi: 01.05.2021. https://www.aa.com.tr/tr/analiz/dogu-akdenizde-enerji-denklemi-1/1474137
• Vuori, J. A. (2008). Illocutionary Logic and Strands of Securitization: Applying the Theory of Securitization to the Study of Non-democratic Political Order. European Journal of International Relations, 14 (1): 65–99.
• Wæver, O. (1989). Security, the Speech Act: Analysing the Politics of a Word. Kopenhag: Center for Peace and Conflict Research.
• Wæver, O. (1995). Securitization and Desecuritization. Ronnie D. Lipschutz (Ed.), On Security içinde (s. 46-86). New York: Columbia University Press.
• Wæver, O. (2007). Climate Change: The Security Issue of the Future?. Coventry: University of Warwick.