ANLATIM TEKNİĞİ OLARAK MEKTUBUN KULLANIMI: VECİHİ’NİN İKİ ROMANI

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 3, 1418 - 1430, 25.09.2023

Seda Çetin , Barış Berhem Acar

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1268922

Öz

Bir iletişim aracı olarak yüzlerce yıldır kullanılan mektup, özellikle 18. yüzyıldan itibaren edebî tür olarak değer kazanmıştır. Bireyselleşmenin artmasıyla birlikte insanların kendi düşüncelerini aracısız ifade etme ihtiyacı hissetmesiyle edebî mektupların sayısında ciddi bir artış gözlemlenir. Bu dönemde Batı’da mektuplarla beraber romanın da yükselişe geçmesi, mektup-romanların doğmasını sağlar. Birçok örneği yazılan mektup-romanlarda özellikle kadınların mektuplarla seslerini duyurmaya çalıştığı gözlemlenir. Türk edebiyatında da Batı edebiyatının etkisinin başladığı Tanzimat yıllarında ilk mektup-romanların yazıldığı, Batı’da olduğu gibi bu türe ilginin fazla olduğu söylenebilir. Bu çalışmada, Vecihi’nin kaleme aldığı mektup-roman türünün ilk örneklerinden sayılabilecek ancak gözardı edilmiş Müjgan ve Mesude romanlarına odaklanılacak, bu romanlarda mektubun işlevi ortaya konacaktır. Mektup-romanın tarihine ve genel özelliklerine kısaca değinildikten sonra Vecihi’nin birbirinin devamı olan iki romanından alınan örneklerle nasıl bir mektup roman yazdığı belirtilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mektup-roman, Ara Nesil, Müjgan, Mesude, Arzu

THE USE OF THE LETTER AS A NARRATIVE TECHNIQUE: VECİHİ'S TWO NOVELS

Öz

Kaynakça

• Acehan, A. (2021). Bir anlatım metodu olarak mektup tekniği ve bu teknikten hareketle Halide Edip Adıvar’ın Handan ile Samuel Richardson’un Clarissa Harlowe adlı romanları üzerine bir bakış. Folklor Akademi Dergisi, 4(3), 402 – 428.
• Argunşah, H. (2006). Kadın olarak yazmanın başında mektuplar. Hece Dergisi Mektup Özel Sayısı, 114-115-116, 222-229.
• Atagi, R. (1996). Japan’s internationalization policy in education. [Doctoral dissertation, The University of Michigan]. ProQuest Dissertations and Theses Global.
• Babacan M. (2006). Mektuplardan oluşan iki roman: Handan ve Mektup Aşkları. Hece Dergisi Mektup Özel Sayısı. 114-115-116, 216-221.
• Çakır, Ö. (2005). Türk edebiyatında mektup [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Dereli, B. (2010). Mektup-roman ve kadın yazarlar: Fatma Aliye, Halide Edip Adıvar ve Şükûfe Nihal Başar [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Boğaziçi Üniversitesi.
• Donbay A. (2011). Edebiyatımızda mektup türü ile ilgili başlıca çalışmalar. Erdem: Atatürk Kültür Merkezi Dergisi, 61, 83-102.
• Girard, R. (2017). Romantik yalan ve romansal hakikat edebi yapıda ben ve öteki. (Çev: A. E. İldem). Metis Yayınları.
• Kefeli, E. (2002). Anlatım tekniği olarak mektup. Kitabevi Yayınları.
• Mehmet Vecihi. (Orijinal tarihi: 1897-1898/ 2022). Müjgân ve Mesude. S. Çetin – B. B. Acar (Yay. Haz.). Ankara: Sonçağ Akademi Yayınları.
• Eriçok, B. (2020). Türkiye’de yükseköğretimin uluslararasılaşmasının değerlendirilmesi [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Karagülle. F. (2004). Ara nesil romanında sosyal muhteva [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Karagülle, F. (2022, 9 Ağustos). Müjgan (Vecihi). http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mujgan-vecihi-tees-1323
• Karagülle, F. (2022, 5 Eylül). Mesude (Vecihi). http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/mesude-vecihi-tees-1484
• Rose, J. (2010). Görme ve cinsellik. (A. D. Temiz,Çev.). Metis Yayınları.
• Tekin, M. (2002). Roman sanatı/romanın unsurları I. Ötüken Neşriyat.
• Yetiş, İ. (2006). Fransız edebiyatında mektup. Hece Dergisi Mektup Özel Sayısı. 114-115-116, 109-116.
• Zizek, S. (2016). Hiçten az Hegel ve diyalektik materyalizmin gölgesi. (E. Ünal,Çev.). Encore Yayınları.