REFAH PARTİSİ, YEREL İKTİDAR, HALKLA ETKİLEŞİM VE SİYASETİN DÖNÜŞÜMÜ

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 905 - 923, 30.06.2023

Nazım Maviş

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1231454

Öz

Bu çalışmada Refah Partili belediyelerin halkı merkeze alan yeni belediyecilik anlayışı ve bu anlayıştan hareketle üretilmiş uygulamaları tartışılmıştır. Refah Partisi (RP) 1 Kasım 1992 Ara Yerel Seçimlerinde kazandığı belediyelerde başarılı bir performans ortaya koymuş ve bunun sonucu olarak 27 Mart 1994’te yapılan yerel seçimlerde İstanbul ve Ankara Büyükşehir belediyeleri ile birçok il belediyesini kazanmıştır. RP seçmenlere; adalet, dürüstlük, insanca ve kardeşçe bir yönetim, rüşvetin kökünü kazıyan, güvenilir ve kul hakkına riayet eden, herkese eşit muamele eden bir yönetimi vadetmişti. RP’li belediyeler, “seçtiklerini denetle, ayrımsız yönetim, güler yüzlü belediye” vb. sloganlarla halkın katılım ve denetimine açık ve halka daha yakın bir belediyecilik anlayışını hâkim kılmışlardır. RP’li belediyeler bütün bu siyasal ilke ve vaatleri somut mekanizmalara dönüştürmüştür. RP’li belediyelerde uygulamaya konulan “Halk Meclisleri” “Beyaz Masa” “Halk Saatleri” ve “Sosyal Belediyecilik” uygulamaları da bu hedef ve ilkelerin sonucu olarak kurulmuştur. Halkı karar mekanizmalarına katan, halkın denetimine imkan veren, halkla belediye arasındaki ilişkiyi daha insani bir çerçeveye taşıyan yeni bir yönetim anlayışı sergilemiştir. Halkı siyasetin daha aktif öznesi yapmayı hedefleyen bu yeni siyasi üslup ve anlayış RP'nin genel seçimlerde de başarılı olmasına imkân veren bir sonuç üretmiştir. RP'nin seçim vaatleri, kullandığı siyasal üslup ve söylem, belediyelerde uygulamaya soktuğu birtakım proje ve mekanizmalar sadece RP'nin başarısını olumlu etkilemekle kalmamış, Türkiye'de siyasetin dönüşümüne de etki etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yerel Yönetim, Katılımcılık, Şeffaflık, Sosyal Belediyecilik

REFAH PARTİSİ, LOCAL POWER, PEOPLE INTERACTION AND THE TRANSFORMATION OF POLITICS

Öz

Anahtar Kelimeler

Yerel Yönetim, Katılımcılık, Şeffaflık, Sosyal Belediyecilik

Kaynakça

• AK Parti, (2015). 2014 Yerel Seçimleri, Seçim Beyannamesi, AK Parti.
• Akdoğan, Y. (2000). Siyasal İslam Refah Partisi’nin Anatomisi, Şehir Yayınları.
• Arpacı, I. (2013) Yerel Yönetimlerde Bir Anlayış ve Yönetim Modeli olarak Milli Görüş: Refah Partisi’nden AK Parti’ye İdeoloji ve Pratik. Bulut, Y. (Ed.), Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar içinde (891-899). Pegem Yayınları.
• Baykal, Ö. (2017). Türk Siyasetinde Refah Partisi Deneyimi Gelenek İdeoloji ve Politika, (Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Beki, A. (2009). Türkiye'de Sosyal Belediyecilik Ümraniye Belediyesi Örneği, Sena Ofset. Bianet.https://m.bianet.org/bianet/siyaset/116840-herkese-12-ay-ekmek-icin-iftar-cadirindan-sokaga-cikmak-gerek. Erişim: 10.04.2023.
• Calban, A. (Temmuz 1993) Adaletli ve İnsanca Bir Yönetim Sağladık, Yeni Zemin Dergisi 7 (45-48)
• Çakır, R. (2005). Milli Görüş Hareketi, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslamcılık, İletişim Yayınları.
• Çakır, R. (Mart 1994). Refahı Eleştirmenin Yolları, Birikim Dergisi, 59 (12-20).
• Çakır, R.(1994). Ne Şeriat Ne Demokrasi Refah Partisini Anlamak, Metis Yayınları.
• Çetinkaya, Ö. Korlu, R. K. (Temmuz-Aralık 2012) Yerel Demokrasinin Sağlanmasında Katılımcılık Süreci ve Kent Konseylerinin Rolü, Maliye Dergisi, 163(95-117).
• Doğan, S. (2016). Mahalledeki AK Parti İşleyişi Taban Motivasyonu ve Siyasal Yabancılaşma, İletişim Yayınları.
• Erbakan, N. (1993a). Refah Partisi 4. Büyük Kongre Genel Başkan Prof. Dr. Necmettin Erbakan’ın Açış Konuşması, Refah Partisi.
• Erbakan, N. (1993b). Erbakan’ın Konuşmaları Temmuz 1993, Refah Partisi.
• Erder, S. İncioğlu, N. (2008). Türkiye'de Yerel Politikanın Yükselişi İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği, 1984-2004, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ersoy, A. (1995). Belediyelerin Karşılaştığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Adil Düzende Yerel Yönetim Teori ve Uygulamaları, Yimder Yayınları.
• Fazilet Partisi, (1999). Gün Işığında Türkiye, Fazilet Partisi.
• Geertz, C. (1973). The Interpretation of Cultures: Selected Essays. New York: Basic Books.
• Gerger, M. E. (1996). Belediyelerden İktidara Refah, Cemre Ajans.
• Giddens, A. (2012). Sosyolojik Yöntemin Yeni Kuralları (Ümit Tatlıcan, Bekir Balkız, Çev.) Sentez Yayıncılık.
• Gülalp, H. (2002). Kimlikler Siyaseti Türkiye’de Siyasal İslam’ın Temelleri, Metis Yayınları.
• Güllüce, İ. (Temmuz 1993). Rüşvetin Kökünü Kazıdık, Yeni Zemin Dergisi. 7(52-53)
• Hamdemirci, M. & Eyüpoğlu, K. (2018). Milli Görüş Belediyeciliği Yeniden mi Başlıyor? Milli Görüş Sosyal Belediyecilik Anlayışı ve Faaliyetlerin Değerlendirilmesi, Route Educational And Social Science Journal, 5(8), 1446-1452.
• Hamdemirci, M. (2019). Sosyal Belediyecilikte Milli Görüş Yerel Yönetim Örnekliği, Çıra Yayınları.
• Hazırbulan, T. (2017). Milli Görüşün İlk Yerel Seçim Tecrübesi: 9 Aralık 1973 Mahalli Seçimleri, Turkish Studies, Volume 12, (8), 393-416.
• Karatepe, Ş. (1995). Belediyelerde Adil Yönetim, Adil Düzende Yerel Yönetim Teori ve Uygulamaları, Yimder Yayınları.
• Kaya, E. (2017). Kentleşme ve Kentlileşme, İşaret Yayınları.
• Kıyıklık, F. (Temmuz 1993). Halkla Birlikte Şeffaf Yönetim, Yeni Zemin Dergisi, 7(43-44).
• Kurtulmuş, N. (2009). 1. Yerel Yönetimler Toplantısı Konuşması, Saadet Partisi.
• Maviş, N. (2019) Türk Siyasal Hayatında Milli Görüşün Doğuşu MNP, İşaret Yayınları.
• Metiner, M. (Temmuz 1993). Kağıthane Örnekliğinde Halk Meclisleri, Yeni Zemin Dergisi, 7(45-47).
• Miş, N. (Kasım 2018). AK Parti Belediyeciliği: Gelenek, Uygulama ve Beklentiler, Kriter Dergisi, Yıl:3 Sayı:29 (43-46). MNP, (ty). Milli Nizam Partisi Programı, Haktanır Basımevi.
• Mottier, V. (2005). The Interpretive Turn: History, Memory and Storage in Qualitative Research 6(2), 33.
• MSP, (1973a). Milli Selamet Partisi 1973 Seçim Beyannamesi, Fatih Yayınevi.
• MSP, (1973b). Milli Selamet Partisi 9 Aralık 1973 Mahalli Seçimler Beyannamesi, MSP.
• MSP, (1973c). Milli Selamet Partisi Mahalli Seçimlerle İlgili Adaylara ve Teşkilata Muhtıra, MSP.
• MSP, (1977). MSP Seçim Beyannamesi, Milli Selamet Partisi 5 Haziran 1977 Seçimleri, Gaye Matbaası.
• MSP, (ty). Milli Selamet Partisi Program ve Tüzük, Elif Matbaacılık.
• Müftüoğlu, İ. (1977). 1977 Mahalli Seçimi Radyo Konuşmaları Başbakanlık Basımevi.
• Nebati, N. (2014). Milli Görüş'ten Muhafazakar Demokrasiye, Alfa Yayınları.
• Özbudun, E. Hale, W. (2010) Türkiye'de İslamcılık Demokrasi ve Liberalizm AKP Olayı, Doğan Kitap.
• Refah Partisi Seçim Beyannamesi, (1995). 24 Aralık 1995 Refah Partisi Seçim Beyannamesi (özet) 25 Aralık Sabahı Türkiye Yeniden Doğacak, Refah Partisi.
• Saadet Partisi, (2014). Yerel Yönetimler Projeleri, Saadet Partisi.
• Saadet Partisi, (2018) Seçim Beyannamesi, 24 Haziran 2018 Genel Seçimleri Türkiye Vizyonu Değişim Onarım Yatırım Atılım, Ankara: Saadet Partisi.
• Sarıbay, A. Y. (1994) Postmodernite, Sivil Toplum ve İslam, İletişim Yayınları.
• Sezgin, M. & Özbay, E. H. (2016). Halkla İlişkiler Uygulamalarından Beyaz Masa: Uşak Belediye Örneği, Karabük Üniversitesi SBE Dergisi. 6(1), 198-209.
• Şentürk, H. & Kocaman, H. (2016). Belediyecilikte Değişim Dönüşüm Yılları 1 Refahlı Yıllar, İşaret Yayınları.
• Şentürk, H. (2016). Belediyecilikte Değişim ve Dönüşüm II, AK Belediyecilik, İşaret Yayınları.
• Tuğal, C. (2010). Pasif Devrim İslami Muhalefetin Düzenle Bütünleşmesi, Koç Üniversitesi Yayınları.
• Turan, A. E. (2008). Türkiye’de Yerel Seçimler, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• White, J. B. (2002) Türkiye'de İslamcı Kitle Seferberliği, Yerli Siyaset Üzerine Bir Araştırma, Oğlak Bilimsel Yayıncılık.
• Yavuz, H. (2011). Erbakan’dan Erdoğan’a Laiklik, Demokrasi, Kürt Sorunu ve İslam, Kitap Yayınları. Yenidenrefahpartisi.https://yenidenrefahpartisi.org.tr/page/parti-programi/14, Erişim Tarihi:10.04.2023
• Yıldırım, A. & Yıldırım, K. E. (2018). Belediyelerde Katılımcı Demokrasinin Gelişiminde Beyaz Masa Uygulamasının Etkinliği: Erzurum Büyük Şehir Belediyesi Örneği, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 5(7), 58-74.